‘z b e k I s t n r e s p u b L 1k a s I o L iy va ‘rta m a X s u c ta’l I m V a zir L ig I

,
1
П/ = 1 —
( 150)
£
3 8 - § . Bosim o ‘zgarmas b o ‘lganda issiqlik keltiruvchi sikl
Awalgi ko‘rib chiqilgan siklning F lK d a n k o ‘rinib turibdiki, uni oshirish 
u c h u n siqilish darajasini oshirishimiz za ru r b o ‘ladi. Bu esa yonuvchi
83
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

m a s s a n in g o ‘z - o ‘z id a n yonish h a r o ra ti bilan c h e k la n a d i. H ozirgi 
ko'r adigan siklimiz shu cheklanishni yo'qotadi. Bu esa yoqilg‘i bilan 
havoning alohida siqilishi orqali amalga oshadi. Havo dvigatelning 
silindrida siqiladi, yoqilg‘i esa yoqilg‘i nasosida siqiladi.
i ?i
J
T 
, ...... ^
j
J
j ;
W
*~S
33-rasm. 
P=const bo 
‘Iganda 
issiqlik 
34-rasm. 
P=const bo ‘Iganda issiqlik 
keltiruvchi siklning P- V diagrammasi 
keltiruvchi siklning T -S diagrammasi
B unday siklni nemis m uhandisi Dizel ixtiro qilgan. Bunday siklning 
P -V va T -S diagrammalari 33- va 34-rasmlarda k o ‘rsatilgan.
Bunday siklning F IK
T1( 
= 2 i z b _ = l _ b
 
(151)
‘I,
 
9,
Keltirilgan issiqlik miqdori
q, 
= cp ( T
3
— T 2 ) 
(152)
Olib ketilgan issiqlik miqdori esa
q
2
= cv (Т. - T . )
(153)
Olingan qiymatlar F IK n in g ifodasiga q o ‘yish natijasida:
^
1
ь
, 
Cy{T4 - T , )
! 
1 ( 7 ; - 7 j )
ch
T 2, T 3, T
4
haroratlarni T, orqali ifodalaymiz. 
1—2
adiabata orqali:
c r (T} - T 2) 
k
(T3 - T 2)
(154)
h .
( V
=
vJ
84
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

bundan:
T
2
= T , s k i . 
(155)
2-3 izobara orqali:
T 3 
V 3
bundan:
T
3
= T
2
• p = T, еы • p . 
(156)
3-4 adiabata orqali:
^ 4
_ У з
чл--1 _
У 2 y - l
h
V V
bundan:
. K -
1
T = T . ( £ ) ‘- ' = T |S‘- ' - p - 
(157)
s 
8
Shu qiymatlarni F IK ifodasiga q o ‘yish bilan quyidagini hosil qilamiz.
л - i
. i
I
v p ! z 1
- i
p * - 1 
co
/:(Г
3
- 7 ; )
^(7’
1
8 Л'“
1
- р - Г
1
б'‘*“ 1) 
К *8к_
1
( р - 1 ) ( 
}
Oxirgi ifodadan k o ‘rinib turibdiki, F I K ortishi siqilish darajasi va 
adiabata k o ‘rsatkichlariga bog‘liq ekan.
Bunday sikl bilan kompressorli dvigatellar ishlaydi va siqilgan havoning 
yuqori bosimi tufayli forsunka orqali yoqilg‘ining purkalishi natijasida 
yoqilg‘ining yonish jarayoni amalga oshiriladi.