Xarakteristikalardi tekseriw

- - - -
y


+ + + +


Z(3)
Y(2)

zаryadlаr, joqarida minus zаryadlаr payda etedi).
Jukleniwshilerge
Рис. 3. Иллюстрация продольного а) и поперечного б) и в) пьезоэффектов

PerpendiKulyar bolǵan qırlarındaǵı zaryadlar payda bolish effeKti Kúndelang pezoeffeKt dep ataladı (r. 2. 22 b, v).
Bir waqtıniń ozida Fx hám Fy Kúshleri tásirinde, xamda xar tárepleme basım (gidrostatiK qısıw ) tásirinde yacheyKa eleKtriK neytral xolatda qaladı. YAcheyKani deformasiyalaytuǵın jılısıwdıń mexaniK Kernewinde, X oqiga salıstırǵanda P2 hám P3 veKtorlarning yigindisi P1 veKtoriga teń, X oqiga perpendiKulyar qırlarında zaryad payda bolmaydi. Biraq, P2 hám P3 veKtorlari Y oqiga salıstırǵanda teń emes hám Y oqiga perpendiKulyar qırlarında zaryad payda baladı.
SHunday etip pezoeffeKtning fiziK xolatini Ko‗rib chiqganimizda, materialdıń KesAshıw xolatida zaryadlar 3 juft qırlarda Principial payda bolıwı mumAshıw. Bul degeni, polyarizasion Q zaryad veKtor esaplanıp úsh Komponent menen ańlatpalanadı (Q1, Q2, Q3).

Q = q $ = D

Bul j еrde $ - qirrа juzesi i , q – zаryad tigizligi , D – pеzоmоduller mаtrisаsi,
- KеsKin jagday vеKtоri (r. 2.23).

Zаryad tigizliigi , pаrаmеtr sipatinda pеzоeffеKtdin en аniq хаrаKtеristiKаsi. q

vеKtоrinin hаr bir Kоmpоnеnti ushin q_i = d_ij
6 .
Gey kezleri :
i = 1, 2, 3; j = 1, 2, 3, 4, 5,


=

q₁ = d_{11 1} + d_{12 2} + ... + d₁₆

Maselen, X kosheri boyinsha qisiw kishi i tа‘sirindа, pri, bul kosherge pеrpеndiKulyar
_zx =_
yх 

qirlarindagi zаryad tigizligii, q₁ = d_{11 1} ge tеn bolаdi; Y kosheri boyinsha qisiw kushi tasirinde