Xarakteristikalardi tekseriw

Summator. Logikaliq sxema jardeminde ekilik sanlar menen arifmetik a'mellerdi qiliw mumkin.
Ekilik qosiw kestesi:

A	B	A+B
0	0	0
0	1	1
1	0	1
1	1	10

Hár bir razryadta ekilik sanlardı qosqanda jıyındı ónim bo‗ladi hám bunda úlken razryadqa otkiziliwini ámelge asırıw múmkin. Belgilenisler kiritemiz: A hám B qosiliwshilar, P qosiliwshilar otkiziwshisi hám S jıyındı. Ol halda bir razryadlı ekilik sanlardı qosiw kestesi úlken razryadqa otkizgishti esapqa alǵan halda tómendegi koriniske iye boladi

Qosiwshilar		Okiziwshi	Jiyindi
A	B	R	S
0	0	0	0	A‘+B‘
0	1	0	1		A‘*B
1	0	0	1		A*B‘
1	1	1	0	A+B

Bul jerde, jiyindi ushin S=(A‘+B‘)*(A+B) ham jiyindi otkiziwshi ushin S=A‘*B+A*B‘ formulada korinip turipti.

Mas formulalar ushin A,B kirisli ham P,S shig'isli logikaliq sxemalar:

8. 
   suwret
   

9. 
   suwret
   

de Morgan nizaminan paydalanip S=(A‘+B‘)*(A+B) formulani ozgertemiz: S=(A*B)‘*(A+B).

Bul formula ushin logikaliq sxema (10-suwret):

10. 
    suwret
    

Ko‗rib turganimizdek, qo‗shishning arifmetik qurilmasini ishga tushirish uchun to‗rtta mantiqiy element etarli ekan.
Keltirilgan mantiqiy qurilmalar yarimsummatorlar deb ataladi.
To‗liq bir razryadli summator uchta kirish(A,B qo‗shiluvchilar va P_O- kichik razryaddan kattasiga o‗tkazuvchi)ga va ikkita chiqish(S yig`indi, P yig`indini o‗tkazuvchi)ga ega bo‗lishi shart.

Qosiliwshiilar		Kishi razryaddan ulkenge otkiziw	Jiyindii otkiziwshi	Jiyindii
A	B	P^0	R	S
0	0	0	0	0
0	1	0	0	1
1	0	0	0	1
1	1	0	1	0
0	0	1	0	1
0	1	1	1	0
1	0	1	1	0
1	1	1	1	1

Jiyindini otkiziwshinin' formulasi: P=(A*B)+(A*P₀)+(B*P₀). Jiyindig'a iye boliw ushin A, B, P₀ ozgeriwshilerini logikaliq qosilg'andag'ii natyjeni P‘ ga ko'beytiriw kerek: S=(A+B+P₀)*P‘.

Berilgen logikalıq ańlatpa barlıq kiretuǵın o‗garuvchilar logikalıq 1 ni qabıl etetuǵın jaǵdayınan tısqarı barlıq jaǵdaylarda tuwri bahanı beredi.
Berilgen P= (A*B) + (A*P0) + (B*P0) + (A*B*P0) ańlatpa kutilgan nátiyjeni beredi. Arifmetik summatorlar mikroprosessorlerdin' arifmetik-logikalıq apparat dep atalıwshi strukturalıq bólegi esaplanadı. EWB programmasında arifmetik summatorlar eki bazalıq apparatlar (yarımsummatorlar hám toliq summatorlar) ga iye bolgan Digital kitapxanasında korsatilgen. Olar tómendegi shıǵıw wazıypalarına iye: A, v - qoshiliwshi kiriwler,- jiyindi nátiyjesi, S0 - otkiziwdin' shıǵıwı, Si - otkizgishtin' kiriwi. N - razryadlı summator bir yarımsummator hám n-1 toliq summatorlar bazasında payda boladi. 11-suwretde yarimsummatordin' izertlewi keltirilgen.

11. 
    suwret
    
12. 
    surwretde toliq summatordi logikalik konvertorg'a jalg'aniw sxemasi ham ush razryadli summator kiritilgen.
    

12. 
    Suwret