Ўзбекистон республикаси бош прокуратураси академияси

моддаси 4-қисмининг “б” бандига жойлаштирилиши мақсадга мувофиқ 
бўлар эди. Зеро жазонинг кучайтирилиши, ушбу турдаги жиноятларнинг 
камайишига сабаб бўлса. 
7. Шунингдек, гиёҳванд моддалар савдоси Интернет тармоғи орқали 
ҳам жуда кўплаб миқдорда сотилаётганини кўришимиз мумкин. Тошкент 
шаҳар ИИББ жиноят қидирув ходимлари Интернет тармоғи орқали 
тарқатилган гиёҳвандлик воситалари ва психотроп моддаларнинг ноқонуний 
савдоси билан боғлиқ бир қанча фактни фош этишмоқда. Кўриниб турибдики, 
Интернет тармоғи орқали тарқатилган гиёҳвандлик воситалари ва психотроп 
моддаларнинг ноқонуний савдоси билан боғлиқ жиноятлар авж олиб жамият 
онгига жиддий таъсир этмоқда. Шу сабабдан, Жиноят кодексининг 273-

---

87 
моддасига қуйидагича ўзгартириш киритиш лозим деб ҳисоблаймиз. “273-
модда. Гиёвандлик воситалари, уларнинг аналоглари ёки психотроп 
моддаларни ўтказиш мақсадини кўзлаб кўп бўлмаган миқдорда қонунга хилоф 
равишда, шунингдек, тайёрлаш, олиш, сақлаш, ташиш ёки жўнатиш, 
шунингдек 
уларни 
кўп 
бўлмаган 
миқдорда 
телекоммуникация 
тармоқларидан, Интернет бутунжаҳон ахборот тармоғидан фойдаланиб 
қонунга хилоф равишда ўтказиш” тарзида шакллантирилиши мақсадга 
мувофиқдир.
8. Юқорида ўрганилган манбалар асосида шуни айтишимиз мумкинки, 
жиноят-процессуал қонунчилигимиз ҳам ўзида бугунги даврга монанд 
жиноятлар 
учуг 
ўзгаришларни 
акс 
эттириши 
лозим. 
Хусусан, 
кибержиноятларни тергов қилишга доир ишлар юзасидан алоҳида боб 
сифатида рақамли далилларни тўплаш тартибини белгилаш лозим деб 
ҳисоблаймиз. Дарҳақақат, кибержиноятларда далил ижтимоий хавфли 
қилмишнинг юз берган-бермаганлигини, шу қилмишни содир этган шахснинг 
айбли-айбсизлигини ва ишни тўғри ҳал қилиш учун аҳамиятга молик бошқа 
ҳолатларни суриштирувчининг, терговчининг ва суднинг қонунда 
белгиланган тартибда аниқлашига асос бўладиган ҳар қандай ҳақиқий 
маълумотлар жиноят иши учун аҳамиятли ҳисобланади. Яъни бунда шуни 
назарда тутмоқдамизки, бугун кўплаб тергв органлари томонидан керакли 
жойларга сўровлар юбориш орқали далиллар тўплаш амалиётида кўплаб 
қийинчиликларга дуч келмоқдалар. Шу сабабдан далиллар тўплашнинг 
процессуал қонунчиликда тартиби белгиланиши жиноят ишини тергови 
давомида муаммоларни бартараф этади деб умид қиламиз.
9. Шунингдек, яна бир муаммо сифатида айтишимиз мумкинки, 
кибержиноятларни тергов қилиш юзасидан алоҳида тергов ҳаракатларини 
ўтказиш 
тартибини 
белгилаш 
лозим 
деб 
ҳисоблаймиз. 
Ҳамда, 
кибержиноятларга бевосита дахлдор тергов ҳаракатлари ўтказилишида яъни 
қуйидаги тергов ҳаракатлари кўздан кечириш, олиб қўйиш ва тинтув,