Yashash uchun kurash va tabiiy tanlanish

Ogohiantiruvchi rang. Ba'zi hayvonlarnmg tashqi ko’rinishi rang-barang bo'lib, ko’zga yaqqol tashlanadi. Tilla qo’ng'izlar, tugmacha qo'ng'izlar, qovoq ari tukli ari, ko'pgina kapalaklar. «do'st-dushman» ko’ziga yaqqol tashlanib. o'z ranglan bilan ularni «ogohlantiradilar», Odatda bunday ogohlantiruvchi rangga ega hayvonlarning dushmanlardan himoya qiladigan qo'shimcha vositalari rnavjud. Ularning .xususiy himoya-vositalariga tanada ishlab chiqariladigan qo'lansa hidlar, zaxarli suyuqliklar, tananmg tuklar bilan qoplanganligi, nayzalar kiradi.
Mimikriya. Ba'zi hollarda dushmanlari tomonidan ko’p qiriladigan hayvonlar tanasining rangi shakli bilan «Ogohlantiruvchi rangli» organizmlarga taqlid qiladi. Kushandalari tomonidan ko'p qiriladigan himoyasiz hayvonlarni «ogohlantiruvchi rangli» kam qiriladigan organizmlarga taqlid qilishi mimikriya hodisasi deb ataladi. Ba'zi bir pashshalarning rang jihatdan arilarga, suvaraklarning tugmacha qo'ng'izlarga, zaharsiz ilonlarni zaharli ilonlarga o'xshashligi, ayrim kapalak turlarining arilarga o'xshash rangda bo'lishlari mimikriya hodisasiga mi-soldir. Shuni qayd qilish lozimki, himoya va ogohlantiruvchi ranglar hayvon xatti-harakati bilan bog'langan holda yanada samarali natija beradi. Masalan qamishzorlarda yashovchi ko'lbuqa qushi patlarining rangi bilan qamishlarni eslatadi. Shunga qaramay biror xavf sezilsa. u darrov bo’ynini cho'zib, tumshug'ini ko'targan holda qimirlamay turadi. Bunday vaziyatda uni dushmani payqamay qoladi.
Rang va shaki jihatidan taqlid qilish faqat organizmlargagina emas, hatto tuxumlarga ham xos. Chunonchi kakku qush urchishi uchun boshqa qushlar singari in qurmaydi va tuxumni mayda qushlar—qorayaioqlar, jiblajibonlar, bulbul, sirchumchuqlarning inlariga qo'yadi. Eng muhimi shundan iboratki, kakku ruxum qo'yishdan oldin ana shu qushlarning inlaridagi ruxumlarni ko'rib ularga taqlid qilib tuxum qo'yadi va uning qo'ygan tuxumlarini rangi, hajmi in egalarining tuxumlariga o'xshash bo'ladi.
Bundan tashqari ham hayvonlarning nasl qoldirish bilan aloqador moslanishlari mavjud. Chunonchi ayrim xasharotlaming urg'ochilari tanadagi bezlardan ajralgan hidlari orqali erkak-individlarni o'zlariga jalb qiladilar. Ba'zi moslanishlar nasl yetishtirish bilan alo­qador. masalan: Amerika som balig'i chavog'lar rivojlanguncha tuxumlarni qorin tomonga yopishtirgan holda yuradi. Povituxa deb ataluvchi qurbaqa otalangan tuxumlardan to yosh qurbaqalar rivojlanguncha orqa tomonda «opichlab» yuradi. Tuban umurtqalilardan farqli ravishda qushlar o'z tuxumlarini maxsus inlariga qo'yib o'z tana harorati bilan ularni isitadilar. Tuxumdan jish parranda chiqqach, uni tinmay oziqlantiradilar, dushmanlardan himoya qiladilar. Nasl uchun qayg'urish bilan bog'liq moslanishlar sutemizuvchilarda ayniqsa kuchii bo'ladi.
Organizmlardagi moslanishdan tashqari tur doirasidagi moslanishlar ham mavjud. Tur doirasidagi moslanishlarga guruh bo'lib yashovchi organizmlarda oziqlanish, urchish, nasl qoldirish, dushmanlardan himoyalanishga, noqulay ob-havo sharoitlar qarshiligini yengishga aloqador bo'lgan moslanishlarni kiritish mumkin.