Ózbekiston respublikasi harbiy sudlar faoliyati
Download 80.14 Kb. Pdf ko'rish
|
MAVLONOV AZIZBEK
|
MAVLONOV AZIZBEK "ÓZBEKISTON RESPUBLIKASI HARBIY SUDLAR FAOLIYATI" Harbiy sudlar Ôzbekiston Respulikasi quroli kuchlarida ish olib boruvchi va Ózbekistoning Sud hokimiyati tizimiga Kiruvchi umumiy yurisdiksiya sudlari. 1992 yil 28- fevralda qabul qilingan "Harbiy tribunnalar va harbiy prokuratura organlari tógrisida "gi Prizident farmoni bilan Respublika qurolli kuchlarida qonuniylik va huquq -tartibotni ta'minlash maqsadida Ôzbekiston hududida joylashtirilgan harbiy tre-bunallar Ôzbekiston Respublikasi nomidan odil sudlovni barcha harbiy qismlar ,qôshilmalar,strategik va umumiy yónalishdagi birlashmalar ,harbiy - óquv dargohlari ,muassasalar va boshqa harbiy tuzulmalarda ammalga oshiraydigon boldi .Mazkur farming bilan bir vaqtda sobiq Turkiston harbiy okrugining harbiy tribunals asosida harbiy sudlarda tashkil etildi .Ôzbekiston Respublikasi harbiy sudlari tizimi Uzbekiston Res. Oliy sudi harbiy ha'yati,Ôzb .Res harbiy sudi ,okrug va hududiy harbiy suddan iborat . Ózbekiston Respublikasi harbiy sudlari ;Respublika mudoffa vazirligining ,davlat chegaralarini himoya qiluvchi qomitaning ,milliy havszlik hizmatining favqulotda vaziyatlar vazirligining ichki ishlar vazirligining qôshinlarining va qonun hujjatlariga muofiq tashkil etilaydigon boshqa harbiy tuzulmalarning harbiy hizmatlari ,shuningdek, oquv yiginlarida bólgan caqtda harbiy hizmatga majburlar tomonidan sodir etilgan jinoyatlar tógrisidagi ishlarni kordi shuningdek ,harbiy qismlar qoshilmalar va birlashmalar harbiy boshqaruv organlarining qomondonligiga nisbatan harbiy hizmatchilarning davolari boyicha fuqorollik ishlarini va harbiy boshqaruv organlari va harbiy mansabdor shaxslarning harbiy hizmatchilarning huquq va ekinliklarini buzuvchi Hattiy-harakatlari qarorlari ustidan shikoyatlarni;alohida holatlarga kóra umimiy yuristdiksiya sudlari faoliyat korsatmayotgan joylarda barcha fuqarollik jinoyat ishlarini;davlat sirlariga taalluqli ishlarini ;qonun hujjatlariga muofiq boshqa ishlarni kordi. Harbiy sudlarni faoliyati ustidan Ózbekiston Respublikasi oliy sudi nazorat qiladi,oliy sud raising harbiy sudlar ishlarini tashkil etilishiga oid buyruq va farmoishlar chiqaradi. Harbiy sudlarning moddiy texnik taminoti ,ularni moliyalashtirish,transport va aloqa vositalari bilan taminlash masalalari Ôzbekiston Respublikasi mudofa vazirligi zimmasidadir . HARBIY SUDLAR FAOLIYATINING RIVOJLANISH TARIXI . Harbiy sudlar faoliyati umumiy yurisdeksiya sudlari faoliyatiga oxwab ketadi yani lar Ôzbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi va boshqa qonunlarda inson huquqlari tógrisidagi halqaro hujjatlarda Elon qilingan fuqorolarning huquq va erkinliklarini ,korhonalar,muassasa- lar vataskilotlarning huquqlari Hamda qonun bilan qóriqlanaydigon manfaatlarini himoya qiladi.Birinchidan ;harbiy sudlarga konstutsiyon nazorat qilish huquqi berilmagan . Qonuni sharxlash ham ularning vakolatiga kirmaydi . Ikkinchidan ;harbiy sudlar boyicha ishlarni umumiy yurisdiksiya sudlari kabi kôraolmaydi . Uchinchidan ;harbiy sudlar shunday ishlarni kóradiki ,bu jinoyatlar harbiy hizmatga qaratilgan boladi "buyruqni bajarmasli,ôzboshimchalik bilan hizmat joyini tashlab ketish ,dezirtirlik ,harbiy mulkni, yuq qilish yoki unga ziyon yetkazish ".1918- yil uyunida Armiya tarkibida birinchi harbiy tribunallar tashkil etildi .shu yilning oxirida borib Esa barcha armiyalar tarkibida shunday harbiy tribunnal tashkil etildi . Bunday harbiy tribunnalarning faoliyat ustidan nacorat olib borish uchun Esa 1918 yil 8-DEKABRDA revalyutsion tribunal tashkil etildi 1919 -yil 20- noyabrda harbiy tribunallar foliyatini tartibga solindi 1 chi yuriqnoma tasdiqlandi 1940-yil 13-iyunida harbiy tribunnalar boshqarmasi tashkil etildi 1942 -yil mayda Esa tribunallar bosh boshqarmasi nomi bilan qayta tashkil etildi.Ôzbekiston Respublikasi oliy sudi harbiy hayati lavozimiga kora,ôzbekiston Respublikasi oliy sudi raisining Orin bosari hisoblanaydigon harbiy hayati raisi hayatidan,harbiy hayati raisi órin bosari va sudiyalardan iborat boladi . Okrug va hudidiy harbiy sudlar tuman sudi doirasida iw olib boradi,Hamda rais, sudiyalar va xalq maslahatchilaridan iborat boladi. Harbiy sudlarni sudiyalari "SUD"lar toğridagi Ôzbekiston Respublikasi qonunida belgilanadi va shu tartibda saylanadilar songra tayilanadilar. Ózbekiston Respublikasi harbiy sudlari : .Ôzbekiston Respulikasi mudofa vazirligining,davlat chegaralarini himoya qiluvchi qômitaning MXXning FVVning IIB qoshinlarining va qonun hujatlariga muaffiq tashkil etilaydigon boshqa harbiy shartnomalarning harbiy hizmatchilari ,shuningdek,óquv yiğilishlarida bólgan vaqtda harbiy hizmatga oid shikoyatlar tógrisidagi ishlarni ; .Harbiy qismlar qóshinmalar va birlashmalar, harbiy boshqaruv organlarining qomondonligiga nisbatan harbiy hizmatchilarning davolari boyicha fuqarollik ishlarini va harbiy boshqaruv organlari hamda harbiy mansabdor shaxslarning harbiy hizmatchilarning huquq va erkinliklarini buzuvchi hatti harakatlari ustidan shikoyatlarinish;Ózbekiston Respublikasi Harbiy sudi yuqoridagi masalalarni ôz ichiga oladi .Ózbekiston Respublikasi oliy sudi harbiy sudloviga :Oliy ofetserlar tarkibidagi mansabdor shaxslar tomonidan sodir etilgan jinoyatlar togrisidagi ishlar shuningdek ushbu shaxslarga taaluqli boshqa ishlar va shikoyatlar tegishlidir .Ózbekiston respublikasi oliy sudining sudloviga :sodir etilganligi uchun umurbod qamoq jazosi belgilanishi mumkun bólgan belgilanishi mumkun bôlgan jinoyatlar togrisidagi ishlar;Polkovnik,birinchi darajadagi kapitan unvoniga ega bolgan shaxslarning jinoyatlari tógrisidagi ishlar yoxud birigada kamandiri lavozimidagi shaxslar hamda hizmat mavqei boyicha ularga teng shaxslarning jinoyatlari tógrisidagi ishlar,shuningdek ushbu shaxslarga taaluqli boshqa ishlar va shjkoyatlar tegishlidir. Okrug va hududiy harbiy sudlar sudloviga:Padpalkovnik,2-darajadagi kapitandan yuqori bólmagan unvondagi shaxslarning jinoyatlari tógrisidagi ishlar ,shuningdek ushbu shaxslarga taaluli boshqa ishlar va shikoyatlar tegishlidir . Bir guruh shaxslarni ayblashga oid ish bóyicha ,garchi ayblanuvchilarda loaqal biri hususidagi ish harbiy sud sudloviga taaluqli bolsa va uni qonunga kora alohida ish yurutishga ajratish mumkun bolmasa ,fuqaro shaxslarga oid ishlarni harbiy sud tomonidan korilishiga yul qoyiladi. Yakka shaxs yoki bir guruh shaxslar bir nechta jinoyatni sodir etishga ayblanib garchi jinoyatlardan loaqal biri tôgrisidagi ish harbiy sud sudloviga taaluqli bolsa ,hamma jinoyatlar togrisidagi va barcha shaxslarga oid ish harbiy sud tomonidan koriladi. Harbiy sudlar jinoyat ishlari bilan birga harbiy qismlar,korhonalar,muassasalar,tashkiloltlar jamoat birlashmalarining va fuqarolarning sodir etilgan jinoyatlar natijasida ularga yetkazilgan moddiy zararni undirib berish toğrisidagi fuqarolik davolarini ham kórib chiqadilar .Ózbekiston Respublikasi oliy sudi : .harbiy sudlar ishining tashkil etilishini tekshirib turadi; .Harbiy sudlar sudiyalarning malakasini oshirish chora tadbirlarini koradi ;.sudyalarning mustaqiligini mustaxkamlashga qaratilgan chora - tadbirlarni amalga oshiradi.Harbiy sudlar tarkibi shtatlar Soni shtatdagi lavozimlar va harbiy unvonlar róxati ôzbekiston respublikasi oliy sudi raisining mudofaa vaziri bilan kelishgan holda Bergan taqdim nomasiga binoan Ôzbekiston Respublikasi Prizidenti tomonidan tasdiqlanadi Download 80.14 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|