Xomashyo materiallari tavsifi, xossalari va manbalari Texnologik sxemasi va bayoni

Korxonalarning ishlab chiqarish rejasi

№	Buyum nomi	O‘lchov birligi	Yillik ishlab chiqarish mahsuldorligini aniqlash formulasi			Mahsuldorlik
					yilda	sutkada	smenada	soatda
1	“Sendvich” uch qatlamli qurilish panellari	m2 1 pm	𝑀𝑇 𝑀ℎ = 𝐵 1 − 100		400000	1530	765	95
			𝑀ℎ/𝑉𝑚	devor	2 500 000	9540	4770	596
				tom	1 650 000	6298	3149	394

Xom ashyo va yarim fabrikatlarga korxonaning talabini aniqlash

№	Xom ashyo va yarim fabrikat turlari nomi	Birligi		Sarfla	r
			soat	smena	sutka	yilda
1	Mineral paxta	m^2	9.5	76.5	153	40 000
2	Rux bilan qoplangan profillangan metal list	t	2	16.5	33	8 600
3	Bog‘lovchi modda: 2 komponentli poleuritanli kley Topur K-2	kg	57	458.5	917	240 000

Tallinn shahrida qurilishi moʼljallangan suzish baseyni binosi uchun metall qoplamali yopma panelini loyihalash talab etiladi. Materiallar-alyuminiy qotishmali listlar AMg-M va penoplast PSB-S. Plita konturi boʼyicha kombinatsiyalangan qobirgʼalar joylashtiriladi. Qobirgʼa tokchalari №18 burchak profillardan, devori esa
FBS markali faneradan tashkil topadi. Yuk koʼtaruvchi konstruktsiyalar qadami – 5,4 m. Panelning nominal oʼlchamlari 5,4x3,0 m, u uzun tomoni boʼyicha toʼsinlarga tayanadi (5.2-rasm). Alyuminiy qotishmasining hajmiy ogʼirligi ₀=27000 N/m³, listlar qalinligi =1 mm. Penoplastning hajmiy og‘irligi ₀=600 n/m³, fanerniki

_f=10100 N/m³. Panel kesimining balandligi _С0 = ^l ₌ ³⁰⁰ ₌ 7,5 _см, qabul qilamiz:
40 40
S₀=8 sm
Panelga taʼsir etuvchi yuklarni aniqlaymiz va hisob natijalarini quyidagi jadvalga kiritamiz.
Panelning 1m² yuzasiga taʼsir etuvchi yuklar

Yuk turi		Me’yoriy yuk N/m^2	Yuklanish koeffitsienti, f	Hisobiy yuk, N/m^2
Doimiy yuklar: Panelning xususiy	ogʼirligi
(isitgichsiz) Isitgich-penoplast		72 56	1,1 1,2	80 68
Jami doimiy yuklar		130	-	150
Vaqtinchalik yuklar: Qor yuki Rsn Shamol yuki qv=-300x0,8		700 -240	1,4 1,2	980 -290
Ja’mi: to‘liq vertical yuklar		qверп = 830	-	qver=1130

Panelning xususiy ogʼirligi:
Qoplamalar: 0,001 x 2 x 27000 =54 N/m².
Qobirgʼa tokchalari: burchak profillar:
=10 Н / м²
Qobirgʼa devorlari: =8 Н / м² .
Ja’mi xususiy og‘irlikdan: 72 N/m².
Isitgich-penoplast og‘irligidan: 0,08x600x1,1=56 N/m².
panel ko‘ndalang kesimining geometrik xarakteristikalarini kontur qobig‘alarini hisobga olmagan holda aniqlaymiz:
8 = 61601380,
demak, panel konstruksiyasi moyil (egiluvchan) plastina emas; bu yerda: G - penoplastning siljish moduli.
Panel uchun qo‘llaniluvchi hisob sxemasi va formulalarni tanlash maqsadida quyidagi nisbatlarni tekshiramiz:
Е_пр 710000
= ²)50 =15600100000;
G (1−0,3

С ⁰80  4;
200 ==

l 300

= = 37 10; C 8,1
u holda

J = C² = 0,18,1² = 3,72 cм₃ см 2 2

W =C2 = 0,18,12 = 3 /см 0,8 cм C + 8,1+0,1
Yopma panelining elementlarida hisobiy yuklardan hosil bo‘luvchi zo‘riqish va kuchlanishlarni aniqlab, quyidagi kiritamiz.

Panel elementlaridagi kuchlanishlar va zo‘riqishlar

Zo‘riqishlar va kuchlanishlar	Hisobiy yuklar, N/sm^2
	Xususiy og‘irlik gsv=0,015	Qor Rsn=0,098	Shamol qv=–0,029
ql^2300 Ммах = = q, нсм 8 8	169	1103	–326
ql 300 Qmax = = q, н 2 2	2,3	15	–4,4
Qoplamalardagi normal kuchlanishlar: M M max = = max , н/см2 W 0,8	210	1380	408
O‘rta qatlamdagi va qoplamalar bilan o‘rta qatlam orasidagi birikmalardagi siljituvchi kuchlanishlar: Q Q =к = max = max C 8,1	0,3	1,9	0,6

Panel elementining mustahkamligini tekshiramiz.
Cho‘ziluvchi qoplamada:
 15,9
_max = = =15,9 МПа  R_р =140 МПа ,
K₁ 1
bu yerda: K₁=1.
Siqiluvchi qoplamadagi kuchlanishlar 4 mm bo‘lganda quyidagi formula
bo‘yicha tekshiriladi: _{max =} ^ ₀. K₁
Chegaraviy kuchlanish _{ o} – ni aniqlaymiz.

Nisbiy ekssentrisitet: m ₌ ^{6 f1} ₌ ^60,05 ₌ 3 sm,
 0,1
bu yerda: f₁=0,05 sm – qalinligi =1 mm-li tekis qoplama uchun mahalliy salqilik miqdori.
Qoplamaning mustahkamlik shartidan: _{c =} ^Rc ₌ ¹⁴⁰ ₌ 35 _МПа.
1+ m 1+ 3
O‘rta qatlam va yelimli birikmaning mustahkamlik shartidan:
2

1,63 780008,52 0,290,1
_c ==  0,1 ₂ = 36,8 МПа.

1+ 0,31 8,5 3 8,5  0,1   0,05 0,06 78000 0,290,1 0,1
tekshiramiz:

c
36,8+ 2,10,006 = 91,3 МПа  R_c =140 МПа;
U holda:
G^c 15,9 15,9 МПа 35МПа .

_max = = = K₁ 1
R=1000 N qisqa muddatli yig‘ilgan (montaj) yuk ta’siriga ustki qoplamani tekshiramiz:
2
_u =₁ P_m ^ n ^  R_u; =₂ P_m  n  R_cp
 

bu yerda: n₌ 0,565 _А- keltirilgan doira radiusi ₁ va ₂ –grafik bo‘yicha aniqlanuvchi yordamchi koeffisiyentlar (5.3-rasm).

5.2-rasm. Metall listli uch qatlamli yopma paneli:
a - montaj sxemasi, b - 1-1 qirqim, 1 - asosiy to‘sinlar (romlar, fermalar va sh.k.); 2
– vassato‘sin (progon)lar; 3-yopma panellari; 4-qoplamalar; 5 – isitgich-penoplast;
6 – burchak profillar (40x20x3 mm); 7 - qobirg‘aning fanera devori; 8-150 mm oralatib qo‘yiluvchi d=4mmli alyuminiy parchin mixlar; 9-75 mm oralatib bajarilgan yelim – payvandli nuqtalar
б)

г) д)

5.3-rasm. Hisob koeffisiyentlarini aniqlash uchun grafiklar:
a-₁; b-₁,₂ ва₃ ; v-₂; g-₄ ; d-₁,₂ ва₃
Yukning ta’sir etish maydoni F=1010=100 sm²; mahalliy yukning ta’sir etish intensivligi:
Pⁿ 1000^{1,2 2}
P_m = = =12 Н /см ; n = 0,565 100 = 5,65 см.
F 100
Panelning bikrlik xarakteristikasi:
n 4 Е_к = 5,654 250,1 = 2,5.
 Е_прС 0,1 780008
Bunga mos keluvchi ₁ va ₂ koeffisiyentlar qiymatlarini grafikdan qabul qilamiz: ₁ =0; ₂=0,1, u holda _{ u}=0;
 =0,11,25,65/0,1=68 N/sm²=0,68 MPa< R _sr= 1400,6=84 MPa.
O‘rta qatlamning yig‘ilgan R_m yuki ta’siriga mustahkamligini tekshiramiz:
²=₃R_m=1,112=13,2 N/sm²=0,132 MPas^k=0,18 MPa,
bu yerda: R_s^k - penoplastning siqilishga hisobiy qarshiligi
₃=1,1 – grafikdan aniqlanuvchi yordamchi koeffisiyent.
Panelning salqiligini hisoblaymiz. Egilishdagi bikrlikni quyidagicha aniqlaymiz:
1 _пр 1 ⁶ H см² /см ;

Д = Е J = 78000003,27 =15,2710 К₄ 1,67
Е^прJ 78000^3,27
bu yerda: К₄ =1+9,6₂  GCl₂ =1+9,6 5_8,1_300₂ =1,67,
₂=1 - erkin tayanish sxemasi uchun.
q =
U holda salqilik: f_max^q = 3845  qДnl4 = 3845 15,30027410₆ n 6,9qn
Xususiy og‘irlikdan f_sv=6,9x130x10^-4= f_sn=6,970010^-4=0,5 sm
Qor yukidan: f_sv=6,924010^-4=-0,17sm

Shamol yukidan: lf = 0,09300+ 0,5 = 5081   lf  = 2501 , demak, panelning salqiligi 
QMQ da belgilangan chegaraviy qiymatdan oshmas ekan.