Zbekiston respu blikasi xalq

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

---

 

 

 

 

 

MA'RUZA № 9 

 

YER OSTI SUVLARI VA MUZLIKLARNING GEOLOGIK ISHI 

 

Yer ostida, tog’ jinslarining bushliq va darzliklari orasida uchraydigan suvlar yer osti suvlaridir. 

Yer osti suvlarining geologik ishi juda katta, ular yer katlamlari orasidagi minerallarni, turli jinslarni 

eritadi, ularning tarkibini uzgartiradi va g’orlar hosil qiladi.  

Yer osti suvlarining paydo bo’lishi, tarqalishi, harakati, miqdor va sifat uzgarishi bilan maxsus 

fan  -  gidrogeologiya  fani  shug’ullanadi.  Geologiyaning  bu  kursida  yer  osti  suvlarini  yemiruvchi 

barpo etuvchi agent sifatida qarab chiqamiz. 

Yer  osti  suvlari  yog’inlarning  yer  pustidagi  qum  va  toshlar  orasiga  qisman  sizib  utishi,  ya'ni 

infiltratsiya  yuli  bilan  hosil  bo’ladi.  yer  osti  suvlari  suv  bug’larining  sovib  kuyuklashuvi,  ya'ni 

kondyensatsi  ya  vositasi  bilan  ham  paydo  bo’ladi.  yer  osti  suvlarining  asosiy  qismi  atmosfera 

yoginlarining jinslar orasiga infiltratsiyasi natijasida hosil bo’ladi.  

Yuvinel suvlar yer qatlamlari ostidagi magmadan ajraluvchi mineralli issiq suv bug’larining yer 

osti  suviga  aylanishidan  hosil  bo’ladi.  yuvinel  suv  yerning  chuqur  qatlamlarida  va  tez-tez  vulqan 

otilib turadigan o’lkalarda ko’p uchraydi. Yer osti suvlari tog’ jinslari orasida har xil fizik va ximik 

holatda bo’ladi. Yer ostida yuvinel suvlardan tashqari qoldik va relikt suvlari ham mavjud. Bu yer 

osti suvlari qadimgi  geologik davrlarda daryo, dengiz va kul suvlari chukindi jinslari orasida turib 

qolishidan hosil bo’ladi.