Yugurishning boshlanishi –start

Startdan keyingi yugurish. Kiska masofalarga yugurishda yaxshi natija kursatish uchun, startdan keyin tezda maksimal tezlikka erishish juda muxim. Buning uchun odatda 20-25 m davom etadigan startdan keyingi yugurish xizmat kiladi.

Startdan keyingi birinchi qadamlarning to`g`riligi va shiddatli depsinganda gavda bilan yulka urtasidagi burchak mumin qadar utkair bulishiga shuningdek, yuguruvchining kuchiga harakatlarning tezligini bo`gliq. Birinchi qadam oldingi tirgakdan depsinayotgan oyoqning tulik to`g`rilanishi, shu bilan bir vaqtda ikkinchi oyoq soni kutarilishi bilan boshlanadi. Oyoqning soni to`g`rilangan oyoqka nisbatan to`g`ri burchakdan kattarok burchak xosil qilib kutariladi. Sonni juda yuqori kutarish musqo`llarning ishlash sharti nuktai nazaridan urinsizdir: bundan tashqari tana ortikcha yuqoriga kutarilib, oldinga siljish, kiyinlashadiyu bu tanani oldinga kam bukib yugurganda ayniksa yakkol kurianadi. Startdan chikayotganda gavdani to`g`ri engashgan, ya`ni kuproq engashgan buls a, soni gorizontal xolgacha etib bormaydi-da, yuqoridan kura kuproq oldingga yunalgan kuch xosil kiladi.

Startdan keyingi yugurish paytidagi yugurish texnikasini mukammal bilgan va birinchi harakatlari etarli darajada tez bulgan yuguruvchi birinchi qadamda yoki dastlabki ikki qadamda oyogini tana umumiy ogirlik markazining yulkadagi proeksiyasidan orkaga kuya oladi Keyingi qadamlarda oyoq tananing umumiy ogirlik markazi proeksiyasiga , yana keyinrok esa proeksiyadan oldingi qo`yiladi. Har bir qadamdagi depsinish bukilgan oyoqni tez kutarish va ikkinchi oyoqni to`g`rilashdan iborat buladi: Bunda etakchi harakat soni kutarish xisoblanadi.

Tezlik oshib borishi va tezlanishi miqdori kamaya borishi bilan birgalikda tananing nishabligi kamayadi va yugurish texnikasi asta-sekin masofa buylab yugurish texnikasiga yakinlashadi.

Past startdan yuguruishda hamma kuch oldingga harakat qilishga qaratilgan bulishi kerak. Gavda to`zukkina (xaddan ortik emas) engshagna bulsa , bu silkinch oyoq soni ortikcha yuqori kutarilishiga yul kuymasdan olgan tomon harakatga yaxshi tamir kursatadi. SHu bilan birga pastrok kutarilgan silkinch oyoqni tezrok yulkaga tushirish mumkin.

Startdan keyin birinchi qadamning o`zunligi taxminan kuyidagicha orta boradi: 1-qadam (oldingi start tirgagidan)- 3,5-4 oyoq tagi,2= - 4-4,5 ,4- 4,5, -5=-5-5,5, 6 = - 5,5 -6 oyoq tagi o`zunligiga teng. Eng kuchli sprinterlarining qadam o`zunligi qanday orta borganini misol tarikasida kursatib utamiz.

Depsinish tezlatish uchun – demak, yuguruvchining siljishi tezlatish uchun ham – oyoqni pastga-orkaga (gavdaga nisbatan) tez tushirishning ahamiyatiga katta. YUguruvchi yulkaga oyogini kanchalik tez kuysa, depsinishning foydasi shuncha kupayib, yugurish tezligi shunchalik tez oshadi. Gavdaning har bir qadam sari tezrok harakat kila borishi uchish fazasini va bunga bo`gliq bulgan harakat amplitudasini tezrok oshirishga imkon beradi.

Startdan keyingi yugurish oxirida tezlikning shiddat bilan usa borishi kolmaydi. SHundjan keyin taxminan 50-60 m masofagacha yugurish tezligi juda oz orta boradi. YUguruvchi har qanday xolda ham, o`zining masofani yugurib utadigan tezligiga mumkin qadar tezrok erishishishga harakat kiladi. Lekin maksimal tezlikka ortikcha kuchanmay ,bemalol erishish kerak.

Qo`llarni oldingga va orkaga shiddat bilan harakat qilishning katta ahamiyati bor. Startdan keyingi yugurishda ham qo`llar harakati asosan masofada yugurishdagi bilan bir xil , lekin qadamlar kalta bulgani sababli , ularning silkinishi ham kiskarok buladi. Qadamlar o`zunlashgan sari qo`llarning harakat amplitudachi ham oshadi.

Startdan keyingi birinchi qadamlarda xali tezlik rivojlanib ulgurmagan , yuguruvchining gavdani tuta bilishi etarli bulmagani uchun , oyoqlar orasi masofada yugurish vaqtidagina nisbatan kengrok ochilib erga qo`yiladi. SHu sababli start tirgaklar orasini kengrok qilib, tayanch satxlari birmuncha ichkariga qaratibrok qo`yilagi to`zuk. Tirgaklar shunday qo`yilsa, startdan ham, yugurish boshlanganidan keyingi birinchi qadamlarda yuguruvchining o`zini tutishi ancha turgun buladi. Tezlikning oshib borishi bilan oyoqlar urta chizikka yakinrok qo`yila boshlaydi. Aslida startdan keyingi yugurish 12-15 metrdan keyin bir nuktadan birlashadigan ikki chizik buylab yugurishdir.

Agarda bitta yuguruvchi 30 metr masofani startdan boshlab va yugurib kela turib bosib utishiga ketgan vaqtni solishtirib kurilsa, startga va tezlikni ustirib olishga kancha vaqt ketishini bilib olish kiyin emas. Bu fark eng yaxshi yuguruvchilarda 0,8-1,0 sek ga teng bulishi kerak.