Yillarda O’zbekiston importi tarkibidagi o'zgarishlar tahlili

1.2 Import, uning ta'rifi va iqtisodiy ahamiyati
Import (lotincha importare dan importga) — intellektual faoliyat natijalarini va hokazolarni mamlakatga xorijdan reeksport majburiyatisiz tovarlar, ishlar, xizmatlar va hokazolarni mamlakat bojxona hududiga olib kirishdir.
Reimport - ilgari eksport qilingan, lekin qayta ishlanmagan tovarlar importi.
Import mamlakati tovar kelib chiqqan mamlakat hisoblanadi (eksport mamlakati esa tovarning belgilangan mamlakati hisoblanadi).
Eksport va import qiymatining farqi savdo balansini tashkil qiladi. Eksport va import summasi tovar aylanmasini tashkil etadi.
Import CIF narxlari (CIF - tannarx , sug'urta , yuk ) asosida hisoblanadi, ya'ni u tannarxni, sug'urtani, yukni o'z ichiga oladi va shuning uchun jahon eksportining qiymati har doim sug'urta summasi bo'yicha import narxidan kam bo'ladi. premium, tashish uchun kema yuki, boshqa port to'lovlari.
Odatda, import davlat tomonidan tartibga solishning muhim ob'ekti hisoblanadi. Bunday tartibga solish quyidagi savdo siyosati vositalari orqali amalga oshirilishi mumkin: maxsus va advalor bojlari, kvotalar, “ixtiyoriy” eksport cheklovlari, minimal import narxlari, texnik to'siqlar va boshqalar. Import cheklovlari odatda proteksionistik maqsadlarda (milliy ishlab chiqaruvchilarni himoya qilish uchun) kiritiladi. raqobat). Import soliqlari fiskal maqsadlarda ham belgilanishi mumkin (g'aznani to'ldirish).
Importni tartibga solish darajasi davlatning tanlangan savdo siyosati turiga bog'liq (liberal siyosat - protektsionizm).
Chet el davlatiga import-import :
- ichki bozorda sotish yoki uchinchi davlatlarga tranzit uchun tovarlar va texnologiyalar;
-xizmatlar - chet el firmalarining xizmatlaridan pullik foydalanish shaklida;
- kapital - kreditlar va ssudalar shaklida.
Import xalqaro mehnat taqsimoti natijasida harakat qiladi, vaqtni tejash va milliy iqtisodiyot ehtiyojlarini to'liq qondirishga yordam beradi. Import hajmi mamlakatning eksport tushumlari va valyuta zaxiralari hajmiga bog'liq. Import fakti bojxona statistikasi tomonidan qayd etiladi.
Ko'rinadigan va ko'rinmas importni farqlang. Import milliy qonunchilik, siyosiy va huquqiy cheklovlar, bojxona tariflari, litsenziyalash tizimi va tashqi iqtisodiy tartibga solishning boshqa tarifsiz choralari bilan tartibga solinadi.
Import - import qiluvchi davlatning ichki bozorida sotish va qo'llash uchun chet eldan tovar, texnologiya va kapital olib kirish; xorijiy hamkorlardan ishlab chiqarish yoki iste'mol maqsadlarida xizmatlar ko'rsatishning to'langan kvitansiyasi. Xalqaro mehnat taqsimoti natijasida import vaqtni tejash va milliy iqtisodiyot va aholi ehtiyojlarini to'g'ri qondirishga yordam beradi. Import hajmi, tarkibi va assortimenti xalq xo‘jaligining ko‘lami, uning turli resurslar bilan ta’minlanishi, ishlab chiqarish va fan-texnika taraqqiyoti darajasi bilan bog‘liq. Import hajmi mamlakatning eksport tushumlari va valyuta zaxiralari hajmiga ham bog'liq. Import fakti bojxona statistikasi tomonidan, asosan, CIF shartlarida qayd etiladi. Kooperativ, ishlab chiqarish, ilmiy-texnikaviy hamkorlikning roli ortib borayotgan sharoitda ma'lum bir mamlakatda qayta ishlash uchun tovarlar (xom ashyo, yarim tayyor mahsulotlar, yig'ma va ehtiyot qismlar) importi va keyinchalik chet elga eksport qilinishi, shuningdek, import xorijda qayta ishlangan mahalliy ishlab chiqarish tovarlari ko'paymoqda. Nihoyat, import ob'ekti vaqtincha import qilinadigan (ko'rgazmalar, yarmarkalar, auktsionlar uchun) tovarlardir. Sanoat va maishiy xizmatlar importi, xususan, turizm ko‘rinishidagi import tobora muhim ahamiyat kasb etmoqda.
Import - iqtisodiy nazariyada - jismoniy shaxslar, firmalar va hukumatlarning boshqa mamlakatlarda ishlab chiqarilgan tovar va xizmatlarni sotib olish xarajatlari.
Bilvosita import - import qilinadigan mashina va uskunalarda ishlatiladigan butlovchi qismlar yoki yarim tayyor mahsulotlar importi.