Ўзбекистон республикаси қишлоқ ва сув хўжалиги вазирлиги

                                                                                                           

 

 

 

 

 

 

 

 

---

 

14 

                                                                                                      1.1 jadval 

 

35 yoshli past bo’yli meva daraxtlarining kattaligi 

 

Ekin turi va navi 

Balandligi, m 

Shox-

shabbasining 

kengligi, m 

Tanasining 

yo’g’onligi, sm 

Kandil Sinap nav olmalar 

Tez 

o’sadigan 

payvandtagda 

7,5 

7,9 

127 

O’rtacha 

past 

bo’yli 

(dusen) 

payvandtagda 

6,3 

5,6 

96 

Past 

bo’yli 

(paradizka) 

payvandtagda 

4,2 

4,4 

51 

Olivye de serr nav noki 

Tez 

o’sadigan 

payvandtagda 

6,6 

6,3 

93 

Past  bo’yli  (behi) 

payvandtagda 

4,5 

6,3 

53 

 

 

Past  bo’yli  payvandtaglarga  ulangan  daraxtlarning  ildizlari  yuza 

joylashganligidan,  yerni  chim  bosib  ketsa,  ularga  salbiy  ta’sir  qiladi.  Buning 

uchun,  qator  oralarini  shudgor  qilib  qo’yish  yoki  sideratlar,  sabzavot  va  chopiq 

qilinadigan  ekinlar  eqish  ham  mumkin,  shox-shabbalari  tutashib  ketganda  esa 

shudgor  qilib  qo’yish  kerak.  Past  bo’yli  daraxtlar  o’tqazilgan  bog’lar  o’g’it  va 

suvga  talabchan  bo’ladi.  Daraxt  o’tqazish  paytida  har  bir  tupning  tagiga  8-10  kg 

chirigan go’ng va 150-200 kg superfosfat solinishi lozim. Daraxt hosilga kirguncha 

har yili bog’da gektariga (sof modda hisobida): 60-80 kg azot, 40-50 kg fosfor va 

30-40 kg kaliy o’g’itlari berib turilishi kerak. Hosil beradigan daraxtlar tagiga har 

yili hosil miqdoriga qarab, gektariga 180 kg azot, 140 kg fosfor, 45 kg kaliy va 2-3 

yilda bir marta 20-30 t organik o’g’itlar (go’ng, kompost) solib turish kerak. Iyun-

avgustning  boshlarida  har  safar  50-60  kg  dan  mineral  o’g’it  berib  oziqlantiriladi. 

Payvandtag  qancha  zaif  bo’lsa,  daraxtlarning  o’g’itga  talabi  shuncha  ortadi. 

Hosilga kirgan bog’larda qator oralarini o’g’itlangan shudgor holida saqlanadi. 

 

 

---

 

15 

 

Bo’z tuproqli yerlardagi bog’lar ko’chat o’tqazilgandan keyin dastlabki 2-3 yilda, 

o’suv  davrida  8-10  marta,  o’tloq-botqoq  tuproqli  yerlarda  esa  6-7  marta 

sug’oriladi.  Sizot  suvlari  chuqur  joylashgan  bo’lsa,  hosil  berish  davrida  dusenga 

payvand  qilingan  4-5  marta,  paradizkaga  payvand  qilinganlari  esa  5-6  marta 

sug’oriladi.  Sug’orish  normasi  yosh  bog’larda  gektariga  300  m

3

,  katta  yoshli 

bog’larda esa 500 m

3

. 

 

Ko’chat  o’tqazilgandan  keyin  dastlabki  2-3  yilgacha  qator  oralariga  ertagi 

sabzavot  (kartoshka,  karam,  pomidor  va  boshqa)  ekiladi.  Ekin  ekilmagan  bog’ 

tuprog’ini  18-25  sm  chuqurlikda  haydab  daraxtlar  atrofini  oktyabr  oxiri-

noyabrning  boshlarida  qayta  chopib  qo’yiladi.  Erta  ko’klamda  yerni  12-15  sm 

chuqurlikda  yumshatiladi.  Yoz  davomida  qator  oralarini  3-4  marta  yumshatib 

begona  o’tlari  yo’qotib  turiladi.  Past  bo’yli  payvandtagda  o’stirilgan  mevali 

daraxtlarga  butasimon,  urchuqsimon,  kordon,  palmetta  va  hokazo  shakllari 

beriladi.