Ximiya texnologiya fakulteti

3. Elektr spektroskopiyasınıń qollanılıwı
3.1.Polimer materiallardıń dúzilisi hám ózgesheliklerin úyreniw
Elektr spektroskopiyası materiallardıń elektr qásiyetlerin úyreniw ushın kúshli qural bolıp tabıladı. Bul usıl pán hám texnikanıń túrli tarawlarında qollanılıwı múmkin. Tómende elektr spektroskopiyasın qóllawǵa mısallar keltirilgen:

1. 
   Material tanıw hám metallurgiya: Materiallardıń elektr qásiyetlerin úyreniw olardıń dúzilisi hám qásiyetlerin, mısalı, ótkezgishlik hám basqalardı túsiniwge járdem beredi. Bul jańa materiallardı islep shıǵıw yamasa ámeldegi materiallardıń qásiyetlerin optimallastırıw ushın paydalı bolıwı múmkin.
   
2. 
   Fizika hám elektronika: Elektr spektroskopiyası elektronikada isletiletuǵın yarım ótkezgishler, metallar, bólek ójireler hám basqa materiallardıń elektr qásiyetlerin úyreniw ushın isletiliwi múmkin. Bul materiallarda bolatuǵın fizikalıq processlerdi túsiniwge hám jáne de nátiyjeli hám funktsional elektron qurılmalardı islep shıǵıwǵa járdem beredi.
   
3. 
   Medicina : Elektr spektroskopiyası toqımalar hám kletkalardıń elektr qásiyetlerin úyreniw ushın isletiliwi múmkin, bul olardıń dúzilisi hám funkciyaların túsiniwge járdem beredi. Bul saratan sıyaqlı keselliklerge kesellikti anıqlaw hám emlew usılların islep shıǵıw ushın paydalı bolıwı múmkin
   
4. 
   Elektroximiya: Elektr spektroskopiyası eritpelerde yamasa elektrodlar maydanında bolatuǵın oksidleniw-qaytarılıw sıyaqlı elektroximiyalıq processlerdi úyreniw ushın isletiliwi múmkin. Bul batareyalar yamasa superkondensatorlar sıyaqlı natiyjelilew elektroximiyalıq sistemalardı islep shıǵıw ushın paydalı bolıwı múmkin.
   
5. 
   Geologiya hám geofizika: Elektr spektroskopiyası taw jınısları, topraqlar hám basqa geologik obyektlerdiń elektr qásiyetlerin úyreniw ushın isletiliwi múmkin. Bul olardıń dúzilisi hám qásiyetlerin túsiniwge járdem beredi, bul bolsa resursların tabıw ushın paydalı bolıwı múmkin.
   

Elektr spektroskopiyası qollanılatuǵın basqa tarawlarǵa tómendegiler kiredi:

• 
  Farmacevtika sanaatı : Elektr spektroskopiyası beloklardıń dúzilisin úyreniw, dári ónimleriniń quramın anıqlaw hám analiz qılıw, ónim sapasın baqlaw ushın isletiledi.
  
• 
  Azıq-awqat sanaatı : elektr spektroskopiyası azıq-awqat ónimleriniń quramın analiz qılıw, olardıń fizikalıq-ximiyalıq qásiyetlerin anıqlaw, sonıń menen birge, ónim sapası hám qawipsizligin baqlaw ushın isletiledi.
  
• 
  Neft hám gaz sanaatı : Elektr spektroskopiyası neft ónimleriniń qásiyetlerin analiz qılıw, olardıń quramın anıqlaw, neft hám gazdı qayta islew processlerin baqlaw, sonıń menen birge, sizib shıǵıwdı anıqlaw hám ekologiyalıq qawipsizlikti baqlaw ushın isletiledi.
  
• 
  Elektronika: Elektr spektroskopiyası yarım ótkezgishli materiallardıń qásiyetlerin úyreniw, olardıń elektron qásiyetlerin anıqlaw, sonıń menen birge islep shıǵarıw processleri hám ónim sapasın baqlaw ushın isletiledi.
  
• 
  Energiya : Elektr spektroskopiyası elektr stanciyalarında isletiletuǵın materiallardıń qásiyetlerin analiz qılıw, olardıń ıssılıq hám elektr qásiyetlerin anıqlaw, islep shıǵarıw processleri hám ónim sapasın baqlaw ushın isletiledi.
  

Ulıwma alǵanda, elektr spektroskopiyası zamanagóy ilimiy hám sanaat izertlewlerinde, sonıń menen birge, túrli tarawlarda ónim sapasın baqlawda zárúrli rol oynaydı. Onıń qollanılıwı materiallar hám processlerdiń qásiyetlerin túsiniwdi jaqsılawı múmkin, bul bolsa jáne de nátiyjeli hám ekologiyalıq taza texnologiyalarǵa alıp keliwi múmkin.
Elektr spektroskopiyasınıń qosımshaları tómendegilerden ibarat :

1. 
   Keptiriw hám kristallanıw processlerin baqlaw : Elektr spektroskopiyası keptiriw yamasa kristallanıw processinde materialdıń dúzilisi hám quramındaǵı ózgerislerdi baqlaw ushın isletiliwi múmkin.
   
2. 
   Suw quramın anıqlaw : Elektr spektroskopiyası azıq-awqat yamasa dáriler sıyaqlı materiallardıń suw quramın anıqlaw ushın isletiliwi múmkin.
   
3. 
   Biomedicina izertlewleri: Elektr spektroskopiyası qan, bulshıq etler, suyekler hám basqalar sıyaqlı biologiyalıq toqımalar hám kletkalardı úyreniw ushın isletiliwi múmkin. Bul keselliktiń mexanizmlerin túsiniwge hám jańa emlew usılların islep shıǵıwǵa járdem beredi.
   
4. 
   Materiallar sapasın baqlaw : Elektr spektroskopiyası polimerlar, plyonkalar hám basqalar sıyaqlı materiallardıń sapasın baqlaw ushın isletiliwi múmkin.
   
5. 
   Elektrolitlar ózgesheliklerin anıqlaw : Elektr spektroskopiyası elektrolitlarnıń ótkezgishlik hám zaryad ótkeriw sıyaqlı qásiyetlerin úyreniw ushın isletiliwi múmkin. Bul batareyalar, superkondensatorlar hám basqa energiya saqlaw qurılmalarında paydalanıw ushın jańa elektrolitlarni islep shıǵıwǵa járdem beriwi múmkin.
   
6. 
   Elektron izertlewleri: Elektr spektroskopiyasından yarım ótkezgishler hám metallar sıyaqlı elektron materiallardıń qásiyetlerin úyreniw ushın paydalanıw múmkin. Bul tranzistorlar hám sensorlar sıyaqlı jańa elektron qurılmalardı islep shıǵıwda járdem beriwi múmkin.