Xatar guruhidagi oilalar bilan ijtimoiy ishning metodlari

Ijtimoiy xavfli vaziyatdagi oilalar bilan ishlashga ta`sir o`tkazish va rejalashtirish usullarini tanlash
Ijtimoiy diagnostika o'tkazilgandan so'ng, ijtimoiy xavfli vaziyatda oila bilan ishlashning individual dasturi yoki rejasini tuzish, maqsad va vazifalarni, ish shakllari va usullarini aniqlash va aniq tadbirlarni o'tkazish vaqtini belgilash zarur.
Ishni rejalashtirish quyidagi ketma-ketlikda amalga oshirilishi mumkin:
· Haqiqiy muammolar va ularning sabablari ro'yxatini tuzish;
· Ta'sir maqsadini aniqlash (kutilgan natija);
· Ta'sir ishtirokchilarini aniqlash ("tor" mutaxassislar);
· Aniq mutaxassislar faoliyatining mazmunini aniqlash, ta'sir o'tkazish usullarini tanlash;
· Barcha rejalashtirilgan tadbirlarning vaqtini belgilash;
· Oila bilan ishlash rejasini tuzish.
Oilaga yordam beradigan amaliy ishlar
Ushbu bosqichga kelib mutaxassis aniq belgilangan reja va tizimli dastur asosida amaliy harakatlarni boshlaydi.
Ijtimoiy xavfli vaziyatda oila bilan amaliy ishlashning eng samarali usullari.
Suhbat... Ushbu usul, birinchi navbatda, mutaxassisga ma'lum bir oila yoki uning a'zolarining qiyinchiliklarini aniqlashga imkon beradi, ya'ni bu diagnostika vositalaridan biridir; ikkinchidan, bu oilaga ta'sir o'tkazish uslubiga aylanadi; uchinchidan, u maslahat funktsiyasini bajaradi. Suhbatni olib boradigan mutaxassis quyidagilarga ega bo'lishi kerak: suhbatni bola va oila a'zolarini o'ziga jalb qiladigan tarzda tashkil qilish; tinglash; suhbat paytida, o'zgaruvchan vaziyatga qarab, turli xil nutq ohanglarini o'zgartiring; xushmuomala bo'ling. Suhbat davomida oilangizni yutib olish, unga haqiqatan ham yordam berishni xohlayotganingizni aniq ko'rsatib berish juda muhimdir.
Qo'llab-quvvatlash usuli... Bola, oila qiyin ahvolda bo'lganida foydalaniladi. Mutaxassis mijozga uning ahvolini, hayotdagi pozitsiyasini tahlil qilishga, tubdan o'zgartirish kerak bo'lgan narsani shakllantirishga, hayotiy munosabatni shakllantirishga yordam beradi. Ijtimoiy xodim oilaning yashash sharoitlarini, oila a'zolari o'rtasidagi munosabatlarni yaxshilashga yordam beradi.
Mojaroni bartaraf etish usuli oilada, maktabda, tengdoshlari o'rtasida mojaro yuzaga kelganda ishlatiladi: o'qituvchi - o'quvchi, ota-ona - bola, ota-ona - o'qituvchi, bola - bola. Avvalo, mutaxassis nizoga nima sabab bo'lganini aniqlaydi. Siz o'zingizni ushbu vaziyatda tasavvur qilishingiz va shoshilib xulosa qilmaslikka harakat qilishingiz kerak. Mojaroning yangi ishtirokchilarini jalb qilishning iloji yo'q - bu muammoni hal qilishni murakkablashtiradi. Mutaxassis ziddiyatli tomonlarning fikrlarini xotirjamlik bilan tahlil qilishi, nizolarni hal qilish bosqichlari haqida o'ylashi, ziddiyatli tomonlar uchun ijobiy aloqa nuqtalarini topishi kerak (ko'pincha bu odatiy faoliyat)
Ijtimoiy patronaj usuli... Mijozlar va xavf guruhlari uchun, asosan, uy sharoitida ijtimoiy xizmat turi doimiy ijtimoiy nazorat, ijtimoiy xizmat xodimlari tomonidan ularning uylariga muntazam tashrif buyurish va fuqarolarni zarur ko'mak bilan ta'minlashdan iborat.
Patronaj paytida mutaxassis xonadonga tashrif buyuradi, yashash sharoitlarini o'rganadi, oila, qarindoshlar bilan tanishadi, oilani oddiy uy sharoitida kuzatadi, uning psixologik iqlimini, bolalar yashaydigan muhitni o'rganadi. Oilada hukmron bo'lgan psixo-emotsional muhitni his qiladi.
Xulosa
Xulosa qilib aytadigan bo`lsam, xavf guruhi bo`ladimi yoki ijtimoiy xavf guruhiga aylanib ulgurgan oilalar bo`ladimi baribir ular bilan tizimli ijtimoiy ish olib borilishi shart. Ijtimoiy ishning qaysi metodlaridan foydalanmaylik, yetarli tajriba, bilim, malaka va ko`nikmalarsiz natijaga erisha olmaymiz. Ko`rinib turibdiki, ijtimoiy xavf ta`sirida qolgan oilalar jamiyatda toboro ko`payib bormoqda va har bir oilani bu kabi xavfdan ayro holda tasavvur qilib bo`lmaydi. Oilaviy hayotning turli jabhalarida u yoki bu ko`rinishdagi ijtimoiy xavf-xatarlar oilalarga raxna solishi, ularning sog`lom oilaviy muhitini buzilishiga olib kelishi mumkin. Demak hech bir oila to`laligicha xavf-xatardan hoili bo`la olmaydi. Eng asosiy vazifamiz har qanday xavf omillarini oldindan prognoz qila olish va turli salbiy holatlarga tayyor turishga oila a`zolarini tayyorlashdir. Ijtimoiy xodimlar davlat va nodavlat tashkilotlari tomonidan ijtimoiy himoya qilish va aholini ijtimoiy qo`llab-quvvatlashga qaratilgan chora-tadbirlaridan yuqoridagi kabi oilalarni xabardor qilishi, undan maxsimal darajada foytdalanishlariga ko`maklashishi muhim ahamiyatga ega. Har qaysi mamlakatda ham islohotlar inson omili va uning kamoloti uchun bo`ladi. Ushbu islohotlarning natijadorligi esa, shu soha vakillarining bilim saviyasi, ijodkorligi, fidoyiligi, ijtimoiy adolat mezonlariga rioya etishlari, insonparvarlik xislatlariga bog`liqligini unutmasligimiz kerak.
“Ijtimoiy xavf” guruhidagi oilalar bilan muntazam ishlab, ularning muammolarini hal etishga ko`maklashgan holda, ularning hayotiy tajribalarini orttirish, ertangi kunga ishonch va porloq kelajakka umid bilan yashashlariga erishish biz kabi ijtimoiy xodimlarning eng katta yutug`imizdir.