Zamonaviy innovatsion strategiyalar va innovatsiyalar marketingi. Yangi mahsulot va texnologiyalarni bozorga kirish strategiyasi. Innovatsion marketing faoliyatini ahamiyati

Mavzu: Zamonaviy innovatsionstrategiyalar va innovatsiyalar marketing.
Reja:

1. 
   Zamonaviy innovatsion strategiyalar va innovatsiyalar marketingi.
   
2. 
   Yangi mahsulot va texnologiyalarni bozorga kirish strategiyasi.
   
3. 
   Innovatsion marketing faoliyatini ahamiyati.
   

O’zbekiston Respublikasida o’tkazilgan Respublika “Innovatsion g’oyalar, ishlamalar va texnologiyalar”, “Sanoat yarmarkasi va kooperatsion birjalar yarmarkasi”da taqdim etilgan ilmiy-tekshirish ishlamalari va texnologiyalari, qo’shma korxonalarda ishlab chiqarilgan tovar va xizmatlarni sifat ko’rsatkichlari xalqaro ISO/MEK standart talablariga mosligi va O’zbekistonda lokalizatsiya qilingan import o’rnini bosuvchi va eksportga yo’naltirilgan ko’plab tovarlar ishlab chiqarilmoqda.YUqori tartibdagi raqobat afzalliklari (yangi ilmiy ishlamalar, texnologiyalar, novotarlarning innovatsion monopoliyasi)ga asoslangan innovatsion rivojlanishi yangi sohalar va yangi bozorlarga faol bostirib kirishni tashkil qilish uchun katta strategik imkoniyatlar yaratadi. Bu strategik imkoniyatlar o’z navbatida iqtisodiy o’sishning sifatan yangi salohiyatini yaratadilar. Kompaniyaning har tomonlama rivojlanishi strategiyalarining variantlar berilgan.

Tashkilot uchun har tomonlama rivojlanishning oltita strategiyalari eng katta ahamiyatga ega:
1. Birlashmalar, yutib yuborishlar yoki yangi va qo’shma korxonalar tashkil qilish asosida yangi sohaga kirib borish.
2. Turdosh sohalarda har tomonlama rivojlanish.
3. Turdosh bo’lmagan sohada har tomonlama rivojlanish.
4. Ishlab chiqarishni yig’ishtirish va tuzatish.
5. Aralash har tomonlama rivojlanish va qayta qurish.
6. Ko’p millatli har tomonlama rivojlanish.
Agar yangi sohaga kirib borish, yangi kompaniya yoki qo’shma korxonani tashkil qilish strategiyasi har tomonlama rivojlanmagan kompaniya tomonidan kuchli va foydali raqobat o’rinlarini egallash uchun qo’llanilsa, qoloq ishlab chiqarishlarni yig’ishtirish va tugatish va transmilliy har tomonlama rivojlanish maqsadidagi qayta qurish va har tomonlama rivojlanish maqsadidagi qayta qurish va har tomonlama rivojlanish strategiyasi, qoidaga ko’ra, kuchli va etarlicha keng har tomonlama rivojlangan korporatsiyalarda vujudga keladi.
XXI asrning ikkinchi va uchinchi o’n yilliklardagi dunyoning innovatsion o’zgarishlari ishlab chiqarishning postindustrial iqtisodiy uslubining shakllanishi bilan ifodalanadi. Garchi bu jarayon uzoq muddatli va ziddiyatli bo’lsada, hozirdanoq uning asosiy jihatlari ko’zga tashlanmoqda.
Birinchidan, bu integral iqtisodiy tuzum. Bu xususiy mulkchilikka yo’naltirilgan, har tomonlama raqobatli ko’rinishdir. Bozor iqtisodiyoti tadbirkorlarning shaxsiy tashabbuslari va innovatsion faolligi bilan hozirgi va kelajakdagi avlodlar uchun munosib turmush tarzini ta’minlash, davlatning marketing strategik-innovatsion funktsiyalarini amalga oshirish, bozor iqtisodiyotining davlat tomonidan tartibga solinishi hamda inson kapitali va tabiiy resurslar muhitini takror ishlab chiqarishni ta’minlovchi nobozor sektorining rivojlanish darajasi yuqoriligi bilan bolashga imkon beradi.
Ikkinchidan, bu ko’p ukladli iqtisodiyot bo’lib, unda har bir iqtisodiy uklad unga xos bo’lgan o’rin egallab, boshqa ukladlar ustidan hukmronlik qilmaydi va ular bilan uyunlashadi. Bu erda gap turli ukladlarning optimal tarzda uyunlashuvi va hamkorligi haqida boradi:
- texnologik o’sishni amalga oshiruvchi, monopoliyaga qarshi kurash bo’yicha kuchli nazorat va diqqat ostida bo’lgan ishlab chiqarish markazlashuv darajasi yuqori tarmoqlarda ishlab chiqarish strukturasini o’zgartiruvchi yirik biznes.
- millionlab fuqarolarning tadbirkorlik tashabbuslari uchun keng imkoniyatlar ochib beruvchi, innovatsion faollikning yuqoriligi bilan ajralib turuvchi, yirik ishlab chiqarishdan bo’shatiluvchi va mehnat bozoriga yangi kirib keluvchi ishchi kuchiqing bandligini ta’minlovchi kichik va o’rta biznes.
- strategik ahamiyatga ega tarmoqlar va nobozor sektorida mujassamlashgan hamda davlatning strategik innovatsion funktsiyalarini amalga oshirishni ta’minlovchi davlat ukladi,
- aholining hayot faoliyati muhitini (uy-joy-kommunal xo’jalik va atrof-muhit muhofazasi), ma’anaviy takror ishlab chiqarish salohiyatidan foydalanishni (maktablar, madaniy muassasalar va xokazo) ta’minlovchi munitsipal uklad;
- inson faoliyati va takror ishlab chiqarishda eng muhim funktsiyalarni bajaruvchi, uy va shaxsiy oilaviy xo’jalik bilan ifodalanuvchi natural uklad.
Shunisi muhimki, har bir uklad unga xos bo’lgan funktsiyalarni bajarish bilan birga egallab turgan o’rnida eng samarali bo’lishi lozim, chunki iqtisodiy o’sish sur’atlari va ijtimoiy-iqtisodiy samaradorlik bog’liq bo’ladi.
XXI asr dastlabki kunlaridanoq dunyo rivojlanishining barcha jabhalarida - iqtisodiyot, siyosat, ijtimoiy jarayonlar, demografiya, geosiyosiy va geoiqtisodiy jarayonlar yangi sifat o’zgarishlaridan darak bermoqda. YAqin o’tmishda etarlicha barqaror va muvozanatli bo’lgan bu jarayonlar duch kelayotgan o’zgarishlar girdobi ortidan zamonaviy fan vaqti kelganda ulgurmay ham qolmoqda.
Shu narsa tobora yaqqol ko’zga tashlanib bormoqdaki, geostrategik holat, fan va texnika yutuqlari, kadrlar va ilmiy salohiyat, tabiiy resurslar kabi mavjud ob’ektiv omillardan samarali foydalangan mamlakatlar rivojlanish borasida ancha ilgarib ketgan.
Hozirgi sharoitlarda iqtisodiyotning eng muhim tavsifnomasi fan, ilg’or texnologiyalar, texnologik bazalarning qanday holatda ekanligi boiib, bu o’z navbatida mamlakatda ishlab chiqarilgan mahsulotlar raqobatbardoshlik darajasini belgilab beradi.
Rivojlangan davlatlarning texnologik yutuqlaridan foydalanish, bu sohada avvalo, MDH mamlakatlari bilan hamkorlik o’rnatish, xalqaro mehnat taqsimoti va kooperatsiyadan imkon qadar keng foydalanishga intilish zarur. Bunday jarayonlar butun dunyoda ro’y bermoqda. YUqorida qayd etib o’tildiki, texnologik jihatdan ilg’or mamlakatlar yagona texnologik makon tuzgan boiib, mamlakatimiz unga teng huquqli hamkor boiib kirishi, ayrim yo’nalishlarda esa etakchilik uchun kurashishi lozim, buning uchun esa milliy texnologik darajada etarlicha yuqori boiishi zarur.
Bu borada Prezidentimiz LKarimov o’z asarlarida uzoq muddatga, ya’ni 2009-2014 yillarga mo’ljallangan dastur ishlab chiqish to’g’risidagi masalaga alohida e’tibor qaratdilar. Bu dasturda iqtisodiyotimizning asosiy tarmoqlarini modernizatsiya qilish va texnik yangilash, mamlakatimizning yangi marralarni egallashi uchun kuchli turtki beradigan va jahon bozorida raqobatdoshligini ta’minlaydigan zamonaviy innovatsiya texnologiyalarini joriy qilish bo’yicha maqsadli loyihalar o’z ifodasini topadi.
Mazkur keng koiamli dasturni amalga oshirish uchun mamlakatimizda so’nggi yillarda jiddiy tayyorgarlik ko’rib kelinmoqda. Jahon iqtisodiy inqirozi bu jarayonni yanada jadallashtirishga turtki berib, uni har tomonlama tezlashtirishni taqozo etmoqda.