‘zbekist0n respublikasi oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi q‘rta maxsus, kasb-hunar ta’limi markazi

Operatsion tizim kompyuter islilash jarayonida doimo ishchi 
holatdabo‘ladi. О Т ishi kompyuter yoqilganda boshlanadi va u 
o‘chirilganda tugaydi.
4.1. О Т ning turlari
Kompyuteming har bir modeli uchun individual ОТ lar ishlab 
chiqiladi. Yana shu bilan birga aynan shu model uchun, qoida 
bo'yicha, turli vazifali va turli imkoniyatli va xossali, turlicha ОТ 
larmavjud.
Bitta foydalanuvchiga xizmat qiladigan bitta foydalanuvchili 
ОТ 
-yoh
ko‘p foydalanuvchiga xizmat qiladigan ko‘p foydala­
nuvchili ОТ lar mavjud.
Mutanosib (совместимый) shaxsiy kompyuterlar uchun bir 
nechta turli operatsion tizimlar oilasi ishlab chiqilgan: MS DOS, 
Windows, Linux (ommaviy U N IX tizimining bir ko‘rinishi) va 
boshqalar.
SHK uchun yaratilgan eng oddiy ОТ lardan bin, birmuncha 
eskirgan bir dasturli va bir foydalanuvchili MS DOS (Microsoft 
Disk Operation System) dir. Uning birinchi versiyasi 1981— 
1982-yillarda ishlab chiqilgan. Windows 9x operatsion tizimlar 
oilasi ko‘p dasturli va bir foydalanuvchili ОТ lar hisoblanadi, 
Win NT/2000/XP va Linux ОТ lari ko‘p dasturli va ko‘p foyda­
lanuvchili va tarmoq ОТ lar hisoblanadi.
Har bir ОТ uchun k»‘p sonli dasturlar ishlab chiqilgan. Bu 
dasturlar qaysi О Т uchun ishlab chiqilgan bo‘lsa, o‘sha ОТ
19

---

boshqaruvchi ostida islilaydi. Shuning uchun ham, 
« A p p a ra t 
p la t fo r m a »
 atamasi bilan birga 
« D a s tu riy p ia fo rm a »
 atamasi ham 
ishlatiladi. Bu atama ishlatilganda u yoki bu ОГ uchun yozilgan 
dastur totg‘risida gapirilganda u «shu muhitda» ishJaydi deb