Zabt etadi. 16 yoshida bu azim shahami tashlab chiqishga majbur

zabt etadi. 16 yoshida bu azim shahami tashlab chiqishga majbur
bo‘ladi. Keyin ham ikki marotaba bu shahami egallashga muvaffaq
bo‘ ldi. Lekin saqlab qolish nasib etmadi. Samarqandni ham, Andijonni
ham qo‘ldan berib, tog‘-u toshlarda besh-o‘n yigiti bilan goh otliq, goh
yayov yurgan paytlari ham bo‘ldi. Nihoyat, 1503-yilda Jayhun (Amu)
ni kechib, Xurosonga o‘tdi. Kobul va G'aznani qo‘lga kiritdi. So‘ng
1526-yilda Hindistonni zabt etib, boburiylar saltanatiga asos soldi.
Bobur 1530-yilning 26-dekabrida Agrada vafot etdi. Keyinroq
uning xoki, vasiyatiga muvofiq, Kobulga ko‘chirildi.


Mpna, yana bir holati: o‘tdi-yu, bir hamla bik egalladi. Lekin butun 1 Vatanida. U tirik yursa, yozadi:




Yodingizda tuting!
Bobur ikki she ’riy to ‘plam - devon tuzgan. Bizgacha shu-
lardan bittasi, «Hind» devoni yetib kelgan. Ikkinchisining
taqdiri noma ’lum. Hozirda bizning qo ‘limizda uning to ‘rt
yuzdan ortiq she ’ri bor. Shundan ikkiyuzdan ortig ‘i ruboiydir.
Ruboiy Sharq she’riyatida keng tarqalgan she’r tur-
laridan, to ‘rtlik. Aruzning ma ’lum vaznidagina yozilgan.
__ . J

Bobur ruboiylari har jihatdan to‘kis, mukammal she’riy asarlardir.
Ularda Bobur hayotining manzaralari aks etadi. Shoir o‘z umrining
achchiq-chuchuk kunlaridan so‘z ochadi. Mana, ayrim namunalar:
Ko ‘ngli tilagan murodig'ayetsa kishi
Yo barcha murodlarni tark etsa kishi.
Bu ikki ish muyassar bo ‘Imasa olamda,
Boshini olib bir sorig ‘a ketsa kishi. *
Keling, Bobuming ushbu ruboiyni yozgan holatini ko‘z oldimizga
keltiraylik. U 19-20 yoshlarda, g'ayrati dunyoga sig‘magan paytlari.
Lekin Samarqandni ikki marta olib, ikki marta ham tashlab chiqishga
majbur bo‘ldi. Andijon xiyonatchilar qo‘liga o‘tgan. Ikki-uch yil
tog‘-u toshlarda sarson-sargardon yurdi. Nihoyat, hammasi joniga
tegdi. Va yuqoridagi satrlar qog‘ozga tushdi.
166





Beqaydmen Ham mol у i Kobulda iq< Andoq dem






Qayd - kishan. kumush. Laim -gaa kumush ilinjida yi uy mol yig’ishtirit Bobur endi Kobula men uzoq qolmay demoqchi bo ‘ladi.


Mana, yana bir rub
ochadi, ya’ni Bobur
unga erisha olmaydi. 1
istamaydi. Ko‘nglida r
O‘zini dunyoda eng I
tashlab chiqdi. Endi
qilmoqchi. Bulaming
Tole ’yo
Har ish
0‘zyer
Yo Rab,


Shoir ruboiylari* mavzusi yetakchilik










lqishga majbur ashga muvaffaq ham, Andijonni in goh otliq, goh aJayhun(Amu) ga kiritdi. So‘ng ga asos soldi.
: etdi. Keyinroq






izgacha shu- Linchisining i uning to ‘rt g'iruboiydir.
n she’r tur- yozilgan.


7


she’riy asarlardir. wir o‘z umrining rum namunalar: