•Zarbulmasal- tımsallar jıyındısı
Download 14.19 Kb.
|
Tımsal
Tımsal— sóz kórkem ónerindegi eń góne hám áyyemginen keń keń tarqalǵan janr, nasriy yamasa qosıqiy jolda jazılatuǵın kórkem gúrriń. •Zarbulmasal— tımsallar jıyındısı. Otiy XvIII ásirdiń aqırı, XIX ásirdiń birinshi yarımında jasap dóretiwshilik etken ózbek eski shayırı hám jazıwshısı bolıp tabıladı. Otiy XvIII ásirdiń 70-jıllarında tuwılǵan hám jaslıgınan kórkem ádebiyat menen saldamlı shuǵıllanıp, Qo'qon kórkem ádebiyatqa baylanıslı ortalıǵında itibarlı orın iyelegen. Gulxaniy farsı hám turkiy tilde uqıp menen qálem tebratgan eki til iyesi shayır edi. Ózbek eski ádebiyatında kórkem suwret usılına kóre Gulxaniy xalıq tilin biliwde, onıń sóz baylıǵınan paydalanıwda, názik ańlatpa múmkinshiliklerin jumısqa salıwda joqarı uqıp iyesi bolıp tabıladı. Shayır “Gulxaniy” hám “Juraat” laqapları menen dóretiwshilik etken. Gulxaniy kórkem ádebiyatqa baylanıslı miyrasların, tiykarınan, eki túrdegi dóretpeler farsı hám turkiy tiller degi lirik qosıqları hám de “Zarbulmasal” quraydı. • Shayır “Zarbulmasal”dagi sıyaqlı, lirik qosıqlarında da oǵada dástúriylik hám kitapiylikdan qachgan, xalqona ápiwayılıqqa intilgan. Gulxaniydıń“Zarbulmasal” shıǵarması • XvIII- XIX ásirler ózbek nasrining kemde-kem ushraytuǵın úlgisi bolıp tabıladı. Shıǵarmada Yapoloqqush menen Bayıwlınıń quda táreptiń aǵayinleri bolıwı, Bayıwlınıń balası Kulonkirga Bayıwlınıń qızı Gunashbonuning alıp beriliwi hádiyseleri metaforaiy, ótkir hajviya formasında suwretlenedi. Otiy qustıń óz-ara quramalı munasábetleri tiykarında óz dáwiri socialliq ómiriniń sın kózqarastan tábiyat kórinisin jaratadı. Miynettiń “Tımsal” dep atalıwına sebep, ol jaǵdayda jazıwshı xalıq tilindegi naqıl hám tımsallardı suwretlenip atırǵan turmıslıq waqıyalarǵa proporcional túrde zarblash usılında jumıs tutqan.”Tımsal” mazmunına “Tasbaqa menen chayon”,”Túye menen botalaq”,”Meshin menen Aǵash ustası” sıyaqlı tımsal hám 400 den artıq naqıl, ádewir xalqona sóz dizbegiler waqıyalar izbe-izligine sińirip jiberilgen. Download 14.19 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling