‘zbekist0n respublikasi oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi p. S. S u L t o n o V ekologiya va atrof-muhitni

h o sil b o ‘lgan oq ava su vlar ham tozalash q u r ilm a sig a kelib 
tushadigan suv m iqdorini keskin oshirib y u b o r a d i. Bunday 
h o lla r d a to z a la sh q u r ilm a s in in g bir m e ’y o r d a is h la s h in i 
ta ’m inlash uchun, albatta, chiqindi m iqdorini yok i o q a v a suvlar

---

sarfini o ‘rtacha holatga keltirish kerak, b a ’zi hollarda ikkala 
k o ‘rsa tk ich d a n ham fo y d a la n ish g a t o ‘g ‘ri keladi. 0 ‘rtacha 
h o la tg a keltirish tarkibi va m iqdori turlicha b o 'lg a n o q ava  
s u v la r n i m a ’lum n is b a tla r d a a r a la sh tirish o r q a li a m a lg a  
o s h ir ila d i. B u n in g u c h u n a v v a l t o z a la s h q u r ilm a s ig a  
aralashtirgich o'rnatilib, uni tanlashda va hisob-kitob qilishda 
asosan oq ava suvning xususiyatlariga e ’tibor beriladi.
O qava suvlarni tozalashning bir necha usullari mavjud va ular 
tu rlich a tavsiflan ad i. T o z a la sh inshootlari qurishda a v v a lo , 
o q a v a su v la rd a g i m o d d a la r , u larn in g m iqdori va agregat 
h olatlariga e ’tibor beriladi.
O q ava suvlarni qattiq zarrachaiardan tozalash. A ksariyat 
k o r x o n a la r d a n ch iq q a n o q a v a su vlard a q a ttiq za rra c h a li 
m o d d a la r k o ‘p b o ia d i. U lar filtrlash, tindirish va t o ‘rlardan 
o 'tk a zish usulida tozalanadi. 0 ‘lchamlari 25 mm. gacha b o ‘lgan 
zarrachalar bilan ifloslangan o q a v a suvlarni tozalash uchun ular 
suzgichdan o ‘tkaziladi. Suzgichlar metall simlardan tayyorlanadi. 
U larning teshiklari 25 mm. ga teng bo‘lib, kollektorlarga vertikal 
y o k i 6 0 -7 0 ° gorizon tal h o la td a joylashtiriladi. Bunda oqava 
suvlarning tezligi 0 ,8 -1 ,0 m /sekunddan oshm asligi kerak.