Zaxiriddin muxammad bobur nomidagi andijon davlat universiteti

Politsiyaning  aytishicha,  ular  shu  tartibsizlikka  dahldor  yigirmata  odamni  hibsga 

olgan. 



  More than one hundred police have ringed the area. Yuzdan ortiq politsiyachilar 

hududni qurshab oldi. 

People so’zi ham doim doim birlik shaklda turib kesim bilan ko’plikda moslashadi 

va odamlar, insonlar deb tarjima qilinadi.  



  Frances was precisely at that age when  young people are most jealous of their 

station in society; neither quite a woman, nor yet a child. Fransiz jamiyatda yoshlar 

sho’h bo’ladigan huddi o’sha yoshda edi; na bir ayol ham emas, bola ham emas.    

[12, 10]

 

   

Bu so’zning boshqa ma’nolari ham bor: qarindoshlar, oila a’zolari, halq va 

millat ma’nolari ham mavjud. Masalan:  



  Her people come from Scotland originally. Uning kelib chiqishi Shotlandiyalik. 

Ya’ni  uning  urug’-aymog’i,  tag-tugi,  ajdodlari  Shotlandiyadan  –  degan  ma’noni 

beradi. 



  The French are known as a food-loving people. Fransuzlar taom sevuvchi halq 

hisoblanadi.  Bu  gapda  people  so’zi  orqali  butun  Fransiyaning  halqi  nazarda 

tutilmoqda va kesim bilan ko’plikda moslashmoqda. 



  Who  are  these  people?  Bu  odamlar  kim?  How  many  people  are  there  in  your 

family? Oilangizda necha odam/kishi bor? Bu gaplarda ham people so’zi kesim bilan 

ko’plikda moslashmoqda. 

   

Quyida  Amerika  yozuvchisi  John  Steinbeckning  “Cup  of  Gold”  asaridan 

olingan misolni beramiz, bunda people so’zi ishtirok etgan:  



  And  all  the  people  at  London  are  thieves,  dirty  thieves.  Londondagi  hamma 

odamlar o’g’rilar, yaramas o’g’rilardir.  



 

“People there are at London, and they do nothing but drive about and about in 

carriages, up one street and down another, bowing to each other, while good men 

sweat out their lives in the fields and the mines to keep them bowing there. London 

---

41 

 

shunday odamlar borki, yaxshi odamlar dalada va ko’mir konida ter to’kib ishlab 

yurgan bir paytda, ular hech narsa qilmaydi, balki doim ot aravada u ko’chadan bu 

ko’chaga o’tib yuradilar va bir biriga ta’zim qilib o’tadilar. 

[21, 18- 85]

 



  Luckily,  perhaps,  the  world  is  not  operated  by  youth.  Baxtimizga,  ehtimol, 

dunyoni yoshlar boshqarmaydi. 

[21,129]. 

 

 

Bu gapdagi youth so’zi birlik shaklida turibdi. Bu so’z aslida yoshlik yoki yoshlar 

deb tarjima qilinadi. Biz bu otni yoshlar so’zi orqali tarjima qildik, chunki shu so’z 

ko’proq yaqin keldi. Bundan tashqari, bu so’z yana  yigit, yosh odam ma’nolarida 

ham keladi. Bu holatda esa youth so’zi kesim bilan birlikda moslashadi: A 17-year-

old  youth  was  remanded  in  custody  yesterday.  Kecha  17-yoshli  yigitchani  yana 

qaytarib qamoqqa olib kirib qo’yishdi. 

[3]

 

   

Ingliz tilidagi milk so’zi sanalmaydigan ot hisoblanib doim birlikdagi kesim 

bilan moslashadi. Quyida biz Agata Kristining “The four big” asaridan olingan misol 

beramiz, unda milk so’zi ishtirok etgan:  



  Grant had gone to the farm to fetch the milk, which he does every day, and Betsy 

had stepped out to have a chat with a neighbor. Grant har kun qiladigan ishi, ya’ni 

fermaga  sut  olib  kelgani  ketdi,  Betsi  esa  qo’shnisini  ko’rib  qolib  gurunglashib 

turardi. 

[15,13]

 

   

Ingliz tilidagi fruit so’zi ham sanalmaydigan ot hisoblanadi va ko’plikda ham 

birlikda ham kesim bilan moslashadi.  



  There is much (little) fruit this year. Bu yil meva ko’p (oz) bo’ldi. Bu so’zning 

boshqa ma’nosi ham bor, ya’ni natija, samara ma’nolari bor. Agar fruit so’zi shu 

ma’noda kelsa, u ko’plik shaklida bo’ladi va kesim bilan ham ko’plikda moslashadi:  



 

Mr.  Smith  is  enjoying  the  fruits  of  his  labors.  Janob  Smit  o’z  mehnatining 

natijalaridan  rohatlanib  o’tiribdi.  (Janob  Smit  qilgan  mehnati  samaralaridan 

rohatlanyapti.) 

[3]

 

   

Ingliz tilidagi tea va sugar so’zlari ham sanalmaydigan ot hisoblanib, ko’pligi 

ham birlik shakli ham bir xil shaklga ega va kesim bilan birlikda moslashadi. Quyida 

biz  Irlandiyalik  mashxur  yozuvchi  Jeyms  Joysning  “Ulysses”  asaridan  olingan 

misolni beramiz, unda  tea va sugar so’zi qatnashgan:  

---

42 

 



 

Sit down. Pour out the tea there. The sugar is in the bag. O’tiring. Ana u choydan 

quying. Shakar haltada turibdi. 

[6, 2]

 

Yana misollar keltiramiz:  



  There is much tea in the bottle. Butilkada choy ko’p. There is a lot of sugar in the 

sack.  Qopda  shakar  ko’p.  Agar  tea  so’zi  ko’plik  shaklida  kelsa,  ya’ni  unga  “-s” 

qo’shilib  kelsa,  demak  choy  quyilgan  stakan  yoki  piyola  soni  nazarda  tutiladi. 

Bunday holatlar ovqatlanish muassasalarida uchraydi:  



  Two teas, please! – Bizga ikkita choy keltiring! (Bu yerda, aslida, Two cups of tea 

– Ikki chashka choy nazarda tutilmoqda). Agar sugar so’zi ko’plikda, ya’ni sugars 

shaklida  ishlatilsa,  demak  shakar  solingan  qoshiq  yoki  oqqand  bo’lagi  miqdori 

nazarda tutiladi: I'll have mine black with two sugars. Menga qora kofe ikki qoshiq 

shakari  bilan  (yoki  Menga  qora  kofe  ikkita  oqqand  bilan).  Sugar  so’zi  yana  bir 

holatda  ko’plikda  ishaltilar  ekan,  ya’ni  o’simlikdagi  yoki  organizmdagi  shakar 

ma’nosida kelganda:  



  Plants produce sugars and starch to provide themselves with energy. O’somliklar 

o’zlarini energiya bilan ta’minlash uchun o’zidan shakarlar ishlab chiqaradi.  



  The natural sugars found in grape juice. Uzum shqrbatida uchraydigan shakarlar. 

[3]