Ўзбекистон Республикаси Олий ва Ўрта махсус таълим вазирлиги Самарқанд иқтисодиѐт ва сервис институти

 
 
 

---

102 
4.2. Самарқанд вилояти ҳокимлиги молия бошқармасида меҳнат
фаолиятини муҳофазасининг ҳолати 
Самарқанд вилояти ҳокимлиги молия бошқармасида хаѐт фаолияти 
хавфсизлигида меҳнат муҳофазасини, конунда кўрсатилганидек ташкил 
этиган: меҳнат муҳофазасини иш жараѐнида инсонннинг меҳнат 
қобилиятини, соғлиғи ва хавфсизлигини таъминлаш учун йўналтирилган 
қонунлар мажмуаси, социал-иқтисодий ташкилий, техник, гигиеник, 
профилактик тадбирларни ўз ичига қамраб олар экан, демак барча 
жабҳаларда фукароларниг меҳнат қилиш шароити талаб даражасида 
яратилиши лозим. 
Самарқанд вилояти ҳокимлиги молия бошқармасида хар бир ҳодимнинг 
Ўзбекистон Республикаси «Меҳнатни муҳофаза қилиш тўғрисида»ги 
Қонунига амал қилиш ишлаб чиқариш хавфсизлиги масалаларини иш 
фаолиятига тўғри хал этиши унинг шу сохадаги билим ва малакасига боғлиқ. 
Хаѐт фаолияти хавфсизлиги билан бир каторда унинг таркибий қисми бўлган 
меҳнатни техника хавфсизлиги хамда ѐнғиннинг олдини олиш масалалари 
хозирги вақтда энг долзарб масалалардан хисобланади. 
Саноатнинг барча тармоқларида ҳодимлар саломатлигини ҳимоя қилиш, 
меҳнат шароитларини яхшилаш ва техника хавфсизлигини таминлашга доир 
омилларни излаб топиш меҳнатни самарали ижодга айлантириш 
жамиятимизнинг асосий вазифаларидан бири ҳисобланади. 
Ҳодимларнинг саломатлигини сақлаш, касб касалликларни ва 
захарланишларнинг олдини олишда, шунингдек, уларни камайтиришда ишга 
қабул қилишдан олдин ўтказиладиган тиббий кўрик хамда ишлаб чиқаришда 
зарарли нохуш меҳнат шароитларида ишлаѐтган ҳодимларни даврий 
кўрикдан ўтказиб туриш чора тадбирлари ичида муҳим ўрин тутади. 
Сўнгги вақтларда соғлиқни сақлаш тизимини ислоҳ қилиш ва тиббий 
кадрлар тайѐрлаш бўйича катта ишлар амалга оширилаяпти. Меҳнат ва яшаш 
шароитларини яхшилаш, атроф-муҳитни муҳофаза қилиш борасида 

---

103 
мажмуавий дастурлар амалга оширилмоқда, юқумли умумий хастакликлар 
ҳамда касб касалликларни ташхислаш, даволаш ва профилактика қилишнинг 
энг янги усуллари ишлаб чиқилмоқда ва ҳаѐтга тадбик этилмоқда. 
Умумий ва касб касаликларини, бахтсиз ходисаларнинг олдини олиш, 
ҳодимлар меҳнатини муҳофаза қилишни гаъминлаш мақсадида бу 
кўрикларнинг 
паст 
савияда 
ўтказилиши 
келгусида 
сурункали 
касалликларнинг тез-тез учраб туришининг кўпайиб кетишига олиб келиши 
мумкин, бу эса ўз навбатида ишлаш унумдорлигининг пасайишига , 
иқтисодий куч-қувватларнинғ сусайишига олиб боради, яъни салбий 
ижтимоий оқибатларга сабаб бўлади. 
Раҳбарлар таркибини, тузилмалар ва аҳолини ўқитишда уларни амалий 
машғулотларга жалб қилиш катта аҳамиятга эга. Амалий машғулотлар 
раҳбарлар таркибини, Фуқаро муҳофазаси кучайишини ва аҳолини фуқаро 
муҳофазаси вазифаларини бажаришга тайѐрлашнинг юқори ва фаол шакли 
ҳисобланади. Амалий машғулотларга тузилмарга кирган фуқароларнинг 
аниқ ва тартибли ҳаракатланиши, турли хил жиҳозлар, асбоб ускуналар, 
техникалардан фойдаланиш услублари ўрганилади, алоқа ва тузилмаларни 
бошкариш масалалри ишлаб чиқилади. 
Фуқаро муҳофазасининг амалий машғулотларнинг замон талаблариға 
мос ҳолда ўтказиш, фуқароларни душман томонида қўлланиладиған 
замонавий қурол воситаларидан, шунингдек, ҳудудимизда кузатиладиган 
табиий офатлар, ишлаб чиқариш авариялари ва фожиалари оқибатларидан 
муҳофаза қилиш, одамларда маънавий ижтимоий психологик сифатларни 
тарбиялаш, объектларни узлуксиз фаолият кўрсатишини таъминлаш, 
қутқарув 
ва 
тиклов 
ишларини 
ошириш 
бўйича 
билимларини, 
қобилиятларини ошириш имконипи беради.