Yillar uchun ma'lumotlar to'plami Kobb-Duglas kengaytirilgan ishlab chiqarish funktsiyasi asosida tahlil qilingan


Download 15.23 Kb.
Sana17.06.2023
Hajmi15.23 Kb.
#1543482
Bog'liq
5 Singapur


5.Singapur
Singapurning Nanyang texnologiya universiteti o`qituvchisi Ha-chi Le hamda Vetnamning Fulbrayt Davlat siyosati va boshqaruv maktabi, Fulbrayt universiteti tadqiqotchisi Thai-ha Le hamkorligida to'g'ridan-to'g'ri xorijiy investitsiyalar (TDI)ning Singapurning iqtisodiy o'sishiga ta'sirini o'rganib chiqqan.
1970-2018 yillar uchun ma'lumotlar to'plami Kobb-Duglas kengaytirilgan ishlab chiqarish funktsiyasi asosida tahlil qilingan. Tarqalgan kechikish avtoregressiv (ARDL) modellari tarkibiy bo'shliqni hisobga olgan holda o'zgaruvchilar o'rtasidagi munosabatlarni baholash uchun ishlatilgan. Taqqoslash uchun savdo ochiqligining ikkita ko'rsatkichi va moliyaviy rivojlanishning ikkita ko'rsatkichi ishlatilgan. Ushbu yillar oralig`ida Singapurda aholi jon boshiga yalpi ichki mahsulot ham, to'g'ridan-to'g'ri investitsiyalar oqimi ham keskin oshgan. Mamlakatda aholi jon boshiga yalpi ichki mahsulot hajmi qariyb to‘qqiz barobar o‘sib, 6787 dollardan 58247 AQSh dollariga ko‘tarildi. Singapur to'g'ridan-to'g'ri investitsiyalarning yirik oluvchisi bo'lib, doimiy ravishda ijobiy sof tushumlar va aholi jon boshiga o'rtacha jon boshiga YaIMning taxminan 14 foizini tashkil etadi. Umumiy savdo va xususan eksport Singapur iqtisodiyotining eng muhim omillari bo‘lib, o‘rtacha savdo aylanmasi 3,5 baravar, eksport hajmi esa mamlakat jon boshiga o‘rtacha yalpi ichki mahsulotdan 1,6 baravar ko‘p. Statistik jihatdan olib qaralganda modeldagi barcha o`zgaruvchilar bir biri bilan ijobiy bog`liq.
Ushbu tadqiqotda asosiy modelni baholash usuli sifatida taqsimlangan kechikish avtoregressiv (ARDL) usulini tanlashgan. Modeldan olingan birinchi natijalar shuni ifodalaydiki, to'g'ridan-to'g'ri investitsiyalar 5% ahamiyatlilik darajasida uzoq va qisqa muddatda iqtisodiy o'sishga ijobiy va sezilarli ta'sir ko'rsatadi. Bundan to'g'ridan to'g'ri investitsiyalar Singapurning iqtisodiy o'sishiga mutlaq ijobiy ta'sir ko'rsatadi deb xulosa qilish mumkin. Bundan so`ng diagnostik va barqarorlik testlari, jumladan Jarque-Beer me'yoriylik testi, ketmaket korrelyatsiya uchun Breusch-Godfrey LM testi, shartli heteroskedastiklik uchun ARCH effekti va barqarorlik uchun Ramsey va CUSUM testlari yaxshi model mosligini tasdiqlash uchun ishlatiladi. ARDL . Umuman olganda, natijalar bunda ham 5% ahamiyatlilik darajasida ekanligini ko'rsatadi. Baholash natijalari barcha model spetsifikatsiyalari bo'yicha ham sifat jihatidan mustahkam va bundan tashqari barcha modellar to'g'ri ko'rsatilgan va jiddiy diagnostika muammolariga ega emas.
Tadqiqotdan olingan asosiy xulosa qilib qisqa muddatda mamlakatning iqtisodiy o'sishining ko'plab omillari, jumladan, to'g'ridan-to'g'ri investitsiyalar, energiya iste'moli, kapital, moliyaviy rivojlanish, savdo va eksport mavjud bo'lsa-da, to'g'ridan-to'g'ri investitsiyalar va savdo (shu jumladan eksport) uzoq muddatli o'sishning asosiy omillari hisoblanadi deb aytishimiz mumkin. Empirik dalillar ham milliy iqtisodiy rivojlanishni rag'batlantirishda to'g'ridan to'g'ri investitsiyalarning muhim rolini ta'kidlaydi.
Download 15.23 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling