‘zbekist0n respublikasi oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi yozuv tarixi va kalligrafiya

I. 0 ‘quv fanining dolzarbligi va oliy kasbiy ta’limdagi o‘rni
3

---

2-mavzu. Yozuvning paydo bo‘lishi
Yozuvning paydo bo‘lishi, uning turlari: piktografik, ideografik, bo‘g‘in 
yozuvlari. Alifboli yozuvning paydo bo‘lish tarixi. Yer yuzida tarqalgan hozirgi 
alifboli yozuvlarning negizi. Finikiy yozuv tizimi, undan tarqalgan alifbolar.
Meloddan burungi V-IV yuzyilliklar va melodning boshlarida 0 ‘rta va 
Markaziy Osiyoda yozuv madaniyati. Oromiy yozuv tizimi va uning shajarasi: 
parfyoniy, boxtariy, avesta, xorazmiy, sug‘d, uyg'ur, moniy, suiyoniy alifbolari.
Turkiy tillar uchun qoMlangan yozuvlar: ko‘k turk, sug‘d, uyg‘ur, moniy, 
brahma, suryoniy yozuvlari, ularning tarixi.
Brahma xati, uning turk-buddistlar orasida yoyiluvi. Moniy, suryoniy 
yozuvlari. Ko‘k turk va uyg‘ur xati turkiy xalqlaming arabiyga qadar keng 
qoMlagan yozuvlaridir.
3-mavzu. Arab yozuvi va uning takomili
Arab alifbosi asosidagi turkiy yozuv. Turkiy xalqlar arab xatini 
o‘zIashtirishining ijtimoiy-siyosiy, madaniy sabablari. Arab yozuvli eski turkiy 
til davri yodgorliklarining imlo xususiyatlari. Yozuvda unlilaming ifodalanishi.
Undoshlar tizimi va ularning yozuvdagi ifoda usullari.
4-mavzu. Arab xatining turlari
Mashhur bo‘Igan arab xatturlari: kufiy, muxaqqaq, nasx, suls, devoniy, 
riq’a, nasta’liq va shikasta xatlari. Ularning vazifalari.
5-mavzu. Xusnixat haqida tushuncha
Movarounnahr, Xuroson, Rum va Hijoz mintaqasi xusnixat namunalari. 
QoMyozmalarda ishlatilgan xat turlari.
6-mavzu. Yozuv ashyolari
Yozuv yodgorliklarining materiali: tosh, sopol, metall, charm, yog'och, 
qog‘oz. Yozuv qurollari: qalam, qalamdon, dovot, siyoh. bo‘yoq.
7-mavzu. Xattotlik san’ati
Xattotlik san’ati. Qalam taroshlash. Kotib, law oh, m usaw ir (rassom), 
sahhof (muqovasoz) va ularning kitob yaratishdagi xizmatlari.