Zamburug‘larning ko‘payishi


Download 28.13 Kb.
Sana17.06.2023
Hajmi28.13 Kb.
#1533268
Bog'liq
Zamburug


Zamburug‘larning ko‘payishi. Zamburug‘lar bir necha yullar bilan ko‘payadi:
1.Vegetativ.
2. Jinssiz.
3. JinsiY.
1 Vegetativ krpayishda zamburug‘ mitseliylari brlaklarga bulinadi. Mitseliyiing brlagi O‘sib. mustaknl individlarga ayl&nadi. A grof muxitning noxulay sharoitida zamburug‘ mitseliysi boshqa shakllarda (xlamidosporalar, oidiyalar, sklerotsiylar va rizomorflar) vegetativ ko‘payadi.
2 Jinssiz krpayish ekzogei (tashqi) konidiya sporalar yordamida Rtadi Ekzogen sporalarga konidiya va konidiya bandlari kiradi. Konidiya bandidagi xujayra yumalo klannb, nozik tizmaga o‘xshash zanjir hosil qiladi. Bundax tashxari endogen (ichki) sporalar yordamida ham jinssiz ko‘payish bo‘ladi. Endogen sporalar zoosporangiy va sporangiy kiradi. Sporangiy sharsimon bo‘shliq bo‘lib, uning ichida Xarakatsiz sporalar to‘plami bo‘ladi. Bu sporalar etilganda ular tashqariga chiqib, tarqaladi. Zoosporangiy esa kolbasimon bo‘liq bo‘lib uning ichida xarakatli sporalar (bir yoki ikki xivchinli zoospor zlar) trplangan bo‘ladi. qo‘lay sharoitda bu zoosporangiylar tashqariga chiqib tarqaladi va O‘simliklarni zararlaydi.
3.Jinsiy ko‘payish. Bunda ikki xujayra xrshilish natijasida s. parad ar hosil brladi.
1) Planogamiya - ikki xil gameta xrshilishi natijasida xarakatlanuvchi xivchinli
planozigota yoki sista hosil bo‘ladi. Xitridiomitsetlar sinfiga mansub zamburug‘lar ana tu yo‘l bilan ko‘payadi.

  1. Oogamiya - bunda ikki xujayra, otalik - anteridiy - va urgochi oogoiiy qo‘shiladi. Bunda oosporalar hosil bo‘ladi. Bu jarayon oogamiya deyiladi. Oosporalar Tuproq va o‘simlik qoldig‘ilarida saqlanadilar.

  2. Zigogamiya - bunda morfologik jixatdan bir xil brlgan mitseliylarning qo‘shilishi natijasida zigospora hosil brladi

  3. Askomitsetlarnnng ko‘payishi - ikki xujayara, ya’nn otalik - antirediy va urgochi arxikarplarning qo‘shilishidir. Bu jarayon yakuni da sporali xaltachadar (askosporalar) hosil brladi.

    1. Bazidoimitsitlariing krpayishi - ikki xil mitseliy, ya’ni birlamchi va gaploidlarning qo‘shilishi natijasida diploid mitseliy hosil brladi. Diplond mitseliydan ikki yadroli rsimta (bazidiya) hosil brladi Bu yad rol ar brliiib, 4 ta yadro paydo brladi. Bazidiyalar ustida 4 ta bir xil o‘simtalar hosil bo‘ladi. Bo‘lingan yadrolarning xar biri ana shu o‘simtalarga rtadi va bazidoisporalar hosil qiladi



Zamburug‘ning meva tanachalar. Zamburug‘larning meva tanachalari ularning ko‘payishi va satslanishida katta axamiyatga ega. Meva tanalardan iborat bulgan meva tanachalar bir necha xil bo‘ladi.
Piknida - sharsimon meva tanacha, uning ichida konidiyalar va konidiya bandlar joylashgan. Konidiyalar rangli yoki rangsiz krp xujayrali (makrokonidiyalar) yoki kam xujayrali mikrokonadiyalar brladi.
Loje - bu meva tanacha konidiya bandlaridai iborat brlib brsh trxnlgan mitseliYlar orasida brladi.
Kleystogetsiy - ya’ii yopik tanacha Uning ichida xaltachalar, xaltachalar ichida esa sporalar (askosporalar) joylashgan.
Peritetsiy - chala ochix meva tanacha. Bu xildagi mgyaa tanalar kuzasimon bo‘lib, uchi bir X$dar ochitsdir. Xaltachalar meva taianing tagidan tuplam bo‘lib krtarilib, ketilganda teshikcha orxali snoralarni birin - ketnn tashqariga sochadi
Alotetsiy xurlicha shakl ga ega bulgan likopchasimon. pislisi moi. naroykasimon meva tanachadir. Uning ustida xaltachalar va askosporalar keng xatlam hosil xil ad i.
Puyaakdar meva tanasi bir yillik yoki krp Yillik bo‘lib yumshox ztli yoki sgochsimon brladit bazan uzunligi t mm ga etadi. SHakli turlicha: yoyiq, plastin kasimon, tuyoxsimon, qalpoqchasimon brladi Bulari turli xil daraxtda yashovchi zamburug‘lar kiradi. Ularning meva tanasi ko‘p yillikdir.
5.XULOSA.
Zamburug‘larning tanasi ipsimon tuzilishga egadir, Bu tana ingichka ipsimon giffalar yigindisidan iborat bo‘lib,mitseliy deb nomlanadi Zamburug‘lar getrotrof organizmlardir. Agrof-muxitning notsulay sharoitlarida zamburug‘ tanasi shakl jixatidan o‘zgaradi (oidiyalar» xlamidosioralar, skleroniylar, rizomorflar).
Zamburug‘lar uch xil, ya’ni vegetativ,jinsiy va jinssiz yo‘l bilan ko‘payadilar.
Zamburug‘larning ko‘payishida va saqlanishidagida ularning meva tanachalari katta axamiyatga egadir. Meva tanalar turli xildir (peknida, loje, peritetsiy, apotetsiy, va pukaklar).
Savollar:

  1. Zamburug‘larning tana tuzilishi qanday ?

  2. Atrof muxitnimg noqulay sharoitida zamburug‘ tanasi qanday saqlanadi ?

  3. Zamburug‘larning vegetativ ko‘payishi qanday kechadi.?

  4. Oogamiya turiga maisub ko‘payish jarayonini izoxlab bering

  5. Zamburummkg meva tanasi deganda nimani tushunasiz ? 6 Piknida hakida tushuncha ?

  6. Kleystotssiy deganda nimani tushunasiz ?

Download 28.13 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling