‘zbekist0n respublikasi oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi q‘rta maxsus, kasb-hunar ta’limi markazi

mumkin, lekin bu usul ko‘pgina dasturlaming ishlash tezligini 
kamaytirib qo‘yadi. Buni bartaraf qilish maqsadida UNIX 
tizimlarida, jumladan, Linux da diskda maxsus swap bo‘limi 
ajratiladi. Bu bo‘limning hajmi, odatda, operativ xotira hajmidan 
ikki barobar katta qilib tanlanadi.
Linux buyruqlar qobig'i
Linux buyruqlari qobig‘i yoki buyruqlar interpretatori yoki 
shell yoki konsoldir, bulaming barchasi qora oynali oddiy dastur 
b o ‘lib, foydalanuvchilar kiritgan buyruqlami bajaradi. Windows 
va Linux ОТ lar dastlabki versiyalarida faqat konsollar bilan 
ishlagan. Lekin vaqt o ‘tib, foydalanuvchilaiga qulay bo‘lishi uchun, 
grafik rejimga o ‘tilgan, ya’ni foydalanuvchi qilayotgan barcha ishini 
grafik ko‘rinishida ko‘rib, uni «sichqoncha» yoki klaviatura 
yordamida juda osonlik bilan boshqarishi mumkin bo‘lgan. Lekin 
shunday ishlar ham mavjudki, ulami grafik ko‘rmishida bajarib
106

---

10.4 -rasm. Linux buyruqlar qobig‘i shabloni.
bo‘lmaydi yoki tajribasiz foydalanuvchilar ОТ ni ishdan chiqarib 
qo‘ymasliklari uchun ulami grafik k o ‘rinishiga o‘tkazmagan. Linux 
ОТ ni o ‘rganmoqchi b o ‘lganlar har doim konsol rejimidan 
foydalanadilar, bunga sabab foydalanuvchi qilayotgan barcha ishini 
ko‘rib turishi va ОТ ning qanday ishlayotgani haqida tasawurga 
egabo‘lish kerak.
Foydalanuvchilar tomonidan konsolga yozilgan har bir buyruq 
xuddi shunday nomdagi С dasturlash tilida yozilgan dastumi ishga 
tushiradi. Linux ОТ uchun k o ‘plab buyruqlar qobig‘i mavjud, 
lekin bulaming eng mashhuri v a keng qo‘llanilib kelayotgani bu 
BASH dir. BASH so‘zining kengaytmasi Bourne Again Shell bo‘lib,