Yangi O‘zbekistonda pedagogika fanini innovatsion rivojlantirish istiqbollari: nazariya va amaliyot

Yangi O‘zbekistonda pedagogika fanini innovatsion rivojlantirish istiqbollari: 
nazariya va amaliyot 
____________________________________________________________________ 
Google Scholar 
Scientific Library of Uzbekistan 
National University of Uzbekistan 143 www.ares.uz 
Pedagogik jarayonning izchilligi o’qitishning mazmuni, shakllari, usullari va 
vositalarining birligini nazarda tutadi. Agar o’quv materialining mazmunini yaxshilash 
uchun uni tizimlashtirish, aktuallashtirish va muammoli qilish, shakllarni ishlab 
chiqish uchun - o’qitishni faollashtirish, metodologiyada - individuallashtirish va 
avtomatlashtirish muhim vazifalar bo’lsa, pedagogik vositalarni takomillashtirish 
uchun bugungi kunda eng muhim vazifa vizualizatsiya deb tan olinadi. Shuningdek, 
o’quv materialining vizualizatsiyasini, axborot maydonini va xususan, ta’limni 
vositachiligi bo’lgan zamonaviy global madaniy tendentsiyaning muhim tarkibiy qismi 
deb hisoblaymiz.
Soddalashtirilgan, ma’lum bir fan sohasidagi ta’lim mazmunining har qanday 
elementlari - a) faoliyat usullarini bilish; b) faoliyat usullariga ega bo’lish; v)ushbu 
faoliyat turidagi ijodkorlik tajribasi; d) jarayonga va faoliyat natijasiga emotsional -
qadriyatli munosabatda bo’lish tajribasi – umumiy holatda, ideal bir holda - kasbiy 
faoliyat tasvirlari tizimi orqali ifodalanishi mumkin. Keyin bu tasvirlarning har xil 
nisbati professional vaziyatlarni tashkil qiladi. O’qituvchi ularni muammoli qiladi, 
ularni hal qilish uchun vazifalar tuzadi va shu bilan o’quvchilarning professional 
tafakkurini rivojlantiradi. Ammo o’quvchilarga hissiy ta’sirni kuchaytirishning yanada 
katta zaxiralari og’zaki emas, balki vizual ta’sir qilish vositalarida bo’lib, ular didaktik 
nuqtai nazardan, mulkiy - idrok etishni ko’zda tutuvchi axborot mahsulotlarining 
ta’sirini bir vaqtning o’zida turli hislar orqali sinkretlashuvini o’z ichiga oladi. 
Tarbiyalanuvchilarning sezgi organlariga murakkab ta’siri tufayli, ikkinchisi ma’lum 
kayfiyatni yaratadi, ijodiy fikrlashni rivojlantiradi va idrok etiladigan ma’lumot 
hajmini sezilarli darajada oshiradi. 
O’quv maydonini virtuallashuviga oid tajribalar gumanitar fanlar bo’yicha 
zamonaviy tadqiqotlar natijalarini hisobga olgan holda o’tkazilishi lozim. So’nggi 
yillarda ijtimoiy-gumanitar fanlar sohasidagi nazariy yutuqlar kuchayib, inson xulq-
atvoridagi har xil ratsional va emotsional holatlar o’rganildi. Virtual ta'lim muhiti 
(bilim muhiti) paydo bo'lishining old shartlari quyidagi shartlardir: 
- mehnat bozoridagi o'zgarishlar (mehnat bozori mehnat resurslarini qayta 
taqsimlashni talab qiladi); 
- axborot bozoridagi o'zgarishlar (ilmiy -texnik taraqqiyot sur'atlarini 
tezlashtirish bilimlarning doimiy yangilanishini talab qiladi); 
- yangi aloqa imkoniyatlarining paydo bo'lishi (aloqa va Internetning 
rivojlanishi uzoq masofali axborot manbalariga kirishga imkon beradi va aloqa 
doirasini kengaytiradi); 

---