110
3. Техник-иқтисодий
аҳамият
коэффициенти
ва
маънавий
эскириш
коэффициентини ҳисобга олган ҳолда номоддий активларнинг қолдиқ қиймати ҳисоблаб
чиқилади:
Т
қ
= Х
с
хК
м э
хК
т и
хК
и
, ( 4 )
бу ерда
Т
қ
- номоддий активнинг таннархи;
Х
с
- барча харажатлар суммаси;
К
м э
- маънавий эскириш коэффициенти;
К
т и
- техник-иқтисодий аҳамиятлик коэффициенти (фақат ихтиролар ва фойдали моделлар
учун аниқланади);
К
и
- i-йилдаги жараѐнларни акс эттирувчи коэффициент, нархлар динамикаси асосида
ҳисобга олинади.
Техник-иқтисодий аҳамиятлик коэффициенти
К
м и
қуйидаги шкала бўйича
белгиланади:
1,0 - бир оддий деталга, оддий жараѐннинг бир кўрсаткичи, жараѐннинг бир
операциясига, рецептуранинг бир ингредиенти ўзгаришига тааллуқли бўлган ихтиролар;
1,5 - асосий бўлмаган тугуннинг мураккаб қисми конструкциясига, оддий
операцииялар бир неча кўрсаткичларининг ўзгаришига, рецептурадаги бир неча асосий
бўлмаган ингредиентларнинг ўзгаришига тааллуқли бўлган ихтиролар;
2,0 - битта асосий ѐки бир неча асосий бўлмаган тугунларга, асосий бўлмаган
жараѐнлар қисмига, асосий бўлмаган рецептура қисмига тааллуқли бўлган ихтиролар;
2,5 - машиналар, асбоблар, ускуналар, технологик жараѐнлар, рецептураларга
тааллуқли бўлган ихтиро;
3,0 - назоратнинг мураккаб тизимига эга бўлган конструкциялар, мураккаб ялпи
технологик жараѐнлар, ўта мураккаб рецептурага тааллуқли бўлган ихтиролар;
4,0 - ўта мураккаб конструкциялар, технологик жараѐнлар, рецептурага ва асосан
фан ва техниканинг янги бўлимларига тааллуқли бўлган ихтиролар;
5,0 - ўхшашига эга бўлмаган ихтиролар - кашфиѐтчилик ихтиролари.
Мазкур усулдан одатда интеллектуал мулк натижаларини баҳолашнинг
бошқа усулларини қўллаб бўлмайдиган ҳолларда фойдаланилади.
Do'stlaringiz bilan baham: