Яримстатик маълумотлар тузилмаси. Стек, хоссалари. Стекни бир ўлчамли массив шаклида хосил қилинг ва унда 4та амал бажаришга доир дастур тузинг

Муҳаммад Ал-Хоразмий номидаги Тошкент
ахборот технологиялари университети

Мустақил иш

Мавзу: Яримстатик маълумотлар тузилмаси. Стек, хоссалари. Стекни бир ўлчамли массив шаклида хосил қилинг ва унда 4та амал бажаришга доир дастур тузинг.

Гуруҳ: 0170-21 (сиртқи)

фан: Маълумотлар тузилмаси ва алгоритмлари
Бажарди: Орипов Обиджон Собир ўғли
Текширди: И.К. Ахмаджонов

17-вариант
17.Яримстатик маълумотлар тузилмаси. Стек, хоссалари. Стекни бир ўлчамли массив шаклида хосил қилинг ва унда 4та амал бажаришга доир дастур тузинг.
1. Кириш.
2. Асосий қисм:
Режа:
1. Яримстатик маълумотлар тузилмаси;
2. Стек хоссалари, уни массив шаклида ҳосил қилиш ва унга доир дастурни тузиш;
3. Хулоса.
4. Фойдаланилган адабиётлар.

1. Кириш
Биз бу мавзуда яримстатик маълумотлар тузилмаси стек хоссалари ва улар устида амаллар бажаришни ўриб чиқамиз.
Яримсатик тузилмага мантиқий жиҳатда қаралганд чизиқли рўйхат маълумотлари билан боғланган кетма-кетлик тушунилади. Биз ҳотирада яримсатик маълумотларни физик жиҳатдан тасвирлайдиган бўлсак, бу столларнинг оддий кетма-кетлигидир. “Оҳирги келган биринчи кетади” (LIFO -Last In First Out), тамойили асосида ташкил этилган рўйххатлар стеклар деб аталади. Стекда ихтиёрий элементларни ўчириш ман этилади. Бу ерда фақат оҳирги элементни ўчиришга рухсат этилади.

2. Asosiy qism
1. Яримсатик маълумотлар тузилмаси
Яримсатик маълумотлар тузлмасини қуйидагича тавсифлаш мумкин:
- ўзгарувчан узунликка эга ва уни ўзгартирувчи оддий функцияларга эга;
- тузилманинг узунлигини ўзгартириш учун маълум бирчегарада яъни қандайдир бир максимал қийматдан ошмаган ҳолда амалга ошириш мумкин. Агар яримсатик тузилмани мантиқий жиҳатдан қарайдиган бўлсак, у ҳолда чизиқли рўйҳат муносабати билан боғланган маълумотлар кетма-кетлиги тушунилади. Хотирада яримсатик маълумотлар тузилмасини физикжиҳатдан тасвирлайдиган бўлсак, бу хотирада столларнинг оддий кетма-кетлигидир яъни ҳар бир элемент хотирада навбатдаги столларда жойлашади.
Яримсатик МТни физик тасвирлашнинг яна бир кўриниши бу бир томонлама боғланган рўйхат (занжир) кўринишида ифодалаш мумкин, яъни бунда ҳар бир навбатдаги элементнинг манзили жорий элементда кўрсатилади. Бундай тасвирлашда тузилманинг узунлигига чекланиш унчалик қаттиқ қўйилмайди. Бундай тузилмаларга – навбат, стек, дек ва сатрлар киради.

2. Стек деб шундай структурага айтиладики, стекка келиб тушган оҳирги элементга биринчи бўлиб хизмат кўрсатилади ва стекдан чиқарилади. Мазкур кўринишдаги хзмат кўрсатишни LIFO (Last input-First output, яъни охирги келган – биринчи кетади) деб номлаш қабул қилинган. Стек бир томондан очиқ бўлади.

Масалан, коробкага тахланган дисклар, тагма-таг қўйилган тарелкалар ва ҳоказо.
Стекнинг ҳар бир элементи (биринчи элементдан ташқари) ўзидан олдинги элементга мурожаатга эга бўлади;
– Стекка мурожаат учун оҳирги элемент манзили қўлланилади (Таил);
– янги элемент стек оҳирига жойлаштирилади;
– фақат оҳирги элемент ўчирилади.
Стеклар асосан арифметик ифодали масалаларни таҳлил қилишдда, перебор (ажратиш) ли масалаларда ҳамда графларда алгоритмларда ишлатилади.



2-rasm. Стек