Yettinchi laboratoriya mashg‘uloti elektr uzatish liniyasida aktiv quvvat isrofini tadqiq qilish (2-soat) Ishning maqsadi

YETTINCHI LABORATORIYA MASHG‘ULOTI


ELEKTR UZATISH LINIYASIDA AKTIV QUVVAT ISROFINI TADQIQ QILISH (2-soat)


Ishning maqsadi: Yuqori kuchlanishli elektr uzatish liniyasining modelini yig‘ish va uning aktiv quvvat isroflarini o'rganish.
7.1 Qisqacha nazariy malumotlar
Yuklamaning mavjudligi, yuklamasiz rejimdan farqli o'laroq, elektr uzatish liniyasining ishlashiga ta'sir qiladi va taqsimlangan sig‘im o'tkazuvchanligi elektromagnit jarayonlarning shakllanishiga ta'sir qiladi.
Yuklamaga ulangan elektr uzatish liniyasining ekvivalent sxemasi (3.1-rasm).

7.1-rasm. Yuklamaga ulangan elektr uzatish liniyalarining ekvivalent sxemasi
Elektr energiyani stansiyalardan iste‘molchilarga uzatish jarayonida o’tkazgichlarni qizishi, elektromagnit maydonning hosil bo’lishi va boshqa effektlarga quvvat va energiyaning bir qismi isrof bo’ladi. Bunday isroflar havo va kabel liniyalarida, kuchaytiruvchi va pasaytiruvchi podstansiyalarning transformator va avtotransformatorlarida yuz beradi.

Uch fazali elektr tarmoqning R qarshilikka ega bo’lgan uchastkasida aktiv quvvat isrofi qo’yidagicha aniqlanadi:

(7.1)
Bu yerda I- yuklama toki.
Bu tokning qiymati qo’yidagi to’la quvvatning uzatilishi balan belgilanadi:
(7.2)

Bu yerda P- iste‘molchilarda mexanik, issiqlik yoki yorug‘lik energiyasiga aylantriluvchi aktiv quvvat; Q- elektr motorlari, transformatorlar va liniyalarda elektromagnit maydonlarni hosil qilishga sarflanuvchi reaktiv quvvat.

Yuklama P₁ bo’lgan holat uchun 1,a- rasmdagi liniyada quvvat isrofi qo’yidagicha hisoblanadi:
(7.3)
Elektr energiya isrofini ushbu holat uchun quvvat isrofini shu holatning davomiylik vaqtiga ko’paytirish orqali topamiz:
(7.4)
Qolgan holatlar uchun ham elektr energiya isrofi shu tartibda topiladi. Yuklama P₂ bo’lgan holat uchun
(7.5)
(7.6)
yuklama P₃ bo’lgan holat uchun
(7.7)
(7.8)
Yuqoridagilardan kelib chiqib, N ta pag‘onaga ega bo’lgan ko’p pag‘onali yuklama grafigining i -pag‘onasi uchun quvvat va yil davomidagi energiya isroflari qo’yidagi formulalar bo’yicha aniqlanadi:
(7.9)
(7.10)

Bu yerda -yuklama grafigining i -pag‘onasi davomiyligi.

7.2- rasm yuklama grafiklari