Xujalik mablaglarini turkumlang Хo’jalik mablag’lari va ularning manbalari tasnifi

Buxgalteriya  balansi  asosida  xo'jalik  mablag'lari,  ularning 
manbalari  tarkibi  va  tarkibiy tuzilishining  tahlili
Buxgalteriya  balansi  korxona  mulki,  kapitali  va  majburiyatlari  hajmini 
m a ’lum  sanaga  aks  ettiruvchi  m axsus jadvaldir.  U  ikki  qismdan  iborat  bo'lib. 
u n in g   aktiv  qismida  korxonaning  asosiy  va  ayianm a  mablag'lari  (mulki), 
passiv  qism ida  kapitali  va  majburiyatlari  aks  ettiriladi.  Balansning  aktiv  va 
passiv  tom onlari  o'z aro  teng  bo'ladi.
B uxgalteriya balansi,  o'z   navbatida,  balans-brutto va  balans-netto turlariga 
b o i i n a d i .  X o'jalik  m ablag'larini  boshlang'ich  qiymati  bo'yicha  o'z ida  aks 
ettiruvchi  balans  brutto  deb  ataladi.  Xo'jalik  m ablag'larni  haqiqiy  (qoldiq) 
qiymati  bo'yicha  aks  ettiruvchi  balans 
balans-netto
  deyiladi.  Xo'jalik  mab- 
la g 'larin in g   boshlang'ich  qiym atidan  ularning  eskirish  summasini  chegirib 
tashlash  orqali  haqiqiy  qiymati  aniqlanadi.
Korxonaning moliyaviy holatini  ifodalovchi  barcha ko'rsatkichlar buxgalteriya 
balansi  -   netto  moddalari  asosida  aniqlanadi  va  tahlil  qilinadi.  Buxgalteriya 
balansi  aktividagi  moddalar «Mablag'larni  pul  shakliga aylanish tezligi  (likvidlik
132

darajasi)»  belgisi  bo'yicha,  passividagi  moddalar  esa  «Majburiyatlarning  to‘lov 

muddati  darajasi»  belgisi  bo‘yicha  maxsus  guruhlarga  bo‘lib  o'rganiladi.  Buni 
quydagi  balans  shaklidan  ko‘rish  mumkin.
Buxgalteriya  balansi