Бозор иқтисодиёти тизими асосан икки босқичга эгадир.
Биринчиси эркин рақобатга асосланган классик бозор иқтисодиёти
бўлиб, баъзи адабиётларда уни соф капитализм деб ҳам юритилади.
Иккинчиси эса ҳозирги замон ривожланган бозор иқтисодиёти
бўлиб, уни аралаш иқтисодиёт тизими деб ҳам юритилади.
Еркин
рақобатга
асосланган
бозор
иқтисодиёти
ресурсларга хусусий мулкчилик, иқтисодий
фаолиятда ва
тадбиркорликда эркинлик, иқтисодий жараёнларни тартиблашда ва
уйғунлаштиришда бозор механизмидан фойдаланиш билан
тавсифланади. Бундай тизимда унинг ҳам бир қатнашчисининг
хулқ-атвори
шахсий манфаатига асосланади, ҳар бир иқтисодий
бирлик, алоҳида қабул қилинган қарорлар асосида, ўзларининг
даромадларини энг юқори даражада етказишга интилади. Бозор
тизими
ёрдамида
алоҳида
қабул
қилинган
қарорлар
уйғунлаштирилади. Рақобат шароитида товарлар (хизматларнинг)
ишлаб чиқарилиши, ресурсларнинг таклиф қилиниши шуни
билдирадики, ҳар бир маҳсулот ва ресурсларнинг кўплаб мустақил
ҳаракат қилувчи харидор ва сотувчилари мавжуд бўлади. Бу
ерда
иқтисодий жараёнларга давлатнинг аралашуви чекланган тавсифга
эга бўлади. Шу
сабабли давлатнинг роли, хусусий мулкни ҳимоя
қилиш ва эркин бозорнинг амал қилиниши енгиллаштирувчи
ишончли ҳуқуқий тартиблар ўрнатишдан иборатдир.
Do'stlaringiz bilan baham: