Oltinchi bosqich - prognozlashtirilayotgan obyektning normativ tahlil usuli bilan absolyut (prognoz holatini cheklanmaganligi doirasida) va nisbiy (ushbu doira bog‘langanligi) ahamiyatini aniqlashtirilgan eng maqbul variantini oldindan belgilangan me'yorlar bilan hamohang bo‘lgan normalar, ideallar, maqsadlarning taxminiy umumiy modelini yaratishdir. Bunda maqsad va normalar aniq bo‘lishi kerak. Yettinchi bosqich - prognozning ishonchliligi va to‘g‘rililigini hamda asoslanganligini baholash - ya'ni ekspertlarning so‘rov usullari bilan taxminiy modellarni aniqlashdir. Prognozning ishonchliligini tekshirish usuli bilan uning ilmiy asoslanganligi, mantiqiy to‘g‘rililigi, tajribaviy tekshiruv va intuitiv (ichki his bilan sezish) aniqligi deb, hisoblash mumkin. - Oltinchi bosqich - prognozlashtirilayotgan obyektning normativ tahlil usuli bilan absolyut (prognoz holatini cheklanmaganligi doirasida) va nisbiy (ushbu doira bog‘langanligi) ahamiyatini aniqlashtirilgan eng maqbul variantini oldindan belgilangan me'yorlar bilan hamohang bo‘lgan normalar, ideallar, maqsadlarning taxminiy umumiy modelini yaratishdir. Bunda maqsad va normalar aniq bo‘lishi kerak. Yettinchi bosqich - prognozning ishonchliligi va to‘g‘rililigini hamda asoslanganligini baholash - ya'ni ekspertlarning so‘rov usullari bilan taxminiy modellarni aniqlashdir. Prognozning ishonchliligini tekshirish usuli bilan uning ilmiy asoslanganligi, mantiqiy to‘g‘rililigi, tajribaviy tekshiruv va intuitiv (ichki his bilan sezish) aniqligi deb, hisoblash mumkin.
Sakkizinchi bosqich - boshqaruv sohasidagi qarorlar uchun izlanuvchan va normativ modellarni taqqoslash orqali ishlab chiqiladi. Ichki va tashqi siyosat sohasidagi o‘zgarishlarda, siyosiy qarorlar qabul qilishda prognoz usuli maksimal ravishda hisobga olinishi kerak. Bu siyosatshunos-prognozchilarga katta mas'uliyat yuklaydi. To‘qqizinchi bosqich - tayyorlangan prognoz va tavsiyalarni qismlarga ajratib tahlil (ekspertiza) etish, muhokama natijalarini hisobga olgan holda uni qayta ishlash va buyurtmachiga berish. O‘ninchi bosqich - prognozdan oldingi yo‘nalishni, ishlab chiqilgan prognoz materiallarini qayta solishtirish asosida prognoz holatini yangi ma'lumotlar va yangi sikllarini (prognozlashtirish uzluksiz bo‘lishi lozim bo‘lib, mo‘ljallashtirish, rejalashtirish, umuman boshqaruv, uning samaradorligini yuksaltirishga xizmat qilishi kerak) tayyorlashni taqozo etadi. - Sakkizinchi bosqich - boshqaruv sohasidagi qarorlar uchun izlanuvchan va normativ modellarni taqqoslash orqali ishlab chiqiladi. Ichki va tashqi siyosat sohasidagi o‘zgarishlarda, siyosiy qarorlar qabul qilishda prognoz usuli maksimal ravishda hisobga olinishi kerak. Bu siyosatshunos-prognozchilarga katta mas'uliyat yuklaydi. To‘qqizinchi bosqich - tayyorlangan prognoz va tavsiyalarni qismlarga ajratib tahlil (ekspertiza) etish, muhokama natijalarini hisobga olgan holda uni qayta ishlash va buyurtmachiga berish. O‘ninchi bosqich - prognozdan oldingi yo‘nalishni, ishlab chiqilgan prognoz materiallarini qayta solishtirish asosida prognoz holatini yangi ma'lumotlar va yangi sikllarini (prognozlashtirish uzluksiz bo‘lishi lozim bo‘lib, mo‘ljallashtirish, rejalashtirish, umuman boshqaruv, uning samaradorligini yuksaltirishga xizmat qilishi kerak) tayyorlashni taqozo etadi.
Xulosa - Xulosa qilib aytganda, prognozlashtirish usullari va ularning mantiqiy ketma-ketligidan foydalanish tajribalari siyosat bilan shug‘ullanuvchi mutaxassislar, rahbarlar va ilmiy hodimlarga hozirgi kunda siyosat (ichki va tashqi) sohasida rejalar ishlab chiqish va uni amalga oshirish jarayonida mavjud holat va voqealarning rivoji, obyektiv va sub'ektiv omillarni hisobga olgan holda hayotga tatbiq etish imkonini beradi. Bugungi kunda dunyoda ushbu yo‘nalishda turli tadqiqot va izlanishlar o‘tkazilmoqda.
Do'stlaringiz bilan baham: |
