Yordamchi tarix fanlari fanidan yozgan mustaqil ishi

Tanganing maydoni – tanganing yozuvlar va tasvirlar bilan band bо„lmagan 
old va orqa tomonining yuzasi. 

Nominal – tanga qiymati. Numizmatik adabiyotlarda ma‟lum qiymatga ega 
bо„lgan tangani bildiradi. 

Hisob pul birligi – hisoblashda ishlatiladi, ammo tangada о„zining buyum 
shakliga ega emas.

Tanga tо„plami - ma‟lum metall og„irligiga ega bо„lgan tangalar miqdori. 

Tangani sinash – (proba moneti) - qimmatbaho metall massasining tangani 
umumiy massasiga nisbati. 

Tanganing buzilishi – tanga tarkibida qimmatbaho metallni tanganing 
og„irligini kamaytirgan holda qisqartirish. 

Ligatura – oltin va kumush quymalarga noqimmatbaho metallarning 
aralashtirilishi. 

Tanganing cheti, qirg„og„i – gorizontal chiziq. Tanganing quyi qismini 
tanganing asosiy maydonidan ajratib turadi. 

“Gurt” - tanga qirrasiga aytiladi.

Tanga turi (monetniy tip) – tangadagi barcha yozuv va belgilar majmuasi. 
Dastlab Gretsiyada tanga tushunchasi bо„lmay, о„rniga tovar ayirboshlash 
vositasi orqali savdo qilar edilar. Dastlab Ellada о„lkasida orol davlat bо„lgan 
Egina Lidiyaga yaqin bо„lganligi sababli, ya‟ni Lidiya elektron tangalari bilan 
tanish bо„lganligi sababli ular birinchi bor tanga zarb qilishni yо„lga qо„ydilar. 
Bu tangalarning tashqi kо„rinishi borasida olimlar ikkilanuvchi fikrlar aytishgan. 
Ayrimlari tanga tarkibidagi metallga qarab Lidiyaliklar bilan savdo natija qilish 
orqali paydo bо„lgan degan fikr mavjud bо„lsa, bir tomondan tanganing mahalliy 
kelib chiqishi jihatidan mahalliy ravishda shu zaminda paydo bо„lgan degan fikr 
ham yо„q emas. 

---


Dastlab Gretsiyada tanga tushunchasi bо„lmay, о„rniga tovar ayirboshlash 
vositasi orqali savdo qilar edilar. Dastlab Ellada о„lkasida orol davlat bо„lgan 
Egina Lidiyaga yaqin bо„lganligi sababli, ya‟ni Lidiya elektron tangalari bilan 
tanish bо„lganligi sababli ular birinchi bor tanga zarb qilishni yо„lga qо„ydilar. 
Bu tangalarning tashqi kо„rinishi borasida olimlar ikkilanuvchi fikrlar aytishgan. 
Ayrimlari tanga tarkibidagi metallga qarab Lidiyaliklar bilan savdo natija qilish 
orqali paydo bо„lgan degan fikr mavjud bо„lsa, bir tomondan tanganing 
mahalliy kelib chiqishi jihatidan mahalliy ravishda shu zaminda paydo bо„lgan 
degan fikr ham yо„q emas. 

Egina tangalari loviyasimon kumush shakli berilgan bо„lib dastlabki kо„rinishni 
kо„rsatadi. Ularni zarb qilish mos quyma sо„ngra esa ustidan zarb urinib tanga 
shakliga keltirilgan. Ular tangani «stater» deb nomlashgan, tarjimada 
«tarozi»(grekcha) degan ma‟noni bildiradi.Egina staterlarida toshbaqa surati 
tasvirlangan.Bu staterning og„irligi 12 gramm bо„lgan. Gerodotning 
ma‟lumotlarida ham shunga о„xshash ma‟lumotlar keltirilgan. 

Lishklana tangalari haqida Agrikole quyidagicha ma‟lumot keltiradi. 
«Attikaning tо„rtinchi qiroli Agrifoniy kullariga kumushni Lavrion tog„idan 
qazib olishni buyurdi». .Talant grek tilidan olingan bо„lib, talvatov og„irlik 
degan ma‟noni bildiradi. U dastlab Etnada og„irlik о„lchov birligi sifatida 
ishlatilgan. Taxminga kо„ra u Elladaga Vavilondan kirib kelgan. 1 talant 60 
minaga teng bо„lsa 6000 ming draxmaga о„lchangan yoki 36000 obolga teng. 
594 yilga kelib Afinada Solon islohatidan sо„ng, talantga aniq og„irlik miqdori 
belgilanadi. YA‟ni 26,196 kg ga tenglashtirilgan. Ungacha talant 34,33 kg 
og„irlikda noaniq ravishda mavjud edi. Iskandar Elomonga kelib talant 25,9 kg 
tilloga tenglashtirilgan. Demak talant hisobsiz bо„lgan tangalarni og„irlik 
sifatida о„lchash uchun ishlatilgan. 
2. Qadimgi Yunoniston tangalarini davrlashtirish.