Ўзбекистон давлат санъат ва маданият институти

ЎЗБЕКИСТОН ДАВЛАТ САНЪАТ ВА МАДАНИЯТ ИНСТИТУТИ

 

2- MAВЗУ: ФОЛЬКЛОРДА ВЕРСИЯ ВА ВАРИАНТЛИЛИК МАСАЛАСИ

Маърузачи: фил.ф.н., профессор в.б.

Ойгул АХМЕДОВА

• Режа:
• 1. Фольклор намуналаридаги вариантлилик ҳодисаси

2. Вариантлилик масаласининг назарий жиҳатдан тадқиқ этилиши

3. Фольклор асарларида версия масаласи

4. Хулоса

Тавсия этиладиган адабиётлар:

• 1.Жўраев М., Эшонқулов Ж.. Фольклоршуносликка кириш. Ўқув қўлланма. Т.: “Фан технологиялар” -2017. 192 б.
• 2.Мадаев О. Ўзбек халқ оғзаки ижоди. Т.: “Мумтоз сўз”, 2010.
• 3. Мадаев О., Собитова Т. Ўзбек халқ оқзаки поэтик ижоди. Т., 2005.
• 4. Жўраев М. Фольклоршунослик асослари. – Т., 2009 йил.
• 5. Сафаров О. Ўзбек халқ оғзаки ижоди. – Т., “Мусиқа”, 2010. 368 б.

• Композиция, сюжетнииг айрим халқалари, ғоявий-бадиий тас­вир воситалари ва эпик воқелик баёни жиҳатидан бир-биридан жуда кам фарқ қилувчи фольклорнинг бир версия ичидаги намуналари (текстлари) вариантдир. «Вариант» сўзининг ўзи ҳам лотинча «varius» дан олинган бўлиб, «хар хил», «турлича», «хилма-хил» деган маъноларни беради

Вариатлилик - фольклор намуналарининг ҳар бир ижроси ўзига хос вариант ҳисобланади.

• Вариатлилик - фольклор намуналарининг ҳар бир ижроси ўзига хос вариант ҳисобланади.
• Фольклор асари ижро жараёни давомида қайтадан яратилади, янги яшаш ҳолатига киради ва бу ҳолат ўзига хос вариантни пайдо этади.
• Фольклор ижро жараёнида хилма-хил вариантларда яшайди.
• Вариантлилик фольклорнинг яшаш тарзи.
• Вариантлилик фольклор табиати, унинг яратилиши ва жонли оғзаки ижодда яшаш қонуниятларидан келиб чиққан хусусият бўлиб, у фольклор асарларининг сюжети, образлилиги, поэтикаси, жанр хусусиятларини тўла қамрайди.