Zamonaviy ta`limda o`quv mazmunini tasvirlashda axborot texnologiyalardan samarali foydalanish

ZAMONAVIY TA`LIMDA O`QUV MAZMUNINI TASVIRLAShDA AXBOROT TEXNOLOGIYALARDAN SAMARALI FOYDALANISH
M. Allambergenova
NMPI, Maktabgacha ta'lim dekani, P.f.namzodi
Yuldasheva Shoxida
1-kurs magistranti
Zamonaviy ta`lim tizimining asosini sifatli va yuqori texnologiyali muhit tashkil etadi. Uning yaratilishi va rivojlanishi texnik jihatdan murakkab, ammo bunday muhit ta`lim tizimini takomillashtirishga, ta`lim jarayoniga axborot va kommunikatsiya texnologiyalarini joriy etishga xizmat qiladi.
Pedagogik ta`lim jarayonlarini zamonaviy axborot texnologiyalari asosida samarali tashkil etish:
-masofaviy o`quv kurslarini va elektron adabiyotlarni yaratuvchi jamoaga pedagoglar, komp`yuter dasturchilar, tegishli mutaxassislarning birlashuvini;
- pedagoglar o`rtasida vazifalarning taqsimlanishini;
- ta`lim jarayonini tashkil qilishni takomillashtirish va pedagogik faoliyatning samaradorligini monitoring etishni taqozo etadi.
Ma`lumki, fan va texnika jadal sur`atlar bilan rivojlanayotgan bugungi kunda ko`plab ilmiy bilimlar, tushuncha va tasavvurlar hajmi keskin ortib bormoqda. Bu bir tomondan, fan va texnikaning yangi soha hamda bo`limlarining taraqqiy etishi tufayli uning differentsiallashuvini ta`minlayotgan bo`lsa, ikkinchi tomondan, fanlar orasida integratsiya jarayonini vujudga keltirmoqda.
Bunday sharoitda, yuqori malakali pedagoglarga bo`lgan talablar ortib borib, barkamol avlodni asrlar davomida shakllanib kelgan umuminsoniy va milliy qadriyatlar ruhida tarbiyalash layoqatiga ega, fanning fundamental asoslarini, pedagogika va psixologiya metodlarini mukammal egallagan, kasbiy tayyorgarligi yuksak darajada bo`lgan hamda zamonaviy pedagogik va axborot texnologiyalarini amaliyotda qo`llash ko`nikma va malakasiga ega ijodkor pedagoglarni tayyorlash talab etiladi.
Bugungi kunda har bir pedagog tarbiyachi ta`lim-tarbiya mazmunini tasvirlashda ko`rgazmalilikga, grafik imkoniyatlarga, animatsiyalarga va albatda mul`timedik effektlarga aloqida e`tibor qaratish kerak. Bunday imkoniyatlarni bizga konstruktor dasturlari yordam beradi. Ulardan ayrimlarin atab o`tsak:

• 
  CamStudio dasturi. CamStudio –ochiq kodli dastur bo’lib Windows OT larda ishlaydi, asosan ekrandagi jarayonlarni audio-visual qo’llanma ko’rinishida saqlab qo’yish, ovozlarni yozish vazifasini bajaradi hamda AVI va SWF fayl formatda audiovisual qo’llanma larni saqlaydi.
  

3-rasm. CamStudio dasturi
- Wink Dasturi. Wink Dasturi dars namoyishi “Prezentatsiya” larini ekrandagi jarayonlarni rasm korinishida saqlaydi hamda yaratilgan namoyishlarga matn, tugmalar, ma’lumotlarni kiritish imkoniyatlari mavjud.

4-rasm. Wink dasturi ko’rinishi
Turli fayl formatlari jumladan EXE, FLV, HTML, va bosqalarni qo’llash imkoniyati mavjud. Dastur Windows muhiti hamda Linux muhiti uchun ishlab chiqilgan.
- Webineria dasturi. Webineria dasturi – ochiq kodli dastur bo’lib, ekrandagi jarayonlarni audiovisual qo’llanma ko’rinishida saqlasb keyinchalik ko’rish uchun mo’ljallangan. Yozilayotgan audio-visual qo’llanma fayylar avval AVI formatida saqlanadi keyinchalik zaruriyat tug’ilsa Flash FLV formatiga o’zgartirish mumkin. Yozilayotgan jarayonni boshlash hamda tohtatish mahsus tugmalar asosida bajariladi. Bularga qo’shimcha sifatida 2-xil ma’nba (ekran va Veb kamera) dan kelayotgan tasvirlarni birlashtirish imkoniyati mavjud.

Dastur faqatgina Windows sinfiga oid Operatsion tizimlarda ishlatiladi
- AutoPlay Media Studio 8 dasturi tafsifi. Bu dastur disklarni avtomatik ishga tushiriluvchi vizual qobiqlar yaratishga mo’ljallangan dastur hisoblanadi. Bu dastur yordamida elektron darsliklar, CD\DVD tashrifnomalar, taqdimot va soddda o’yinlar yaratish mumkin.
Dasturning eng qulay tomoni dasturlash tillari bilan notanish voydalanuvchilar ham undan muvofaqqiyatli foydalanishlari mumkin. C++, Java, Visual Basic dasturlash texnologiyalaridan xabardor shaxslar uchun bu dasturning imkoniyatlari yanada kengroqdir.

AutoPlay Media Studio bosh oynasi
Ushbu dasturlar yordamida elektron o’quv mazmunini zamonaviy ko`rinish va usulda yaratish mumkin.
Har bir ta`lim beruvchi o’rganilayotgam materialning mohiyatiga e’tiborini qaratishi, ko’proq misollarni ko’rish va yechishga imkon beradigan axborot texnologiyalari yordamidan foydalanishi mumkin.
ADABIYOTLAR

1. 
   Aripov M. İnformatika va information texnologiyalar. Oliy o’quv yurti talabalari uchun darslik T. 2005y
   
2. 
   Abdullaev A., Ilyasova Z., Juginisova J. Lektsiya ha’m a’meliy sabaqlarda dawis ha’m animatsiyaliq effektlerdi paydalaniw usillari No’kis 2012
   
3. 
   Allambergenova M., Taylakov U. Interaktiv o’quv majmua yaratish nazriyasi va amaliyoti. Toshkent 2013