Zamonaviy shifrlash algoritmlari klassifikatsiyasi

ZAMONAVIY SHIFRLASH ALGORITMLARI KLASSIFIKATSIYASI.
Reja:

1. 
   Shifrlash algoritmlarining klassifikatsiyasi
   
2. 
   Asosiy shifrlash algoritmlari
   
3. 
   Almashtirish usullari
   
4. 
   Shifrlash usullarining kombinatsiyasi
   
5. 
   Playfer Shifrlash usuli
   

Tayanch soʻz va iboralar: Shifrlash algoritmlari, kriptografiya, almashtirish, klassifikatsiya, kombinatsiya, shifrni ochish, kalit, alifbo, matn, simmertik algoritmlar, assismetrik shifrlash, koʻp alifbo.

Shifrlash algoritmlarining klassifikatsiyasi

Axborot jamiyatining shakllanishi bilan yirik davlatlar millionlab odamlarning umumiy nazoratining texnik vositalariga aylandi. Shu sababli, kriptografiya maxfiylik, ishonch, avtorizatsiya, elektron toʻlovlar, korporativ xavfsizlik va boshqa muhim narsalarni ta'minlaydigan asosiy vositalardan biriga aylanmoqda.
Axborotni uning aylanishi orqali himoya qilish muammosi bilan shug’ullanadi kriptologiya, u ikki yoʻnalishga boʻlingan: kriptografiya va kriptovalyuta. Ushbu sohalarning maqsadlari toʻg’ridan-toʻg’ri qarama-qarshi.
Kriptografiya axborotni oʻzgartirishning matematik usullarini qidirish va tahqiq qilish bilan shug’ullanadi. Qiziqish doirasi kriptovalyuta-kalitlarni bilmasdan ma'lumotlarning shifrlanishi mumkinligini oʻrganish.
Zamonaviy kriptografiya 4 ta asosiy qismni oʻz ichiga oladi:

1. 
   Simmetrik kriptosistemalar;
   
2. 
   Ochiq kalitlarning kriptotizimlari; 3. Elektron imzo tizimlari;
   

4. Kalitlarni boshqarish.
Maxfiy ma'lumotlarni aloqa kanallari orqali uzatish, uzatilayotgan xabarlarning autentifikatsiyasi va axborotni shifrlangan shaklda saqlash bu kriptografik usullardan foydalanishning asosiy yoʻnalishlari hisoblanadi.
Kriptografiya ma'lumotlarni oʻqishni (qayta tiklashni) faqat kalitni bilgan holda amalga oshiriladigan tarzda oʻzgartiradi. Shifrlash va shifrlash zarur boʻlgan ma'lumot sifatida ba'zi alifboga asoslangan matnlar koʻrib chiqiladi.
Alifbo - axborotni kodlash uchun ishlatiladigan cheklangan belgilar toʻplami. Misollar: