Yoshlar Sayohati Assotsiatsiyasi

“Yoshlar Sayohati Assotsiatsiyasi”
Hukumat tomonidan yaratilgan so‘nggi o‘zgarishlar asosida, O‘zbekistonning turistik salohiyati keng imkoniyatlar orqali butun dunyo sayyohlik sektori e’tiborini jalb qilmoqda. Raqamlar bilan ifodalaganda buni aniq ko‘rish mumkin: yurtimizga xorijdan tashrif buyurgan sayyohlar soni 2017-yilga nisbatan 2018-yilda 2,3 barobarga oshgan (2017-yilda 2847,9 ming nafar, 2018-yilda esa 6433 ming nafar) va 2022-yilda esa ushbu ko‘rsatkich 2021-yilga nisbatan 3 baravarga oshgan — 5,2 mln. Bu bir vaqtning o‘zida O‘zbekistonda ushbu sohani rivojlantirishga qaratilgan islohotlar sayyohlikning ko‘plab sohalarida o‘z yutuqlarini namoyish qilayotganidan dalolat beradi.
Ta’kidlash kerakki, talaba va yoshlar turizmi sayyohlik sanoatining eng istiqbolli sohalaridan biri hisoblanadi va uning birmuncha rivojlanishi qaramasdan, hozirgi davrdagi o‘sish darajasi yuqori emas. Jahon turizmi tarkibiga nazar soladigan bo‘lsak, turizmning boshqa turlari qatorida Yoshlar turizmi mazkur industriyaning asosiy tarmoqlaridan biriga aylanib ulgurdi. Butunjahon turistik tashkilotining ma’lumotlariga ko’ra, faqatgina 2010-yilda yoshlar tomonidan 190 millionta xalqaro sayohatlar amalga oshirilgan, 2020-yildan keyin esa bu raqam har yili taxminan 300 millionni tashkil etadi. Bundan tashqari, boshqa segmentlarga qaraganda kishi boshiga kam mablag’ sarflanishi mumkinligiga qaramasdan, ommaviy sayohat qilinganda tushadigan tushumning yuqori ekanligi ham ko’rsatib o’tilgan.
O‘zbekistonda turizm industriyasida yoshlar segmentini yanada rivojlantirish maqsadida zamonaviy infratuzilmaga ega milliy yoshlar turizmining yangi modelini yaratish manfaatlaridan kelib chiqqan holda keng ko’lamli Yoshlar Sayohati Assotsiatsiyasini yaratishni taklif qilamiz. Ushbu loyiha uchun nodavlat notijorat tashkilotining mavjudligi afzalroqdir, chunki uning asosiy maqsadi koʻplab nodavlat notijorat tashkilotlari bilan aloqalar oʻrnatish, yoshlarning xalqaro hamkorligi sohasida faoliyat yuritish, shuningdek, yoshlar turizm brendini targ'ib qilish (ommalashtirish), shuningdek, dasturni amalga oshirish uchun zarur infotuzilmani yaratishdan iborat.
Taklif etilayotgan “Yoshlar Sayohati Assotsiatsiyasi” dasturi yoshlar turizmining rivojlanmagan ichki tarmoqlarini modernizatsiya qilish yoʻllarini izlash hamda Oʻzbekistonda turizm industriyasida yoshlar segmentini yanada rivojlantirish uchun qulay huquqiy, tashkiliy va boshqaruv, iqtisodiy muhitni yaratishga qaratilgan. Loyiha yoshlar sayohatining yangi qiyofasini shakllantirishga yordam beradigan, shuningdek, O‘zbekistonda yoshlar turizmining tashkiliy va moddiy resurslarini yaratishga hissa qo‘shadigan innovatsion tashkilotga aylanish salohiyatiga ega.
Uyushmaning notijorat tashkilot sifatidagi moliyaviy mexanizmining ustuvor yoʻnalishi xalqaro va mahalliy grant dasturlarida ishtirok etish, shuningdek, turizmni rivojlantirish yoshlar dasturini amalga oshirishdan manfaatdor boʻlgan yuridik shaxslar va tashkilotlarning maqsadli mablagʻlarini jalb qilishdan iborat.
Yoshlar Sayohati Assotsiatsiyasining vazifalari quyidagi tarzda belgilanishi mumkin:



1 -rasm. taklif qilingan modelning vazifalari.
Aniqroq qilib aytadigan bo’lsak, Yoshlar sayyohlik assotsiatsiyasi targ’ibot tadbirlarini o‘tkazish orqali yoshlar turizmining ommalashuviga erishishni maqsad qilgan. Mamlakatning zamonaviy, o‘ta ochiq va mehmondo‘st davlat sifatidagi nufuzini mustahkamlash uchun taklif etilayotgan assotsiatsiya xalqaro yoshlar turizm assotsiatsiyalari, xalqaro nodavlat yoshlar tashkilotlari va boshqa xalqaro turistik tashkilotlarga a’zo bo’lishi hamda ular tomonidan o‘tkazilayotgan xalqaro konferensiya, forum, ilmiy tadqiqot kabi faoliyatlarda muntazam ishtirok etishi zarur. Shuningdek, mazkur taklif etilayotgan assotsiatsiya tomonidan mamlakatimizda yoshlar turizmini rivojlantirish yo‘llarini izlash va bu boradagi ishlarning yangi modelini yaratish, shuningdek, barqaror rivojlanishda faol ishtirok etish maqsadida muammo va istiqbollarni har tomonlama tahlil qilish muntazam amalga oshiriladi.
Idoraviy dasturlarni ishlab chiqish va qabul qilishda manfaatdor vazirlik va idoralar, yoshlar tashkilotlari bilan hamkorlikda ishtirok etadi, yoshlar turizmini rivojlantirishga qaratilgan tashabbuslarni qo‘llab-quvvatlaydi, shuningdek, Oʻzbekiston va xorijiy taʼlim muassasalari oʻrtasida taʼlim va talabalar turistik almashinuvi sohasida samarali hamkorlikni rivojlantirishga qaratilgan xalqaro tadbirlarni tashkil etish va o’tkazishda ishtirok etadi. Yana bir vazifasi turistik yetkazib beruvchilar bilan hamkorlikni mustahkamlash va ularni milliy va xalqaro yosh sayohatchilar bilan bog’lash hamda yoshlar turizmi sektori uchun yangi turizm brendini yaratishda qatnashishdan iborat.
Umuman olganda, taklif etilayotgan uyushma yoshlar sayohati va turizmini keng ko‘lamda rivojlantirish bo’yicha keyingi vazifalarni amalga oshirishga qaratilgan:

• 
  yoshlar turizmi sohasida yangi ish o‘rinlari sonini ko‘paytirish, yosh mutaxassislardan ijodiy qobiliyat va kasbiy bilimga, shuningdek, yuqori mahsuldor barqaror daromadga ega bo‘lishni talab qilish maqsadida o‘quv mashg’ulotlarida qatnashish;
  
• 
  O‘zbekistonda yoshlar turizmini rivojlantirish uchun shart-sharoitlar yaratishga qaratilgan treninglar tashkil etish;
  
• 
  yangi yoshlar turizmi mahsulotlarini ishlab chiqish va integratsiyalashgan sayohat xizmatlarini ko‘rsatish (shu jumladan, yoshlar uchun maxsus narxlarni o‘rnatish);
  
• 
  yoshlar guruhlari va delegatsiyalarini almashish va qabul qilish bo‘yicha milliy va xalqaro dasturlarda ishtirok etish hamda xalqaro yoshlar turizmini rivojlantirish bo‘yicha turli xalqaro tadbirlarda (konferensiya, ko‘rgazma, yarmarka) ishtirok etish;
  
• 
  xorijlik talabalarni jalb qilish maqsadida O‘zbekistondagi ta’lim muassasalari va xorijiy universitetlarga sayohat xizmatlarini ko’rsatish;
  
• 
  turli mamlakatlardan kelgan yoshlarning bir-birini bilishi, boshqa mamlakatlar madaniyatini o‘rganishi uchun imkoniyat yaratish maqsadida muntazam ravishda xalqaro talabalar almashinuvi dasturini amalga oshirish.
  

2-rasm. Taklif etilgan model bo‘limlari.
Taqdim etilgan barcha vazifalar 4 ta bo‘lim tomonidan amalga oshiriladi. 2-rasmda Yoshlar Sayohati Assotsiatsiyasi uchun tavsiya etilgan model taqdim etiladi.
Har bir bo‘limning funktsiyalari quyidagicha bo‘ladi:
Marketing va mahsulotni ishlab chiqish bo‘limi o‘z a’zolariga biznes maqsadlariga erishish imkonini beradigan qulayliklarni kengaytirishga intiladi. Destinatsiyaning turistik mahsuloti yuqori raqobatbardosh, dinamik global turizm bozorida mavjudligi haqiqatdir. Ular bozor ulushini saqlab qolish va egallashlari uchun, yoshlar sayohatchilarining qoniqishini ta’minlash va yangi biznesni, shu jumladan infratuzilmani rivojlantirishni maqsadli joyga jalb qilishni ta’minlash uchun o‘z mahsulotining rivojlanishini doimiy ravishda ko‘rib chiqishlari kerak. Bo‘lim bozorni tahlil qilish va xalqaro yoshlar turizmini rivojlantirish tendensiyalarini prognozlash asosida turizm faoliyatining keng doiradagi turistik xizmatlari bozorini rivojlantiradi.
IT va SMM bo‘limining vazifasi assotsiatsiya faoliyatini onlayn sayohat platformalari va ijtimoiy tarmoqlardagi veb-sahifalar bilan oqilona olib borish bilan shug’ullanadi, shuningdek, xizmat ko‘rsatuvchilar va mijozlar o‘rtasidagi asosiy bog’lovchi rolini o‘ynaydi. Bundan tashqari, ushbu bo‘lim IT va internet-marketingni qo‘llash orqali yoshlar turizmini rivojlantirishga yo‘naltiriladi, chunki bugungi yoshlar texnologiyani yaxshi bilishadi, ular onlayn ma’lumotlar bazalaridan ma’lumot olishga osonlikcha jalb qilinadi. Shunday qilib, har qanday biznes vakili o‘z karyerasini rivojlantirish uchun ITga murojaat qilishi kerak. Tizimning samaradorligi uchun marketing asosiy rol o’ynaydi. Bu mintaqaning turistik mahsulotlarini aniqlash va yaratishni o‘z ichiga oladi. U reklama kompaniyalari, yagona imidjni ishlab chiqish, marketing faoliyatining nomi va logotipi, hamkorlikdagi marketing harakatlarining tabiati kabi turli xil qarorlarni o‘z ichiga oladi. Bundan tashqari, noyob “Yoshlar sayohati platformasini” yaratish, yoshlar turizmi boʻyicha yoʻriqnomalar, jurnallar nashr etish, oʻzlarining tele va radio dasturlarini yaratish, yoshlar hayotining koʻp tilli jihatlarini ochib berish kabi vazifalar qoʻyiladi.
Moliya bo‘limi assotsiatsiyaning buxgalteriya hisobini yuritadi, a’zolik badallari, turli tashkilotlarning xayriyalari, mahalliy va xalqaro tashkilotlarning homiylik investitsiyalari hisobidan mablag’larni amalga oshiradi. Yana bir asosiy vazifa jamg’armani tadbirlar va festivallar, tanlovlar o‘tkazish, talabalar va yoshlar sayohatlariga chegirmalarni qoplashga yo‘naltirishdir.
Volontyorlik bo‘limi ko‘ngilli talabalar bilan ishlaydi, ularni uyushma faoliyati va loyihalariga qo‘shilishga chaqiradi, talabalar va turistik xizmatlar ko’rsatuvchi kompaniyalar tomonidan olib boriladigan ilmiy-tadqiqot ishlarini tashkil etadi va qo‘llab-quvvatlaydi. Shuningdek, ushbu bo’lim a’zolar uchun seminar-treninglar tashkil etadi. Ta’lim, turizmni boshqarish va xizmatlarning yuqori sifatini olishga yordam beradi. Turistik mahsulotlarga xizmat ko‘rsatish sifatini ta’minlash bo‘yicha turizm kadrlarini tayyorlashga ustuvor ahamiyat berish ushbu tashkilotning asosiy vazifalaridan biri bo’lishi kerak.
Tavsiya etilgan model o‘z a’zolariga vakillik, ma’lumot, maslahat, reklama, muammolarni hal qilish, infratuzilmani rivojlantirish, shaxsiy treninglar, sertifikatlashtirish, hujjatlashtirish va biznesni boshqarish bo‘yicha treninglar kabi ba’zi asosiy xizmatlarni berishi mumkin. Ular o‘z maqsadlariga erishish uchun boshqa muassasalar bilan aloqa o’rnatadilar.
Maqsadli guruhlarga kelsak, ular oʻrta maktab yoshidagi bolalar, oʻrta va oliy kasb-hunar taʼlimi muassasalari talabalari, turli sohalardagi turli almashinuv, xalqaro dasturlarda (kasbiy asosda va boshqa tarmoq yoshlari uchun) ishtirok etishi mumkin boʻlgan yosh mutaxassislar boʻladi, ya’ni mahalliy, mintaqaviy va xalqaro yoshlar, boshqa nodavlat notijorat tashkilotlari vakillari, yoshlar sohasiga jalb qilingan mutaxassislar, sayohatchilar va boshqalar.
Uzoq muddatli istiqbolda dasturni ishlab chiqish quyidagilarni ta’minlaydi:

• 
  xalqaro yoshlar turizmining turli yo‘nalishlari bo’yicha ixtisoslashgan Markaziy Osiyo yoshlar turizmi assotsiatsiyasini yaratishda ishtirok etish, tashabbus ko’rsatish;
  
• 
  turizmni rivojlantirishning hududiy dasturlarida yoshlarning ishtirokiga yo’naltirilgan hududiy (shu jumladan xorijiy) Assotsiatsiya bo’limlari va filiallari tarmog’ini yaratish;
  
• 
  har bir hududda alohida mahsulot va xizmatlarni qamrab oluvchi xalqaro tarmoqni tashkil etish, shuningdek, barcha ijtimoiy maqomdagi yoshlar uchun sayohat qilish imkoniyatini yaratish majburiyati;
  
• 
  loyiha natijasida yoshlar turizmi sohasida xalqaro turistik brend yaratiladi;
  
• 
  yoshlar turizmi hamkorligi sohasida xalqaro tashkilotlar va muassasalar bilan sheriklik aloqalarini o‘rnatish;
  
• 
  xalqaro va mahalliy hamkorlar bilan birgalikda yoshlar turizmi bo‘yicha forum o‘tkazish;
  
• 
  Markaziy Osiyo mamlakatlarida iqtisodiy va ijtimoiy integratsiyaga erishish.
  

Shu maqsadda, istiqbolda dastur doirasida O‘zbekistonda zamonaviy infratuzilmaga ega bo’lgan ko‘p funksiyali xalqaro yoshlar markazi tashkil etilishi ko‘zda tutilgan. Ularning faoliyati nafaqat chet eldan yoshlar oqimini ko‘paytirishga yordam beradi, balki xalqaro miqyosda muhim ijtimoiy-madaniy va gumanitar rol o‘ynashi mumkin.