Zagatovkalarga mehanik ishlov berish

Bolg’alangan va shtamp ko’rinishidagi (erkin bolg’alash usuli bilan olingan) zagatovkalar asosan katta detallar uchun qo’llaniladi, yakkalab va kichik seriyali ishlab chiqarishda – mayda detallar uchun qo’llaniladi.

Shtamp ko’rinishidagi zagotovkalar shtamplarda bolg’alab olinadi; bu usul erkin bolg’alash usuli oldida ustunlikka ega. Shtamplangan zagotovkada metall strukturasi bir xil tarkibli bo’lib, buning natijasida detal mustahkamroq bo’ladi. 

Zagotovkaning ishlov berish uchun moljallangan qatlami qo‘yim deb ataladi. Kesish jarayonida zagotovkadan olib tashlangan metall plastik deformatsiyaga uchraydi va shaklini o ‘zgartiradi. Qirqib tashlangan qatlam o ‘ziga xos shaklga ega bo’ladi va u qirindi deb ataladi.

Zagotovkaning ishlov berish uchun moljallangan qatlami qo‘yim deb ataladi. Kesish jarayonida zagotovkadan olib tashlangan metall plastik deformatsiyaga uchraydi va shaklini o ‘zgartiradi. Qirqib tashlangan qatlam o ‘ziga xos shaklga ega bo’ladi va u qirindi deb ataladi.

Metallarga kesib (qirqib) ishlov berish — zagotovka yuzasidan

zarur geometrik shakl, o ‘lcham va sifatli yuza hosil qilish maqsadida

m a’lum qatlamni qirqib olib tashlashdan iborat.

Kesish jarayoni amalga oshishi uchun kesuvchi asbob kesuvchi qismi muayyan geometrik parametiiarga ega boiishi kerak.

Metallarga kesish yo’li bilan ishlov berish detallarga shakl

berishning eng keng tarqalgan usullaridan biridir. Qirindi chiqarmasdan shakl berish usullarining taraqqiy etganiga qaramasdan, metallarni kesib ishlov berish — mashina va uning mexanizmlarini ishlab chiqarishda yetakchi jarayon bo’lib qolmoqda.

Materiallarga mexanik ishlov berishning amaliy masalalarini muvaffaqiyatli hal etish ko‘p jihatdan kesish jarayonida yuz bcradigan hodisalarning fizik mohiyatini tushunishga bog‘liq.

Zagotovkalarga mexanik ishlov berish va ularning kesib ishlanuvchanligi . Zagotovkalarga mexanik ishlov berish metall kesuvchi asboblar yordamida metall kesuvchi dastgohlarda amalga oshiriladi. Kesib ishlov berishda ishlov o‘tayotgan zagotovkaning ma’lum qalinlikdagi qatla- mi (qo'yilma, припуск) kesib ajratiladi va qirindiga aylantiriladi. Bunda kesib olinayotgan metall kesish jarayonida plastik deformatsiyalanadi va yemiriladi. Detallar ta’sir etuvchi kuchlarga qarshilik ko‘rsata olishi uchun mashinasozlikda qo‘llaniladigan konstruksion metallardan tayyorla- nadi. Bunday metall va qotishmalar (po‘lat, cho'yan, jez, bronza, alu- miniy qotishmalari va boshqalar) ularning kimyoviy tarkibi va struk- tura holatiga bog‘liq bo‘lgan turli mexanik xossalariga egadir. Keltirilgan ko‘rsatkichlar majmuasi konstruksion materiallaming kesib ishlashga qarshiligini ifodalaydi. Metallarning kesib ishlanuvchanligi qirindi hosil bo‘lishi, yangi yuzalaming shakllanishi va ishlangan yuzalar sifatini ifodalovchi jarayonlaming umumiy qonuniyatlarida o‘z aksini topadi. Barcha konstruksion metallar shartli ravishda ularning qiyosiy kesib ishlanuvchanligi bo'yicha 4 guruhga bo'linadi: