Abu Ali ibn Sino asablar anatomiyasi haqida
Abu Ali ibn Sino nervlar haqida (I kitob. 99-108-b.) ma’lumot
berar ekan ularni sezuvchi, harakatlantiruvchi va aralash turlarga
ajratgan. A. Vezaliy esa bu differensiatsiyani bermagan. Abu Ali ibn
Sino bosh miya nervlari haqida ma’lumot berib, ularning innervatsiya
qilish sohalarini aniq ko`rsatgan. Lekin. xuddi Galen, Gerofil kabi
Vezaliy belgilab bergan bosh miya nervlari tartib raqamlari hozirgi
qabul qilingan bosh miya nervlarining tartib raqamlariga mos
kelmaydi. Ibn Sino tomonidan jahonda birinchi bo`lib bosh miya
nervlari innervatsiya sohalari aniq belgilab berilgan. Orqa miya
nervlari Abu Ali ibn Sino tomonidan aniq belgilab berilgan bo`lib,
orqa miya segmentlari 31 juftligini bundan 1000 yil oldin aniqlagan va
ularning bo`yin, yelka, bel, dumg`aza hamda dum chigallarini hosil
qilishini ko`rsatgan. K.M.Bikov (1950) „I.P.Pavlov fikrlari rivoji"
mavzusidagi maqolasida: „Allaqachon shoirlar, faylasuflar va
ruhshunoslar inson asab tizimini har taraflama o`rganib chiqishgan.
Ular ichida Abu Ali ibn Sinoning yuksak xizmatlarini alohida
ta'kidlash zarur" deb yozadi. Bu buyuk olimning asab tolalarini.
ularning joylashuvi va vazifalarini o`rganish, hamda kelajak
avlodlarga qoldirish uchun qilgan mehnatiga berilgan xolis baho edi.
Do'stlaringiz bilan baham: |