Xii asrdan-Yevropaning rivojlangan shaharlarida Universitetlar ochila boshlangan XII asrdan

XII-XIII asrlarda-Saljuqiylarda yer egaligiga asoslangan davlat uzil-kesil shakllandi

XII-XIII asrlarda-Kiyev, Galich-Volin, Vladimir-Suzdal knyazliklarida markaziy hokimiyatga qarshi kurashi kuchayadi

XII-XIII asrlarda-Inklar Urubamba daryosi havzasida Kusko shahriga asos solganlar

XII-XIII asrlar-Angliyada dehqonlar kurashi kuchaydi

XII-XIII asrlarda- Fransiyada senyorlarga qarshi kurash bo`lib o`tgan

XII–XIII asrlarda Dastlabki universitetlar Italiyada (Neapol, Bolonya), Ispaniyada (Sevilya, Valensiya), Fransiyada (Parij, Tuluza), Angliyada (Oksford, Kembridj) tashkil etilgan.

XIII asrning 20-30-yillari-turk xalqining shakllanishi kuchayadi

XIII asr boshlarida-fransiya Normandiyani inglizlar- dan qaytarib oladi

XIII asrning boshlarida-Boltiqbo`yida yashovchi est va lit qabilalariga qarshi nemis feodallari urush olib borgan

XIII asrda-Oksford universiteti professori Rojer Bekon yashagan

XIII asrda-Mali o`z taraqqiyotining cho`qqisiga erishadi

XIII asrning o`rtalarida-Mug`ullar odamlarni o`nlik tizimga bo`lish uchun aholini ro`yxatga olish tartibini o`tkazdi

XIII asrning birinchi yarmida-Gotika uslubi yuksak darajada rivojlandi

XIII-XV asrlarda-“Levant” va ”Shimoliy” savdo yo`llari xizmat qilgan

XIII–XV asrlarda Yevropaning deyarli barcha mamlakatlari o‘z universitetlariga ega bo‘lishadi

XIV asrning boshlarida Vladimir knyazligining Tver va Moskva shaharlari rus yerlarining yangi markazlari sifatida yuksala boshlaydi.

XIV asrning boshlari-Saljuqiylar davlati parchalanib ketdi