Xissiyot tushunchasi va turlari

Ehtiros - kuchli va chuqur, davomli emotsional xolatdir. O’qishi faolligini faollashtiradi, barcha fikr va Karakatlarini o'ziga bo'ysundiradi. Uni kiyinchiliklarni engishga, ko'zlangan maksadga erishishga undaydi. Ehtiros g'ayri - tabiiy natijalarga erishishda yordam beradi, jasorat va matoo'at uytotadi. Birok kishi shaxsini shakllantirish bilan birga exdiros uni barbod qilishi ham mumkin.

Affekt - kuchli his:- tuyg'uu kechinmalari bo'lib, katta va keskin ko'rinishdagi intensivlik bilan kechishi mumkin bo'lgan jazavalanishdir Affektning xususiyatlari:

o to's- to'polonli ko'rinishi;
o kisqa muddatligi;

• 
  v) affekt paytida kishi xulq - atvori uchun javob bera olmasligi;
  
• 
  g) kechinmalarning keng kamrovligi (affekt hissiy portlash shaxsni boshdan oyoq bo'ysundiradi, akli, tuyg'ularini va irodasini egallab oladi).
  
• 
  Huquqshunos har qanday ehtiroslar psixologik muhitlarga bog'liq ravishda kuchayishi hamda affekt darajasiga etishini e'tibordan kochirmasligi lozim.
  
• 
  His - tuyg'ular ehtirosdan farqli ravishda idrok etilishi va predmetligi bilan ajralib turadi. His -tuyg'ular kuchli va ojiz bo'lishi mumkin. (yuksak yoki past). Ularning uch turi mavjud:
  
• 
  Axloqiy his -tuyg'ular;
  
• 
  Estetik his -tuyg'ular;
  
• 
  Intellektual his -tuyg'ular.
  
• 
  Ma'naviy his-tuyg'ular insonning axloq talablariga munosabatlarini aks ettiradi. Ma'naviy his-tuyg'ular sistemasi adolat, burch, mas'uliyat, vatanparvarlik, bardamlik kabi tuyg'ulardan iboratdir. Ma'naviy his -tuyg'ular insonning dunyokarashi, e'tikodi, niyati, xulq - atvori printsiplari bilan bog'liqdir.
  
• 
  Estetik his - tuyg'ular odamlarda idrok etilayotgan ob'ektlarning u xox tabiat hodisasi bo'lsin, san'at asari bo'lsin, kishilar hamda ularning xatti - harakatlari, xulq -atvori bo'lsin, go'zalligidan zavklapgandagg yoki badburushligidan nafratlanganda tugiladigan tuyg'ularidir. Estetik tuyg'ular asosini insonda tabiiy mavjud bo'lgan estetik kechinmalarga ehtiyoji tashkil etadi. Inson faoliyatida doimiy o'rin tutgan estetik his~ tuyg'ular kishilar xulq - atvorining harakterlanuvchi kuchlaridan biriga aylanadi.
  
• 
  Yurist shaxsida estetik his-tuyg'ular xulq - atvornint o'ziga xos katalizatori rolini uynaydi. Ular muomalada (kommunikativ aloqada) katta ahamiyat kasb etadi, chunki suxbatdoshining estetik kechinmalarini baham ko'ra olgan kishi odatda, obru -e'tibor va xurmatga sazovor bo'ladi. Intelektual' tuyg'ular kishining idrok qilish faolligi bilan aloqadordir.
  
• 
  Intelektual.- tuyg'ularning rango - rang ko'rinishlari ichida fikrning tinikligi yoki xiraligi, xayron bo'lish, xayratda qolish, taxmin qilish, o'z bilimiga ishonch, shubxalanish kabilar asosyylari bo'lib hisoblanadi. Intelektual: tuyg'ular bilishga ehtiyojni kuchaytiruvchi o'ziga xos turtkilar (impulslar) bo'lish bilan birga inson ehtiroslarining qo'zg'atuvchilari hamdir.
  
• 
  Vaziyatning ta'suroti organizmda kuchli x,ayajonlanish (stress) xolatini vujudga keltirishi mumkinki, bu xolat yurist ishchanligini oshirishi yoki bemorlik okibatiga aylanishi (emotsional stress) ko'zatiladi. Kupincha inson kuchli xayajonlanishi okibatida xastalanishga salbiy his - tuyg'ularning to'planib kolgani sabab bo'ladi. Kuchli xayajonlanish (stress) uch bosqichida bilan tasniflanadi:
  
• 
  xavfsirash bosqichi;
  
• 
  qarshilik k o'lrsatish bosqichidai;
  
• 
  xolsizlanish bosqichidai.
  
• 
  Hissiyotlarini jilovlay oladigan kishilar xavf - xatar bosqichidaini engib utib, stress omillari bilan faol ko'rasha boshlaydilar, o'zlarini kulga oladilar. Hissiyo.tga beriluvchan odamlarda tugilgan xavf -xatar hissi kurkuvga aylanadi va nixhoyat xolsizlanish bosqichidaiga utadi. Har qanday kishining stress xolatlariga bardoshliligi ikki yul bilan hissiyotlarini jilovlashni mashk qilish va o'qib -urganish bilan ta'minlanishi mumkin.
  
• 
  Inson his - tuyg'ularini tarbiyalash faqat faoliyat orqaligina amalga oshirilishi lgumkin. Buning uchun maxsus ishlab chikilgan trening - «his- tuyg'ular gimnastikasi»dan foydalaniladi. Shuningdek autogen mashklar ham kullanib, ular o'z -o'ziga o'qtirish jarayonidan iboratdir. Mashkniig asosiy quroli o'ziga aytilgan so'zdir.
  
• 
  Muntazam va sabotli mashg'ulotlar orqali asablarni bushashtirishni egallab olish mumkin. Autotrening kunikxmalarini xosil kilgan yurist turli vaziyatlarda o'z istagiga ko'ra nafas olishini sekinlashtiradi, yurak urishini maromga solishi, qon tomirlarini kengaytirishi, badanining istalgan qismini isitishi, istalgan joyda xoxlagan paytda uykuga ketishi, jiddiy xolatlarda sovo'qqonligicha quyulishi mumkin. Amaliyotchi yurist autogen mashgulotlar yordamida orttirgan ko'nikmalari tufayli o'z kuchiga ishonchi mustaxkamlanadi, bu esa uning hissiyotli - irodaviy muayyanligini ta'minlaydi, doimiy o'zgarib turuvchi shart - sharoitlarga darxol moslashish imqonini beradi va nixoyat faolligini oshirib uning faoliyatida samara beradi.
  
• 
  Shaxsni ijtimoiy shaklda qoniqtirish mumkin bo'lmagan vaziyatlarda shaxs mavjud holatni affektning «haloqatli» yo'li bilan hal qilishga o'tadi.
  
• 
  Psixik holatga tasir qilishning informatik harakteristikasini, obektiv shartlarining o'ziga xosligi va sababiy bog'lanishlarni faqat obekt holatining shartlaridagina emas, balki sub'ektning shaxsi, uning dinamik holatlarida ham ko'rish mumkin.
  
• 
  Shu bilan affekt holatining tasirini aniqlasa-da, lekin jabhaviy obektlarini o'rganish bilan chegaralanib qolmaydi.
  
• 
  Bu holat ekspertni adekvat, yani to'g'ri baholashda subektning shaxsini aniqlash muhim ahamiyatga egadir.
  
• 
  Nizoli vaziyatlarning mavjudligi affektning vujudga kelishiga etarli asos bo'lib hisoblanmaydi.
  
• 
  Keyingi muhit - bu shaxsning individual psixologik xususiyatining kompleksi va sub'ekt-qonflikt jarayonidagi muvaqqat holatidir.
  
• 
  Bir shaxsda mavjud bo'lgan, yani affektni keltirib chiqaradigan psixologik muhit boshqa bir shaxsning xatti-harakatidagi o'zlo'qsiz holatlarning bo'zulishiga olib kelmaydi.
  
• 
  Affektda qanday individual psixologik xususiyatlar mavjud, degan savolga hali javob topilganicha yo'q, lekin ulardan ayrimlari aniqlangan desak hato bo'lmaydi.
  
•