Yetakchi zamonaviy konsultativ nazariyalar va texnologiyalar

Ongsizlik

• Ongsizlikni to'g'ridan-to'g'ri o'rganish mumkin emas, lekin xatti-harakatlardan kelib chiqadi. Ongsizlikni postulatsiya qilishning klinik dalillari quyidagilarni o'z ichiga oladi:
• (1) ongsiz ehtiyojlar, istaklar va ziddiyatlarning ramziy tasviri bo'lgan tushlar;
• (2) tilning sirpanishi va, masalan, tanish ismni unutish;
• (3) gipnozdan keyingi takliflar;
• (4) erkin assotsiatsiya texnikasidan olingan material;
• (5) proyektiv texnikadan olingan material;
• (6) psixotik alomatlarning ramziy mazmuni.

Ongsizlik tajribalar, xotiralar va bostirilgan xohishlarni o’zida jamlaydi.
Erishib bo'lmaydigan, ya'ni xabardor bo'lmagan ehtiyojlar va motivatsiyalar ham ongli nazorat doirasidan tashqarida. Aksariyat psixologik funktsiyalar ongdan tashqarida mavjud bo’ladi.
Psixoanalitik terapiyaning maqsadi ongsiz motivlarni ongli qilishdir, chunki faqat bunda individual mashq tanlash mumkin. Xulq-atvorning psixoanalitik modelining mohiyatini tushunish uchun ongsizning rolini tushunish muhimdir.

Xavotir

Psixoanalitik yondashuv uchun xavotir tushunchasi ham muhim ahamiyatga ega. Xavotir - bu ong yuzasida paydo bo'lgan bostirilgan his-tuyg'ular, xotiralar, istaklar va tajribalar natijasida paydo bo'lgan qo'rquv hissi. Buni bizni biror narsa qilishga undaydigan keskinlik holati deb hisoblash mumkin. U mavjud ruhiy energiyani nazorat qilish uchun id, ego va superego o'rtasidagi ziddiyat natijasida rivojlanadi. Xavotirning vazifasi yaqinlashib kelayotgan xavf haqida ogohlantirishdir.

Xavotirning uch turi

Haqiqiy xavotir - bu tashqi dunyodan keladigan xavfdan qo'rqish va bunday tashvish darajasi haqiqiy tahdid darajasiga mutanosibdir.
Nevrotik xavotir - bu instinktlarning qo'ldan chiqib ketishi va odamni biror narsa qilishiga olib kelishidan qo'rqish, buning uchun u jazolanadi.
Axloqiy xavotir - bu o'z vijdonidan qo'rqish. Vijdoni yaxshi rivojlangan odamlar o'zlarining axloqiy qoidalariga zid ish qilsalar, o'zlarini aybdor his qilishadi.
Ego tashvishni oqilona va to'g'ridan-to'g'ri usullar bilan boshqara olmasa, u bilvosita usullarga, ya'ni egoni himoya qilish xatti-harakatlariga tayanadi.