‘zbekist0n respublikasi oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi p. S. S u L t o n o V ekologiya va atrof-muhitni

qilishning asosiy omillaridan bo'lib qolm oqda. Aholini toza ichimlik 
suvi bilan ta’minlash, suv orqali tarqaladigan yuqumli kasalliklardan 
asrash va su vn in g k im yoviy ta rk ib in in g o ‘zgarishidan kelib 
chiqadigan zaharlanishlaming oldini olish m uhim ahamiyat kasb 
etadi. Suvning sifati va tabiiy holatining buzilishi, ular tarkibida 
yuqum li kasalliklar q o ‘z g ‘atuvchi m ikroorgan izm lar va gijja 
tuxum larining ham da turli k im y o v iy m o d d a la r m iqdorining 
ko'payib ketishi albatta inson salom atligiga ziyon yetkazadi. Xavfli 
yuqumli kasalliklar ichburug1, gepatit, qorin tifi, paratif, diarreya 
kabi kasalliklarning kelib chiqishiga suv a so siy rol o'ynaydi. 
Tarixdan m a’lumki, bir qator mam lakatlarda suv orqali tarqalgan 
vabo va turli oshqozon-ichak kasalliklaridan k o ‘plab odamlarning 
y o stig ‘i qurigan. M asalan, 1971 -yild a M ek sik ad a ichterlam a 
epidemiyasiga 100 ming kishi chalingan, ichburug1 kasalidan esa 
15 ming kishi halok bo‘lgan. Suv havzalarida vabo vibrioni, vabo, 
ichterlama, ichburug* mikroblarining k o ‘payishi aholi orasida aynan 
shu kasalliklarning tarqalishiga sabab bo'ladi. Keyingi paytlarda 
ichak kasalliklari, sariq, p olim ilit v a b o sh q a kasalliklarning 
tarqalishida suv tarkibidagi v iru sla rn in g roli katta ekanligi 
aniqlangan. Chunki, ular suv m uhitida uzoq m uddat yashashlari 
mumkin (13-jadval).
1 3 -ja d v a l
B akteriyalarning suv m an b alarid a y ash ash m u d d atlari (kunlar)
B a k te riy a la r nom i
V odoprovod
su v id a
l) a ry o
s u v id a
Q u d u q
suvida
Ichak tayoqchalari
2 - 262
21 - 183
-
Ichterlama baklerivalari
2 - 9 3
4 - 4 8 3
1 5 - 1 0 7
Di/.enleriva inikrobi
1 5 - 2 6
1 9 - 9 2
-
Vabo vibrioni
4 - 2 8
05 - 92
1 - 9 2
Tulyarcmiya (kuydirgi) 
inikrobi
92 kungacha
731
12 60
Brusellvoz
2 -8 5
-
4-122

---