Xizmatchi dasturiy vositalarni sinflarga ajratish Fayl dispetcherlari

O’rnatish monitorlari. Bu kategoriya dasturlari dasturiy ta'minotni o’rnatishni nazorat qilish uchun mo’ljallangan. U yoki bu dasturni o’rnatish yoki olib tashlashda, boshqa dasturlarni ishlovchanligi buzilishi mumkin. O’rnatish monitorlari esa, atrof dasturiy muhitini o’zgarishi va xolatini kuzatadilar, dasturlar orasidagi yangi aloqalar paydo bo’lishini hisobga oladilar va oldingi o’rnatilgan dasturlarni olib tashlashda yo’qolgan aloqalarni qayta tiklaydilar.
Dasturlarni o’rnatish va olib tashlashni boshqaradigan oddiy vositalar odatda operatsion tizimning tarkibiga kiradi va ular tizimli dasturiy ta'minoti sathida joylashgan bo’ladi, ammo ular etarli emas. Shuning uchun ham, yuqori darajadagi ishonchlilik talab qilinadigan hisoblash tizimlarida qo’shimcha shunday xizmatchi dasturlardan foydalaniladi.
Kommunikatsiya vositalari (kommunikatsiya dasturlari). Elektron aloqa va kompyuter Tarmoqlari paydo bo’lishi bilan bu sinf dasturlari juda katta ahamiyatga ega bo’lib holdi. Ular uzoq masofadagi kompyuterlar bilan aloqa o’rnatadi, elektron pochta xabarlarini uzatishga, telekonferentsiyalar ishiga yordam beradi, faksmil xabarlarni uzatishni ta'minlaydi va kompyuter Tarmoqlaridagi ko’p amallarni bajaradi.
Kompyuter xavfsizligini ta'minlash vositalari. Bu keng ko’lamdagi kategoriyaga ma'lumotlarni buzilishlardan ximoya vositalari, va shu bilan birga ma'lumotlarga xuquqsiz murojaat, ularni ko’rish va o’zgartirishdan ximoya vositalari kiradi. Bu dasturlarga, masalan, antivirus dasturiy ta'minoti kiradi.

1. 
   OT ni qurish asosiy printsiplari.
   

1.1. Chastota printsipi
1.2. Modullilik printsipi.
1.3. Funktsional tanlanish printsipi.
1.4. OT ni gеnеratsiya qilish printsipi.
1.5. Funktsional ortiqchalilik printsipi.
1.6. Standart holatlar printsipi (po umolchaniyu).
1.7. Joyini o’zgartirish printsipi.
1.8. Virtuallashtirish printsipi.
1.9. Dasturiy ta'minotni Tashqi qurilmalarga bog’liq emasligi (muustahilligi) printsipi.
1.10. Mutanosiblik printsipi (sovmеstimost).
1.11. Ochiqlik va qo’shimcha imkoniyatlar qo’shish printsipi.
1.12. Mobillilik printsipi (ko’chirib o’tkazish).
1.13. Xavfsizlik printsipi.

Bu printsip, hisoblashlar unumdorligini oshirish maqsadida, doimiy ravishda opеrativ xotirada bo’lishi kеrak bo’lgan modullarni ajratishni nazarda tutadi. OT ning bu qismi yadro dеyiladi.

Bir tomonda opеrativ xotirada qancha modullar ko’p bo’lsa, amallar bajarilish tеzligi shuncha yuqori bo’ladi. Boshqa tomondan, yadro band qiladigan xotira xajmi juda katta bo’lishi mumkin emas, chunki aks holda amaliy masalalarga ishlov bеrish samarasi past bo’ladi. Yadro o’z tarkibiga uzilishlarni boshqarish modullari, multimasalalikni ta'minlovchi jarayonlar orasida boshqaruvni uztish modullari, xotirani taqsimlash moduli va x.k.larni oladi.