Zamonaviy axloqiy tarbiyaning yutuqlari va kamchiliklari

Psixologiyadagi axloq
Ham odatiy filistlar, ham psixologlar nuqtai nazari bo'yicha, ular juda o'xshash bo'lsa ham, mutlaqo boshqacha va hech qachon kesib o'tishlari mumkin emas. Pastki ko'rinishlarning har biri insonning ichki dunyosida, uning tarbiyasi va qadriyatlaridan kelib chiqadi. Inson aqli mutaxassislar tomonidan ikki jamiyatga bo'linadi, ularning har biri o'z maqsadiga erishadi:

1. 
   Jamoa qadriyatlari - o'zlarining dunyosi bilan boshqalar bilan birlashishi mumkin bo'lgan uyatli instinktlardir.
   
2. 
   Shafqatli qadriyatlar - har qanday jamiyat manfaati uchun qo'shniga g'amxo'rlik qilishga asoslangan.
   

Har qanday ob'ektiv axloq o'zini ijtimoiy jihatdan himoyalangan, shakllangan shaxs sifatida topishga qaratilgan. Psixologlarning fikricha, tug'ilishdan tug'ilgan shaxs birinchi yoki ikkinchi guruhda aniqlanadi, lekin ular u bilan yashaydigan va unga ta'lim beradigan shaxslar tomonidan nazorat qilinadi. Dunyoning o'sishi va o'z-o'zini anglash jarayonida qayta o'qitish kamdan-kam uchraydi. Agar bu sodir bo'ladigan bo'lsa, unda o'zlarini o'zgartirgan insonlar juda yuqori ruhga ega va o'zlarini o'zgartirmasdan qiyinchiliklarni boshdan kechirishlari mumkin.
Axloq va axloq o'rtasidagi farq nima?
Ko'pchilik axloqiy va axloqiy qadriyatlar sinonim ekanligi haqida fikr yuritadi, lekin bu bir aldanishdir. Ahloq jamiyat tomonidan o'rnatilgan va insonlarning munosabatlarini tartibga soluvchi tizim deb qaraladi. Holbuki, axloq, jamiyatning nuqtai nazaridan farq qilishi mumkin bo'lgan tamoyillarga sodiqligini nazarda tutadi. Boshqacha qilib aytganda, axloqiy fazilatlar insonga jamiyat beradi va axloqiy va shaxsiy psixologiyani belgilaydi.

Axloqiy vazifalar
Insonning axloqi ijtimoiy va ma'naviy hayotning bir hodisasidir, shuning uchun u o'z-o'zidan bir-birining o'rniga boshqa vazifalarni bajarishi kerak. Buni bilmasdan, bu vazifalar doimo har qanday zamonaviy jamiyatda yuzaga keladi va xursandchilik bilan foydalidir. Ulardan voz kechish yolg'izlik va izolyatsiyani keltirib chiqaradi, buning natijasida esa faol rivojlanish qobiliyati yo'q.

1. 
   Muharrir.
   
2. 
   Kognitiv.
   
3. 
   Ta'lim.
   
4. 
   Bashoratli.
   

Ularning har biri maqsad va ma'naviy o'sish va rivojlanish uchun imkoniyat deb hisoblanadi. Bunday axloqni nazarda tutgan holda, bu funktsiyalarsiz yashash mutlaqo mumkin emas. Jamiyat bu maqsadlarni yaratadigan imkoniyatlarni nazorat qila oladigan shaxslarga nafaqat rivojlanishi va o'sishi uchun yordam beradi. Ularni o'rganishning hojati yo'q, aksariyat hollarda foyda uchun barcha harakatlar avtomatik tarzda amalga oshiriladi.