Zbekiston respublikasi maktabgacha

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI MAKTABGACHA va maktab TA’LIMi VAZIRLIGI FARG’ONA VILOYATI MAKTABGACHA TA’LIM BOSHQARMASI FARG’ONA SHAHAR MAKTABGACHA TA’LIM BO’LIMI TASARRUFIDAGI

49-Davlat Maktabgacha
ta’lim tashkilotining


3-kichik guruh tarbiyachisi
Ma’rasulova Diloromxonning
“Mustaqil ta’lim faoliatida bolalarni aqliy intellektini didaktik o’yinlar orqali oshrish”
mavzusida tayyorlagan
mustaqil ishi



2022-2023 o’quv yili


Mustaqil ta’lim faoliatida bolalarni aqliy intellektini didaktik o’yinlar orqali oshrish

Madaniy (Shaxsiy) gigiyena ko`nikmalari va qobiliyatlarini rivojlantirish – maktabgacha tarbiyachilar uchun sog`lom turmush tarzini shakllantirishning asosiy vazifalaridan biridir. Hayotning dastlabki kunlaridan boshlab madaniy va gigiyena mahoratini shakllantirishda nafaqat qoidalar va normalarni o`rganish, balki juda katta ijtimoiylashuv jarayoni, bolaning kattalar dunyosiga kirishidir. Ushbu jarayonni keyinroq boshlash mumkin emas, erta va maktabgacha yoshdagi bolalik davrida madaniy va gigiyena malakalarini shakllantirish uchun eng maqbul bo`ladi. Keyinchalik, ularga asoslangan boshqa funksiyalar va fazilatlar ishlab chiqilgan.

Maktabgacha yoshdagi bolalar orasida o`zini-o`zi ta’minlash va madaniy xulq-atvorni rivojlantirish jamiyatdagi muvaffaqiyatga moslashuv va sog`liklarini himoyalash vazifalaridan biridir.
Madaniy-gigiyena malakalarini muvaffaqiyatli shakllantirish quyidagi vazifalar bilan hal etiladi:

• 
  Madaniy gigienik mahorat va o`z-o`ziga xizmat qilish mahoratini oshirish qobiliyatlarini rivojlantirish;
  
• 
  Bolalarni mustaqil bo`lishga rag`batlantirish;
  
• 
  Maktabgacha yoshdagi bolalarda madaniy va gigiyena ko`nikmalarini tarbiyalash uchun o`quv-didaktik yordam kompleksi bilan mavzuni rivojlanayotgan muhitni ta’minlash;
  
• 
  Maktabgacha yoshdagi bolalarda gigiyena va o`zini o`zi parvarish qilish ko`nikmalarini tarbiyalashda ota-onalarning pedagogik mahoratini oshirish.
  

Bolalar bilan kundalik ish jarayonida shaxsiy gigiyena qoidalariga rioya qilish ular uchun tabiiy bo`lib qolishi va gigiyenik ko`nikmalar takomillashtirilishini ta’minlashga intilish kerak.
Ko`nikmalar - bu bolaning erishgan bilimlari asosida muayyan harakatlar qilish qobiliyatidir.
Qobiliyat - ko`p takrorlash va mashqlar natijasida shakllangan avtomatlashtirilgan harakat. Odatning odatiy holga o`tishiga ma’lum bir xil yoki o`xshash sharoitlarda muntazam ravishda takrorlash orqali erishiladi. Ko`nikmalarni farqli o`laroq, odatdagi xatti-harakatlarni amalga oshirish qobiliyatini emas, balki uni amalga oshirishning haqiqatini ta’minlaydi. Majburiyatga aylangan ko`nikma odatdir. Farzandlar tomonidan sotib olingan odatlar, uzoq vaqtdan beri davom etmoqda va xalqning hikmati, ikkinchi turdagi kabi, aylanib boradi. Qabul qilingan odatlar mohiyatli va qayta o`qitish uchun qiyin bo`ladi.
Madaniy-gigiyena malakasini shakllantirish tamoyillariga quyidagilar kiradi:

• 
  tizim yondashuvi;
  
• 
  muntazamlik va uzluksizlik;
  
• 
  bolaning yoshi va individual xususiyatlarini hisobga olgan holda o`rganishning rivojlanish xarakteri;
  
• 
  o`qituvchilar va ota-onalarning madaniy va gigiyena malakalarini shakllantirishga yondashuvining yaxlitligi.
  

Odatlar va ko`nikmalarning shakllanishi kattalar va butun atrof-muhitning bevosita pedagogik ta’siri ostida amalga oshiriladi. Ko`nikma va odatlarning mustahkamligi, moslashuvchanligi bir qator omillarga bog`liq: shartlar, bu ishni o`z vaqtida bajarish, bajarilgan harakatlarga bolaning hissiy munosabati, muayyan harakatlarda bolalarni muntazam ravishda amalga oshirish. Maktabgacha ta’lim muassasalarida bolalarning yangi mas’uliyatlari, yangi narsalar, bolalarning yangi turlarini egallashi kerak bo`lgan yangi mahorat, odatlarning shakllanishiga alohida e’tibor beriladi. Shu bilan birga, bolalar nafaqat o`zlari xohlagan narsani emas, balki zarur bo`lgan narsalarni ham bajarishadi, turli tabiatdagi qiyinchiliklarni yengishadi.