Eng sodda ikkinchi tartibli y" = f(x) differensial tenglama z = y' va z' = (y') ' = y" almashtirish orqali z' = f (x) birinchi tartibli tenglama ko‘rinishiga keltirib yechiladi: - Eng sodda ikkinchi tartibli y" = f(x) differensial tenglama z = y' va z' = (y') ' = y" almashtirish orqali z' = f (x) birinchi tartibli tenglama ko‘rinishiga keltirib yechiladi:
- bunda F funksiya f ning boshlang‘ich funksiyalaridan biri, C — ixtiyoriy son. y' = z bo‘lgani uchun:
- bunda Ф funksiya F ning boshlang‘ich funksiyalaridan biri, C2 — ikkinchi ixtiyoriy son.
- 5-misol. tenglamani yechamiz. Y e c h i s h.
- Berilgan tenglama ikki marta integrallanadi:Birinchi tartibli tenglamaning umumiy yechimida bitta, ikkinchi tartibli tenglamada esa ikkita ixtiyoriy o‘zgarmas qatnashayotganini ko‘rdik. Umuman, n-tartibli differensial tenglamaning yechimi n ta ixtiyoriy songa bog‘liq bo‘ladi.
bo’ladi. Bundan - bo’ladi. Bundan
- yana bir marta integral olsak:
- Bu berilgan ikkinchi tartibli differensial tenglamaning umumiy yechimi bo’ladi.
- Misol. y”=sinx tenglamani yeching
- Yechish. belgilash kiritamiz, natijada
Isbot. y1 va y2 lar tenglamaning yechimi bo’lgani uchun - Isbot. y1 va y2 lar tenglamaning yechimi bo’lgani uchun
- y’1+a1y’1+a2y1=0 (23)
- y’2+a1y’2+a2y2=0
- Bo’ladi. (22) tenglamaga y1+y2 ni qo’yamiz va (23) ni e’tiborga olsak:
- bo’ladi va y1+y2 ham tenglamaning yechimi ekanligi kelib chiqadi.
Do'stlaringiz bilan baham: |