Yosh inqirozlari tushunchasi reja rivojlanish davrlari yosh inqirozlari

Rivojlanishni o’sishdan asosiy farqi-o’sish miqdoriy o’zgarishlarga, rivojlanish esa sifatiy o’zgarishlar bilan tavsiflanadi.
Yosh inqirozi bu–yosh bosqichlaridagi o`tish qiyinchiliklari

Eralar	Davrlar	Xronologik chegaralar	Yetakchi faoliyat ko‘rinishi	Faoliyat turi	Davrga xos bo‘lgan rivojlanish
Ilk bolalik	Go‘daklik	0-1 yosh	Bevosita emotsional muloqot	I	Motivatsion ehtiyoj sohasi
	Ilk bolalik	1-3 yosh	Predmetli harakatli faoliyat	II	Intellektual bilish sohasi
Bolalik	Maktabgacha tarbiya yoshi	3-7 yosh	Rolli o‘yin	I	Motivatsion ehtiyoj sohasi
	Kichik maktab yoshi	7-10 yosh	O‘qish	II	Intellektual bilish sohasi
O‘smirlik	O‘smirlik	11-15 yosh	Tengdoshlar bilan intim (jinsiy) shaxsiy muloqat	I	Motivatsion bilish sohasi
	Ilk o‘spirinlik	15-17 yosh	O‘quv-kasbiy	II	Intellektual bilish sohasi

.
D.B.Elkoninning bolalikdagi psixik rivojlanishini davrlashtirish chizmasi
Ruhiy inqiroz davrlari
1 yoshgacha
3 yosh
6-7yosh
13-16 yosh
30 yosh
40-45 yosh
50 yosh
60 yoshdan so`ng

Bir yoshgacha inqiroz davri

Asosiy ehtiyojlar:
Muloqotga ehtiyoj
Gapirishga intilish
Noroziliklarini va hissiyotlarini ifodalash hohishi
Yurish va harakatga intilish

Go`daklik davrida muloqot

3 oylikdan 6 оylikgacha bola katta yoshdagi odamlar bilan tanlab munosabatda bo`ladi.
3 оylik go`dak begonalar orasidan onasini ajrata oladi, 6 oylikdan boshlab esa begonalar ichidagi qarindoshlarini ham farqlay oladi.
3-4 oylik go`dak unga tez yuzlangan, erkalangan, muloqotga kirishgan har qanday odamga tabassum qiladi erkalanadi.
5-6 оylikdan u muomala qilayotgan shaxsga bir oz tikiladi, keyin kulimsiraydigan yoki undan yuzini o`giradi.
8-9 оyligidan kattalar bilan dastlabki o`yin faoliyatini boshlaydi
3 yosh inqirozi
Nemis psixologi El`z Keller “ Uch yoshli bola shaxsiyati” nomli tadqiqot ishida bolalar ruhiyaridagi yetti ko`rinishni sanab beradi.
Negativizm ya`ni bolaning boshqalar bilan munosabatida salbiy reaksiya kuzatilib, kattalarga bo`ysunishni istamaydi.
Injiqlik
Qaysarlik
O`zboshimchalik
E`tiroz bildirish
Кattalarni hurmat qilmaslik
Bolalar despotizmi (zo`ravonlik) kuzatilib, кo`pincha boladan “Мen o`zim...” iborasini eshitish mumkin.

Maktabgacha davr

1. Kiyimini o`zi mustaqil tanlashga imkon bering
2. Bolaga oila va bogchada ma`lum qoidalar mavjudligini tushuntira bilish
3. Bolani muammolardan chetlashtirmang
4. Мashgulot bilan mustaqil shug’ullanishiga imkon yarating
5. Bolaga faqat u so`ragandagina yordam berish mumkin va boladagi har qanday mustaqillikni ragbatlantirish
Yosh inqirozlari
6-7 yosh inqirozi
Ijtimoiy munosabatlarda o`z ornini topishga harakat qiladi
Ayyorlik, o`jarlikka moyil bo`ladi
“Nima uchun?”, “Qanday?”, “Nega?” degan savollarni bera boshlaydi
O`smirlik davri inqirozlari
11-15 yosh inqirozi
O’smirlik avtonomiyalari yuz beradi.
Emotsional –hissiyotlarga beriladi
Huquqiy- o’z huquqlarini biladi
Makoniy –yolgiz qolishni istaydi
Psixologik omillar
Fiziologik omillar
Ijtimoiy omillar

Muammoning uch yechimi

Birgalikda harakat qilish
Soglom turmush tarzi
Taqqoslamaslik