Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги тошкент архитектура қурилиш институти


 – бўлим. ҚУРИЛИШ МОДДАЛАРИНИ ТЕКШИРИШГА


Download 1.55 Mb.
Pdf ko'rish
bet5/54
Sana05.05.2023
Hajmi1.55 Mb.
#1432294
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   54
Bog'liq
Боғловчи моддалар ва қурилиш материалларини тадқиқ этиш усуллари

2 – бўлим. ҚУРИЛИШ МОДДАЛАРИНИ ТЕКШИРИШГА 
ТАЙЁРЛАШ 
Қурилиш моддаларини хоссалари одатда намунага қараб маҳсулотлар 
ёки конструкцияларни бузмасдан текширилади. Текшириш учун намуналар
қоришмаларидан, ёки қотган моддалардан, масалан бетонлардан ўйиб 
тайёрланади.
Бир таркибли бетон қоришмасидан олинган бир қисм қоришма – проба 
деб аталади. Йиғма буюмлар ишлаб чиқаришда пробани қолиплаш жойида 
олинади, товар бетон қоришмаси тайёрлашда транспорт воситасига 
юкланиш жойида олинади, монолит конструкция бетонлашда – бетонлаш 
жойида олинади. Пробани массаси тайёрланадиган намуналар ҳажмидан 1,5 
– 2 баробар ортиқ бўлиши керак. Пробадан бир нечта серия намуналар 
тайёрланади. Бир серия эса учта намуналардан иборат. Намуналар учун 
қолиплар зич металл ва нометал сувни ўтказмайдиган ва ишлайдиган 
материаллардан тайёрлашади. 
Материал ишқорий муҳитни харорати 60-100
0
С гача таъсирига барқарор 
бўлиши керак. Қолипларни ва намуналларни назорат қилиш бир марта 6 
ойда ўтказилиши керак. Қолиплардаги мойловчи моддалар бетон 
қоришмалари билан кимёвий таъсирланмаслиги ва унинг юзасида из 
қолдирмаслиги керак. Тайёр конструкция буюмларидан намуналар арралаш 
ёки ўйиб олиш усули билан тайёрланади. Арралаш усулида арматура 
бўлмаган жойида намуна олиш керак. Агар бунинг имкони бўлмаса, унда 
қуйидаги шартларни таъминлаш зарур: 



- конструкцияни мустаҳкамлиги ва юкланувчи қобилияти пасайиши 
мумкин эмас, агарда конструкция кейинчалик ишлатилишга мўлжалланган 
бўлса ; 
- намуна аниқлаш учун синалганда, арматура юкни йўналишига 
перпендекуляр, эгилишига, синалганда паралель жойлашиш керак. 
Арматурали намуналарни ёришда синаш мумкин эмас
- арматура тўғрисидаги (кўриниши, диаметр жойлашиши) маълумот 
лабораториядаги хужжатларда акс этиши керак. 
Технологик факторлар хисобига конструкцияларни ҳар хил қисмларда 
бетон хоссаларини ўзгаришини назарда тутиш керак. Конструкцияни тепа 
қисмида бетон мустаҳкамлиги камроқ, бу ўзгаришлар баланд конструкциялар 
учун айниқса катта, масалан касета усулида ишлаб чиқаришда бетонни 
бевосита конструкцияларда синаш асосан бузмасдан аниқлаш усулида ўтади 
ва бетонни мустаҳкамлиги ва ҳажмий оғирлиги аниқланади. 
Шуни инобатга олганда қуйидагиларга аҳамият қилиш керак: 
- юзасини силлиқлиги (пластик деформация, ультратовуш усуллари) 
учун;
- татбиқ этиш юзасида цемент сутини борлиги, юзани тозалиги; 
- бетонни намлиги ва харорати; 
- арматурани жойлашиши; 
- конструкциядаги бетонни зўриқтирилган холати. 

Download 1.55 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   54




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling