‘z b e k I s t n r e s p u b L ik a s I o liy va ‘rta m a X s u s ta’l im V a zir lig I m. P. Boltabayev, M. S. Qosimova

samaradorligi haqida to'liq tasaw urberm aydi, balki faqat resurslar- 
ning ayrim turlaridan foydalanishni ifodalaydi. X arajatlam ing 
um um iy samaradorligi haqidagi yaxlit ta ’rifni um um iy va so lish - 
tirma iqtisodiy samaradorlikdan kelib chiqadi. U m u m iy iqtisodiy 
samaradorlik quyidagi formula bo'yicha hisoblanadi:
E = Foydaning o'sishi (P) / Kapital qo'yilmahr (K)
Har bir alohida holda xarajatlaming um um iy iqtisodiy samara­
dorligi ko'rsatkichlari boshqa davrlaryoki boshqa korxonalar uchun 
m e ’yoriy yoki xuddi shunday ko'rsatkichlar bilan solishtiriladi.
Echim lar variantlarini solishtirishda xarajatlaming solishtirm a 
iqtisodiy samaradorligi hisoblanadi. Eng kam qilingan xarajatlar 
eng m uvofiq variantning k o ‘rsatkichi b o'lib xizm at qiladi:
Zp = S + Ер К
bu yerda: 
Zp — ushbu variant bo'yicha berilgan xarajatlar; S — joriy 
xarajatlar (tannarx); 
К — kapital qo'yilmalar hajmi; Ep — kapital 
qo'yilmalar solishtirma iqtisodiy samaradorligining me’yoriy koeffisiyenti. 
Iqtisodiyot bo'yicha u 0,16 deb belgilangan.

---

Ushbu koeffisiyentdan kelib chiqqan holda xarajatlar ning 
o 'm in i qoplash muddatini aniqlash mumkin:
T o k = 1 : 0 , 1 6 = 6 , 2 5 yil
8.4. Samaradorlikni baholovchi ko'rsatkichlar
Korxonaning faoliyati yoki uning moliyaviy holatini baholash
korxonaning xo'jalik va tijorat faoliyati jarayonida vujudga keluvchi 
m oliy a v iy va kredit m unosabatlari natijasin i aks ettiru vch i 
tushunchadir.
To‘lov qobiliyati koeffisiyenti 
korxonaning t o ‘lov im koniyat­
larini ko'rsatadi va quyidagi formula bilan aniqlanadi: