Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус
Download 1.2 Mb. Pdf ko'rish
|
kichik bisnesning rivojlanish imkoniyatlariga tizimli yondashuv
z
d C
[3.2.7] bu yerda, d i – i- kichik biznes sub’ektining kooperatsiyaga qo‘shilishdan olinadigan qo‘shimcha daromad; z i – i- kichik biznes sub’ektining kooperatsion tuzilmada qatnashishi bilan bog‘liq xarajatlar. Ta’kidlash joizki, d i ko‘pincha daromadlarning shakllanishi va z i xarajatlarning amalga oshishi kichik biznes sub’ektlarining birlashishlarining shakl hamda turlariga ham bog‘liq holda o‘zgaradi. Kooperativ tuzilmalar shakllanganda qo‘shimcha daromadlar d i shakllanishining asosiy yo‘nalishi transaksion xarajatlarning kamayishi hisoblanadi. Shunday qilib, agar alohida avtonom holda faoliyat yurituvchi kichik biznes sub’ektining foydasi P i ni va kichik biznes
58 sub’ektlari birlashishlari natijasidagi transaksion xarajatlar pasayishi W i ni tashkil etsa, u holda biz quyidagicha munosabatni o‘rinli deb hisoblaymiz. i i i i i W P W P d
[3.2.8]
Bunday holda, agar kooperatsion tuzilma norasmiy shakllangan bo‘lsa, u holda kichik biznes sub’ektlari birlashishi bilan bog‘liq xarajatlarni sarflamaydilar yoki juda bo‘lmaganda barcha korxonalarda bunday bo‘lmaydi. Bu esa z
o‘zgaruvchi nolga tengligini (z i =0) ifodalaydi. Ushbu xususiy xolda har kichik biznes sub’ektining kooperatsiyadan oladigan samarasi quyidagicha munosabat orqali bo‘lishi mumkin.
[3.2.9] Nisbatan murakkab bo‘lgan hollarda, ya’ni kooperatsion aloqalar kichik biznes sub’ektlaridan kooperatsiya rivojlanishi uchun muayyan qo‘yilmalar talab qilganda, kooperatsiyadagi olinadigan samara quyidagicha munosabat orqali aniqlanishi mumkin bo‘ladi:
[3.2.10] Demak, biz [3.2.6] formuladan foydalanib, endi quyidagiga ega bo‘lamiz.
i i i i KC Z W C C 1
[3.2.11] [3.2.11] – formula esa n kichik biznes sub’ektlaridan tashkil topgan kooperatsion tuzilma samarasining shakllanishi jarayonini ifodalaydi va u har bir kichik biznes sub’ektining alohida olingan ko‘rsatkichlariga bog‘liq bo‘ladi: alohida olingan samarasi S Download 1.2 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: |
ma'muriyatiga murojaat qiling